Instrukcja Obslugi (2650 Kb

Transcript

000-703 Bruksanvisning för borrhammare Bruksanvisning for borhammer Instrukcja obsługi młotowiertarki Operating instructions for hammer drill SE - Bruksanvisning i original Rätten till ändringar förbehålles. Vid eventuella problem, kontakta vår serviceavdelning på telefon 0200-88 55 88. www.jula.se NO - Bruksanvisning (Oversettelse av original bruksanvisning) Med forbehold om endringer. Ved eventuelle problemer kan du kontakte vår serviceavdeling på telefon 67 90 01 34. www.jula.no PL - Instrukcja obsługi (Tłumaczenie oryginalnej instrukcji) Z zastrzeżeniem prawa do zmian. W razie ewentualnych problemów skontaktuj się telefonicznie z naszym działem obsługi klienta pod numerem: 22 338 88 88. www.jula.pl EN - Operating instructions (Translation of the original instructions) Jula reserves the right to make changes. In the event of problems, please contact our service department. www.jula.com Tillverkare/ Produsent / Producenci/ Manufacturer Jula AB, Box 363, 532 24 SKARA Importör/ Importør/ Importer/ Importer Jula Norge AS, Solheimsveien 6–8, 1471 LØRENSKOG Distributör/ Distributør/ Dystrybutor/ Distributor Jula Poland Sp. z o.o., ul. Malborska 49, 03-286 Warszawa, Polska Date of production: 2015-10-23 © Jula AB Värna om miljön! Får ej slängas bland hushållssopor! Denna produkt innehåller elektriska eller elektroniska komponenter som skall återvinnas. Lämna produkten för återvinning på anvisad plats, till exempel kommunens återvinningsstation. Verne om miljøet! Må ikke kastes sammen med husholdningsavfallet! Dette produktet må inneholder elektriske eller elektroniske komponentersom skal gjenvinnes. Lever produkt till gjenvinning på anvist sted, f.eks. kommunens miljøstation. Dbaj o środowisko! Nie wyrzucaj zużytego produktu wraz z odpadami komunalnymi! Produkt zawiera elektryczne komponenty mogące być zagrożeniem dla środowiska. Produkt należy oddać do odpowiedniego punktu składowania lub przynieść go do jednego ze sklepów gdzie przy zakupie nowego sprzętu bezpłatnie przyjmiemy stary tego samego rodzaju i w tej samej ilości. Care for the environment! Must not be discarded with household waste! This product contains electrical or electronic components that should be recycled. Leave the product for recycling at the designated station e.g. the local authority's recycling station. SVENSKA������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 5 SÄKERHETSANVISNINGAR����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������5 TEKNISKA DATA ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 9 BESKRIVNING����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������10 HANDHAVANDE������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������10 UNDERHÅLL������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 13 NORSK���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������14 SIKKERHETSANVISNINGER�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 14 TEKNISKE DATA�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 18 BESKRIVELSE ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 19 BRUK���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 19 VEDLIKEHOLD����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������22 POLSKI�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 23 ZASADY BEZPIECZEŃSTWA��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������23 DANE TECHNICZNE��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������27 OPIS����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 28 OBSŁUGA��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 28 KONSERWACJA�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 31 ENGLISH������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 32 SAFETY INSTRUCTIONS ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������32 TECHNICAL DATA ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 36 DESCRIPTION����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������37 USE ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������37 MAINTENANCE������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 40 Bruksanvisning för borrhammare SVENSKA SE SÄKERHETSANVISNINGAR VARNING! Läs alla säkerhetsföreskrifter och alla instruktioner. Om inte säkerhetsföreskrifter och instruktioner följs, kan det leda till elolycksfall, brand och/ eller allvarliga personskador. Spara alla säkerhetsföreskrifter och instruktioner för framtida bruk. Med termen ”elverktyg” i säkerhetsföreskrifterna avses ditt nätanslutna (sladdförsedda) eller batteridrivna (sladdlösa) elverktyg. Arbetsområde • Arbetsområdet ska hållas rent och väl upplyst. Belamrade och mörka utrymmen ökar risken för skador. • Använd inte elverktyg i explosiv miljö, exempelvis i närheten av brännbara vätskor, gaser eller damm. Elverktyg genererar gnistor som kan antända damm eller ångor. • Håll barn och kringstående personer på behörigt avstånd när elverktyg används. Om du blir distraherad kan du tappa kontrollen över verktyget. Elsäkerhet • Elverktygets stickkontakt måste passa i eluttaget. Ändra aldrig stickproppen på något sätt. Använd aldrig adapter tillsammans med jordade elverktyg. Icke modifierade stickproppar och passande nätuttag minskar risken för elolycksfall. • Undvik kroppskontakt med jordade ytor som rör, radiatorer, spisar och kylskåp. Risken för elolycksfall ökar om din kropp jordas. • Utsätt inte elverktyg för regn eller fukt. Om vatten kommer in i ett elverktyg ökar risken för elolycksfall. • Använd aldrig sladden för att bära eller dra verktyget och dra inte i sladden för att dra ut stickproppen. Skydda sladden från värme, olja, skarpa kanter och rörliga delar. Skadade eller trassliga sladdar ökar risken för elolycksfall. • Om verktyget används utomhus ska endast förlängningssladd som är godkänd för utomhusbruk användas. Sladd avsedd för utomhusbruk minskar risken för elolycksfall. • Om det inte går att undvika att använda elverktyget i en fuktig miljö ska jordfelsbrytare användas. Jordfelsbrytare minskar risken för elolycksfall. Personlig säkerhet • Var uppmärksam. Var hela tiden försiktig och tillämpa sunt förnuft vid arbete 5 SE med elverktyg. Använd aldrig elverktyg vid trötthet eller påverkan av droger, alkohol eller läkemedel. Ett ögonblicks bristande uppmärksamhet vid arbete med elverktyg kan leda till allvarlig personskada. • Använd personlig skyddsutrustning. Använd skyddsglasögon. Vid användning av personlig skyddsutrustning som dammfiltermask, halksäkra skyddsskor, skyddshjälm eller hörselskydd (beroende på hur elverktyget används) minskar risken för personskador. • Undvik oavsiktlig start. Kontrollera att elverktyget är avstängt innan sladden och/eller batteriet ansluts eller verktyget lyfts/bärs. Olycksrisken är stor om elverktyget bärs med fingret på strömbrytaren eller om ström ansluts till verktyg vars strömbrytare är i tillslaget läge. • Kontrollera alltid att ställnycklar och liknande avlägsnats från elverktyget innan det startas. Nyckel eller liknande som sitter kvar på en roterande del på elverktyg kan orsaka personskada. • Sträck dig inte för långt. Ha hela tiden säkert fotfäste och god balans. På så sätt har erhålls bättre kontroll över elverktyget i oväntade situationer. • Använd lämpliga kläder. Använd inte löst sittande kläder eller smycken. Håll hår, kläder och handskar borta från rörliga delar. Löst sittande kläder, smycken och långt hår kan fastna i rörliga delar. • Om det finns utrustning för dammutsugning och -uppsamling ska denna anslutas och användas korrekt. Sådana anordningar kan minska risken för problem som orsakas av damm. Användning och skötsel av elverktyg • Tvinga inte elverktyget. Använd rätt elverktyg för det planerade arbetet. Verktyget fungerar bättre och säkrare med den belastning det är avsett för. • Använd inte verktyget om det inte går att starta och stänga av det med strömbrytaren. Elverktyg som inte kan startas eller stängas av med strömbrytaren är farliga och måste repareras. • Dra ut sladden och/eller ta ut batteriet innan justeringar görs, tillbehör byts ut eller elverktyg ställs undan. Denna försiktighetsåtgärd förhindrar att elverktyget startas oavsiktligt. • Elverktyg som inte används ska förvaras utom räckhåll för barn. Låt aldrig barn eller personer som inte känner till elverktyget eller har tagit del av dessa anvisningar använda det. Elverktyg är farliga om de används av oerfarna personer. • Underhåll elverktygen. Kontrollera att rörliga delar fungerar felfritt och inte 6 SE kärvar. Kontrollera att inga delar är trasiga eller så pass skadade att de påverkar elverktygets funktion. Om elverktyget är skadat måste det repareras innan det används igen. Många olyckor orsakas av bristfälligt underhållna elverktyg. • Håll skärverktyg skarpa och rena. Skärande verktyg som underhålls korrekt och har vassa eggar kärvar mindre ofta och är lättare att kontrollera. • Använd elverktyg, tillbehör, insatsverktyg med mera i enlighet med dessa anvisningar. Ta även hänsyn till arbetsförhållandena och den uppgift som ska utföras. Det kan vara farligt att använda elverktyg för andra ändamål än de är avsedda för. Användning och skötsel av sladdlösa verktyg • Ladda batterierna enbart i de laddare som tillverkaren rekommenderar. En laddare som är avsedd för en viss typ av batterier kan utgöra en brandfara om den används för andra batterier. • Använd elverktygen endast med de batterier som är avsedda för dem. Om andra batterier används finns risk för personskador och brand. • Håll det oanvända batteriet på säkert avstånd från gem, mynt, nycklar, spikar, skruvar och andra mindre metallföremål som kan kortsluta kontakterna. En kortslutning mellan batterikontakterna kan orsaka brännskador eller brand. • Vid felaktig användning kan vätska läcka ut ur batteriet. Undvik kontakt med vätskan. Skölj med vatten vid tillfällig kontakt. Uppsök läkare vid vätskestänk i ögonen. Läckande batterivätska kan orsaka hudirritation eller brännskador. Service • Elverktyget får endast servas av kvalificerad servicepersonal som använder identiska reservdelar. Detta säkerställer att elverktyget förblir säkert. Särskilda säkerhetsanvisningar för slagborrmaskiner • Använd hörselskydd. Höga ljudnivåer kan leda till hörselskador. • Använd alltid medföljande stödhandtag. Om du tappar kontrollen över elverktyget finns risk för personskador. • Håll fast maskinen i de isolerade greppytorna när arbeten utförs där skärverktyget kan skada dolda elledningar eller elverktygets egen nätkabel. Om skärverktyget kommer i kontakt med en spänningsförande ledning sätts elverktygets metalldelar under spänning med följden att användaren drabbas av ett elolycksfall. 7 SE • Kontrollera att strömmen är bruten med huvudsäkringen innan arbete i väggar, golv eller dörrar påbörjas. Kontrollera före borrning att ingen gasledning, strömledning eller vattenledning är dragen där borrning ska ske. Använd strömdetektor, metalldetektor eller andra lämpliga instrument. Rådgör med en behörig elektriker vid tveksamhet. • Själva elverktyget och borren kan ge upphov till hög värme vid användning. Låt elverktyget och borren svalna. • Använd skyddshandskar. Säkerhetsanvisningar för batteri och laddare • Använd endast avsett batteri och avsedd laddare. • Anslut laddaren till nätuttag med 230 V spänning. • Skydda batteri och laddare mot fukt. Arbeta inte med laddaren utomhus. Kontrollera att laddaren inte är ansluten till spänningsnätet innan den rengörs eller andra arbeten utförs på den. • Hantera batteriet mycket varsamt. Tappa inte batteriet och utsätt det inte för mekaniska belastningar. • Utsätt inte batteriet för alltför höga eller låga temperaturer. • Försök inte att reparera batteriet eller laddaren. • Ladda batteriet endast i omgivningstemperaturer på 10 – 40 °C. • Det laddade batteriet kan användas i omgivningstemperaturer på 0 – 50 °C. • När batteriet inte används ska det förvaras i en temperatur på 10 – 30 °C. Viktigt! • Batteriet får aldrig kortslutas eller utsättas för fukt. Förvara inte batteriet med metalldelar som kan kortsluta batteriet. Batteriet kan överhettas, fatta eld eller explodera. • Vid kontakt med batterisyra eller liknande batterivätskor måste det berörda stället omedelbart tvättas av. Vid stänk i ögonen – skölj omedelbart med vatten och kontakta läkare. • Kasta inte batteriet i eld eller vatten. Batteriet kan explodera i eld. Batteriet får inte slängas i hushållsavfallet, oavsett om det är nytt eller begagnat. Lämna in batteriet på en insamlingsplats för farligt avfall. Övriga risker Även om du använder elverktyget enligt anvisningarna kan det kvarstå en del risker. Följande faror kan uppkomma på grund av elverktygets konstruktion och 8 SE utförande: –– Lungskador om ingen lämplig dammskyddsmask används. –– Hörselskador om inget lämpligt hörselskydd används. –– Hälsoskador orsakade av vibrationer i hand och arm om elverktyget används under längre tid eller inte används och underhålls på rätt sätt. Varning! Verktyget genererar ett elektromagnetiskt fält under drift. Detta fält kan under vissa omständigheter påverka aktiva eller passiva medicinska implantat. Om du har ett medicinskt implantat bör du rådfråga din läkare och/eller tillverkaren av det medicinska implantatet innan du använder verktyget, för att minska risken för allvarlig personskada eller dödsfall. Symbol Läs bruksanvisningen innan användning. TEKNISKA DATA Märkspänning 18 VDC Varvtal 0–300 / 0–1 000 v/min Slag 0–5 000 slag/min Slaglängd 26 mm Kapacitet Betong: 20 mm Stål: 10 mm Trä: 20 mm Chuck SDS+ Slagstyrka 1,2 J Ljudtrycksnivå, LpA 81 dB(A), K=3 dB Ljudeffektnivå, LwA 92 dB(A), K=3 dB Vibration 4,978 m/s², K=1,5 m/s² Vikt 1,7 kg Använd alltid hörselskydd! Det deklarerade värdet för vibration, som har uppmätts i enlighet med standardiserad testmetod, kan användas för att jämföra olika verktyg med varandra och för en preliminär bedömning av exponering. VARNING! Den faktiska vibrationsnivån under användning av elverktyg kan skilja sig från det angivna totalvärdet beroende på hur verktyget används. Identifiera därför de säkerhetsåtgärder som krävs för att skydda användaren baserat på en uppskattning av exponering i verkliga driftförhållanden (som 9 SE tar hänsyn till alla delar av arbetscykeln såsom tiden när verktyget är avstängt och när den körs på tomgång, utöver igångsättningstiden). BESKRIVNING 1. 2. 3. 4. Slagfunktionsväljare Omkopplare höger-/vänstergång Strömbrytare På/Av Batterifack 5. 6. 7. Stödhandtag Chuck SDS+ Borr-/mejselfunktionsväljare HANDHAVANDE Laddning av batteri • Batteriet måste laddas helt innan det används första gången. I annat fall kommer batteriet inte att uppnå sin fulla kapacitet. • Se till att batteriet är rättvänt när du sätter i det i laddaren. Tryck inte för hårt när du sätter i batteriet. • Ta ut batteriet ur laddaren efter en timme. Koppla bort laddaren från nätspänning innan batteriet tas ur laddaren. 10 SE Isättning/urtagning av batteri 1. Batteriet sätts i verktyget genom att det skjuts in batterifackets spår. Batteriets spärr ska snäppa helt i läge så att det låser fast. 2. Ta ut batteriet genom att trycka in spärren och dra ut batteriet. Starta/stäng av 1. Använd strömbrytaren för att starta elverktyget och håll det intryckt för att hålla elverktyget i drift. 2. Öka varvtalet genom att trycka på strömbrytaren. Ju mer strömbrytaren trycks in, desto högre blir varvtalet. 3. Stäng av maskinen genom att släppa strömbrytaren. Borrning och skruvdragning Ställ omkopplaren på symbolen ”Borrning och skruvdragning”. Slagborrning Ställ slagfunktionsväljaren på symbolen ”Slagborrning”. Omkopplaren snäpper i läge. Slagfunktionsväljaren kan även användas då motorn är igång. Höger-/vänstergång OBS! Maskinen måste vara stannad innan omkopplaren för höger-/vänstergång får användas. Annars kan maskinen skadas. Använd omkopplaren för att växla mellan höger- och vänsterrotation. När omkopplaren står i mittläget är strömbrytaren spärrad och kan inte tryckas in. Innan du lägger ifrån dig maskinen ska du alltid ställa omkopplaren i mittläget så att maskinen inte kan startas av misstag. BORRNING OBS! • Använd endast borr som är avsedda för den aktuella arbetsuppgiften. • Kontrollera att borret är korrekt fastsatt och ordentligt åtdraget innan du startar maskinen. • Använd lämpliga och skärpta borr. Använd inga slitna borr. • Börja borra med ett lågt varvtal. Ska du borra stora hål förborrar du med ett litet borr och borrar sedan färdigt med ett större borr. Borrning i trä 1. Använd träborr vid borrning i trä. 2. Fixera arbetsstycket på lämpligt sätt. 3. Märk ut hålens placering. 4. Borra utan att trycka för hårt på maskinen. 11 SE Borrning i metall 1. Använd stålborr vid borrning i metall. Se till att borret alltid kyls tillräckligt med en oantändlig kylvätska. 2. Fixera arbetsstycket. Arbetsstycket ska ligga plant på arbetsbänken. 3. Märk ut hålens placering med en körnare. 4. Borra utan att trycka för hårt på maskinen. Borra med normalt arbetsvarvtal. OBS! Börja borra med ett lågt varvtal så att borret inte glider bort från borrhålet. Borrhammaren kan blockeras i djupa borrhål. I så fall kan borret eller borrhammaren skadas om vridmomentet är för högt. Släpp omedelbart strömbrytaren om borret blockeras. Ställ reglaget på moturs rotation och lossa borret med ett lågt varvtal. Borrning i plast 1. Använd stålborr för borrning i plast. 2. Fixera arbetsstycket på lämpligt sätt. 3. Märk ut hålens placering. 4. Borra utan att trycka för hårt på maskinen. Borrning i sten, tegel och murverk 1. Använd borr för murverk vid borrning i sten, tegel och murverk. Tryck inte för hårt på maskinen vid borrning. 2. Märk ut hålens placeringar. 3. Borra utan att trycka för hårt på maskinen. Borra med normalt arbetsvarvtal. OBS! Börja borra med ett lågt varvtal så att borret inte glider bort från borrhålet. Borrhammaren kan blockeras i djupa borrhål. I så fall kan borret eller borrhammaren skadas om vridmomentet är för högt. Släpp omedelbart strömbrytaren om borret blockeras. Ställ reglaget på moturs rotation och lossa borret med ett lågt varvtal. ANVÄNDNING SOM SKRUVDRAGARE • Kontrollera att bitset är korrekt isatt innan du använder borrhammaren som skruvdragare. • Se till att skruvarna inte dras åt för hårt. Skruvskallen eller gängan kan i så fall skadas. Skruva i 1. Ställ in rotationsriktning på läge medurs rotation. 12 2. Sätt bitset mot skruvskallen. 3. Tryck bitset mot skruven med konstant kraft och skruva i skruven. 4. Håll fast borrhammaren och släpp strömbrytaren när skruven dragits i, annars skadas skruven eller skruvskallen. SE Skruva ur 1. Ställ in rotationsriktning på läge moturs rotation. 2. Sätt bitset mot skruvskallen. 3. Tryck bitset mot skruven med konstant kraft och skruva ur skruven. UNDERHÅLL OBS! Ta alltid ut batteriet innan du utför arbeten på elverktyget. • Rengör elverktygets ventilationsöppningar regelbundet. • Rengör elverktyget med en lätt fuktad trasa. Torka noga efteråt. OBS! Många rengöringsmedel innehåller kemikalier som kan angripa elverktygets plastdelar. Använd aldrig bensin, terpentin, förtunning eller liknande produkter. • Håll verktygen skarpa och rena så går arbetet bättre och säkrare. • Om det uppstått fel eller funktionsstörningar ska elverktyget kontrolleras av en auktoriserad serviceverkstad. • Öppna aldrig elverktyget. FÖRVARING • När det elverktyget inte används ska det förvaras på en torr och säker plats med en temperatur på högst 40 °C och utom räckhåll för obehöriga personer. • Förvara inte batteriet och laddaren på platser där temperaturen kan nå över 40 °C, t.ex. i en bil som är parkerad i solen. • Utsätt inte elverktyget, laddaren eller batteriet för fukt. 13 NO Bruksanvisning for borhammer NORSK SIKKERHETSANVISNINGER ADVARSEL! Les alle sikkerhetsforskrifter og instruksjoner. Hvis ikke sikkerhetsforskrifter og instruksjoner følges, kan det føre til el-ulykker, brann og/eller alvorlige personskader. Ta vare på alle sikkerhetsforskriftene og instruksjonene for fremtidig bruk. Begrepet "el-verktøy" i sikkerhetsforskriftene gjelder for ditt strømtilkoblede (med ledning) eller batteridrevne (uten ledning) el-verktøy. Arbeidsområde • Arbeidsområdet skal holdes rent og godt opplyst. Uoversiktlige og mørke steder gir økt fare for skader. • Ikke bruk el-verktøy i eksplosive miljøer, for eksempel i nærheten av brannfarlig væske, gass eller støv. El-verktøy skaper gnister som kan antenne støv og damp. • Hold barn og tilskuere på sikker avstand når el-verktøy er i bruk. Hvis du blir distrahert, kan du miste kontrollen over verktøyet. El-sikkerhet • El-verktøyets støpsel må passe i stikkontakten. Ikke foreta endringer på støpselet. Bruk aldri en adapter sammen med et jordet el-verktøy. Ikke-modifiserte støpsler og egnede stikkontakter reduserer risikoen for el-ulykker. • Unngå kroppskontakt med jordede overflater som rør, radiatorer, komfyrer og kjøleskap. Risikoen for el-ulykker øker hvis kroppen din jordes. • Ikke utsett el-verktøy for regn eller fukt. Hvis det kommer vann inn i el-verktøy, øker faren for el-ulykker. • Ikke bruk ledningen til å bære eller dra verktøyet, og ikke trekk i ledningen når du skal trekke ut støpselet. Beskytt ledningen mot varme, olje, skarpe kanter og bevegelige deler. Skadde eller ødelagte ledninger øker faren for el-ulykker. • Hvis verktøyet brukes utendørs, skal du bare bruke skjøteledninger som er godkjent for utendørs bruk. Ledninger beregnet for utendørs bruk reduserer faren for el-ulykker. • Hvis el-verktøyet mot formodning skal brukes i fuktige omgivelser, må du bruke jordfeilbryter. Jordfeilbryter reduserer faren for el-ulykker. Personlig sikkerhet • Vær oppmerksom. Vær alltid forsiktig, og bruk sunn fornuft når du arbeider med el-verktøy. Ikke bruk el-verktøy hvis du er trøtt eller påvirket av narkotika, legemidler eller alkohol. Ett øyeblikks manglende oppmerksomhet når du bruker el-verktøy, kan føre til alvorlig personskade. 14 NO • Bruk personlig verneutstyr. Bruk vernebriller. Bruk av personlig beskyttelsesutstyr som støvfiltermaske, sklisikre sko, hjelm eller hørselvern (avhengig av hvordan el-verktøyet brukes) reduserer risikoen for personskader. • Unngå utilsiktet start. Kontroller at el-verktøyet er avslått før du setter inn støpselet og/ eller batteriet, eller løfter/bærer verktøyet. Det er stor fare for ulykker hvis du bærer el-verktøyet med fingeren på strømbryteren eller kobler verktøyet til strøm når strømbryteren er slått på. • Kontroller alltid at skrunøkler og lignende er fjernet fra el-verktøyet før du starter det. Slike nøkler, eller annet utstyr/verktøy som sitter igjen på en roterende del på et el-verktøy, kan forårsake personskade. • Ikke strekk deg for langt. Ha alltid godt fotfeste og god balanse. På den måten har du bedre kontroll over el-verktøyet hvis en uventet situasjon skulle oppstå. • Bruk passende klær. Ikke bruk løstsittende klær eller smykker. Hold hår, klær og hansker unna bevegelige deler. Løstsittende klær, smykker og langt hår kan sette seg fast i bevegelige deler. • Hvis det finnes utstyr for støvavsug- og støvoppsamling, skal dette kobles til og benyttes på riktig måte. Slikt utstyr kan redusere faren for problemer forårsaket av støv. Bruk og vedlikehold av el-verktøyet • El-verktøyet må ikke overbelastes. Bruk riktig el-verktøy til det planlagte arbeidet. Verktøyet fungerer bedre og sikrere med den belastningen det er beregnet for. • Ikke bruk el-verktøyet dersom det ikke kan slås på og av med strømbryteren. El-verktøy som ikke kan startes eller stoppes med strømbryteren, er farlige og må repareres. • Trekk ut støpselet og/eller ta ut batteriet før du gjør justeringer, bytter tilbehør eller rydder vekk el-verktøyet. Dette forsiktighetstiltaket forhindrer at el-verktøyet starter utilsiktet. • El-verktøy som ikke er i bruk, skal oppbevares utilgjengelig for barn. Ikke la barn eller personer som ikke kjenner el-verktøyet, eller som ikke har lest disse anvisningene, bruke det. El-verktøyet er farlig hvis det brukes av uerfarne personer. • Vedlikehold el-verktøyet. Kontroller at bevegelige deler fungerer feilfritt og ikke låser seg. Kontroller at ingen deler er ødelagte eller så skadde at de påvirker el-verktøyets funksjon. Hvis el-verktøyet er skadet, må det repareres før det tas i bruk igjen. Mange ulykker forårsakes av dårlig vedlikeholdt el-verktøy. • Hold skjæreverktøy skarpe og rene. Skjæreverktøy som vedlikeholdes riktig og har skarpe egger, låser seg sjeldnere og er lettere å kontrollere. • Juster el-verktøy og tilbehør i henhold til disse anvisningene. Ta også hensyn til arbeidsforholdene og oppgaven som skal utføres. Det kan være farlig å bruke el-verktøy til andre formål enn det er beregnet for. 15 NO Bruk og vedlikehold av ledningsløse el-verktøy • Batteriene skal kun lades i ladere som produsenten anbefaler. En lader som er beregnet på en viss type batterier, kan utgjøre en brannfare hvis den brukes med andre typer batterier. • El-verktøyet skal kun brukes med de batteriene som er laget for verktøyet. Bruk av andre batterier medfører risiko for personskader og brann. • Hold det ubrukte batteriet på trygg avstand fra binders, mynter, nøkler, spiker, skruer og andre små metallgjenstander som kan kortslutte kontaktene. En kortslutning mellom batteripolene kan forårsake brannskader eller brann. • Ved feil bruk kan væske lekke ut av batteriet. Unngå kontakt med væsken. Skyll med vann dersom du kommer i kontakt med væsken. Oppsøk lege hvis du får væskesprut i øynene. Batterivæske som lekker kan forårsake hudirritasjon og/eller brannskader. Service • Service på el-verktøy må bare utføres av kvalifisert servicepersonell som bruker originale reservedeler. Det sikrer at el-verktøyet alltid er i forsvarlig stand. Spesielle sikkerhetsanvisninger for slagboremaskiner • Bruk hørselvern. Høye lydnivåer kan føre til hørselsskader. • Bruk alltid støttehåndtaket som følger med. Hvis du mister kontroll over el-verktøyet, medfører det risiko for personskader. • Hold maskinen fast i de isolerte gripeflatene hvis arbeidet utføres på steder hvor skjæreverktøyet kan skade skjulte strømledninger eller el-verktøyets egen nettkabel. Hvis skjæreverktøyet kommer i kontakt med en strømførende ledning, blir el-verktøyets metalldeler strømførende, og det kan føre til at brukeren rammes av en el-ulykke. • Kontroller at strømmen er brutt ved hovedsikringen før du begynner å jobbe med vegger, gulv eller dører. Før du borer må du kontrollere at det ikke er trukket noen gassrør, strømledninger eller vannrør der du skal bore. Bruk strømdetektor, metalldetektor eller et annet egnet instrument. Spør en kvalifisert elektriker dersom du er i tvil. • Selve el-verktøyet og boret kan bli svært varme ved bruk. La el-verktøyet og boret kjølne. • Bruk beskyttelseshansker. Sikkerhetsanvisninger for batteri og lader • Bruk kun batteri og lader som er beregnet for el-verktøyet. • Koble laderen til en stikkontakt med spenning på 230 V. • Beskytt batteri og lader mot fukt. Ikke bruk laderen utendørs. Kontroller at laderen ikke er strømtilkoblet før du rengjør den eller utfører annet arbeid på den. 16 NO • Batteriet må behandles forsiktig. Ikke mist batteriet, og ikke utsett det for mekaniske belastninger. • Ikke utsett batteriet for altfor høye eller lave temperaturer. • Ikke forsøk å reparere batteriet eller laderen. • Batteriet skal kun lades i omgivelsestemperaturer mellom 10 og 40 °C. • Det ladede batteriet skal kun brukes i omgivelsestemperaturer mellom 0 og 50 °C. • Når batteriet ikke er i bruk, skal det oppbevares i en temperatur mellom 10 og 30 °C. Viktig! • Batteriet skal aldri kortsluttes eller utsettes for fukt. Ikke oppbevar batteriet sammen med metalldeler som kan kortslutte batteriet. Batteriet kan overopphetes, ta fyr eller eksplodere. • Ved kontakt med batterisyre eller lignende batterivæsker må det berørte området umiddelbart vaskes av. Ved sprut i øynene – skyll umiddelbart med vann og kontakt lege. • Ikke kast batteriet i ild eller vann. Batteriet kan eksplodere i ild. Batteriet skal ikke kastes i husholdningsavfallet, uansett om det er nytt eller brukt. Lever inn batteriet på en plass som samler inn farlig avfall. Andre faremomenter Selv om du bruker el-verktøy i henhold til anvisningene, kan det oppstå en del risikoer. Følgende risikoer kan oppstå på grunn av el-verktøyets konstruksjon og utførelse: –– Lungeskader hvis det ikke brukes egnet støvbeskyttelsesmaske. –– Hørselskader hvis det ikke brukes egnet hørselvern. –– Helseeffekter som følge av vibrasjoner i hånd og arm hvis el-verktøyet brukes over lang tid eller ikke brukes og vedlikeholdes på riktig måte. Advarsel! Verktøyet skaper et elektromagnetisk felt under drift. Dette feltet kan under visse omstendigheter påvirke aktive eller passive medisinske implantater. Hvis du har et medisinsk implantat, bør du, for å redusere faren for alvorlig personskade eller dødsfall, rådføre deg med din lege og/eller produsent av det medisinske implantatet før du tar i bruk verktøyet. Symbol Les bruksanvisningen før bruk. 17 NO TEKNISKE DATA Nominell spenning 18 V DC Turtall 0–300 / 0–1 000 o/min Slagfrekvens 0–5 000 slag/min Slaglengde 26 mm Kapasitet Betong: 20 mm Stål: 10 mm Tre: 20 mm Chuck SDS+ Slagstyrke 1,2 J Lydtrykknivå, LpA 81 dB(A), K=3 dB Lydeffektnivå, LwA 92 dB(A), K=3 dB Vibrasjon 4,978 m/s², K=1,5 m/s² Vekt 1,7 kg Bruk alltid hørselvern! Den angitte verdien for vibrasjon, som er målt i henhold til standardiserte testmetoder, kan brukes til å sammenlikne ulike verktøy med hverandre, og til å gi en foreløpig vurdering av eksponering. ADVARSEL! Det faktiske vibrasjonsnivået ved bruk av el-verktøy kan avvike fra den angitte totalverdien, avhengig av hvordan verktøyet brukes. Finn derfor ut hvilke sikkerhetstiltak som er nødvendig for å beskytte brukeren, på grunnlag av en vurdering av eksponeringen under reelle driftsforhold (som tar hensyn til alle delene av arbeidsprosessen, som tiden når verktøyet er avslått, og når det kjøres på tomgang, utover igangsettingstiden). 18 NO BESKRIVELSE 1. 2. 3. 4. Slagfunksjonsvelger Omkobler høyre-/venstregang Strømbryter på/av Batterirom 5. 6. 7. Støttehåndtak Chuck SDS+ Funksjonsvelger for bor/skrutrekker BRUK Opplading av batteri • Lad batteriet helt opp før det brukes første gang. Ellers kommer ikke batteriet til å oppnå sin fulle kapasitet. • Se til at du setter batteriet riktig vei inn i laderen. Ikke trykk for hardt når du setter inn batteriet. • Ta batteriet ut av laderen etter en time. Koble laderen fra stikkontakten før du tar batteriet ut av laderen. Sette inn og ta ut batteri 1. Sett batteriet i verktøyet ved å skyve det inn i batterirommets spor. Batteriets sperre skal klikke helt på plass slik at det låses fast. 2. Ta ut batteriet ved å trykke inn sperren og dra ut batteriet. 19 NO Slå på/av 1. Bruk strømbryteren for å starte el-verktøyet, og hold det trykket inn for å holde el-verktøyet i drift. 2. Øk turtallet ved å trykke på strømbryteren. Jo mer strømbryteren trykkes inn, desto høyere blir turtallet. 3. Slå av maskinen ved å slippe strømbryteren. Boring og skrutrekking Sett omkobleren på symbolet «Boring og skrutrekking» Slagboring Sett slagfunksjonsvelgeren på symbolet «Slagboring». Omkobleren klikker på plass. Slagfunksjonsvelgeren kan også brukes når motoren er i gang. Høyre-/venstregang OBS! Maskinen må være stanset før du bruker omkobleren for høyre-/venstregang. Ellers kan maskinen bli skadet. Bruk omkobleren for å veksle mellom høyre- og venstrerotasjon. Når omkobleren står i midtposisjonen, er strømbryteren sperret og kan ikke trykkes inn. Før du legger fra deg maskinen skal du alltid sette omkobleren i midtposisjonen slik at maskinen ikke kan starte ved et uhell. BORING OBS! • Bruk kun bor som er beregnet på den aktuelle arbeidsoppgaven. • Kontroller at boret er riktig festet og skikkelig strammet før du starter maskinen. • Bruk skarpe bor av riktig type. Ikke bruk slitte bor. • Begynn å bore med et lavt turtall. Hvis du skal bore store hull, begynner du med et lite bor og avslutter deretter med et større. Boring i tre 1. Bruk trebor når du skal bore i tre. 2. Fest arbeidsstykket på en passende måte. 3. Merk hvor hullet skal være. 4. Bor uten å trykke for hardt på maskinen. Boring i metall 1. Bruk stålbor når du skal bore i metall. Pass på at boret alltid kjøles tilstrekkelig ned med en uantennelig kjølevæske. 20 2. Fest arbeidsstykket. Arbeidsstykket skal ligge flatt på arbeidsbenken. 3. Merk hvor hullene skal være med en kjørner. NO 4. Bor uten å trykke for hardt på maskinen. Bor med normalt turtall. OBS! Begynn å bore med et lavt turtall for å unngå at boret glir bort fra borehullet. Borhammeren kan sette seg fast i dype borehull. I så fall kan boret eller borhammeren bli skadet om vridningsmomentet er for høyt. Slipp strømbryteren umiddelbart om boret setter seg fast. Sett reguleringen på rotasjon mot klokken og løsne boret med et lavt turtall. Boring i plast 1. Bruk stålbor til boring i plast. 2. Fest arbeidsstykket på en passende måte. 3. Merk hvor hullet skal være. 4. Bor uten å trykke for hardt på maskinen. Boring i stein, murstein og murverk 1. Når du borer i stein, murstein eller murverk, må du bruke bor som er beregnet for dette. Ikke trykk for hardt på maskinen når du borer. 2. Merk hvor hullene skal være. 3. Bor uten å trykke for hardt på maskinen. Bor med normalt turtall. OBS! Begynn å bore med et lavt turtall for å unngå at boret glir bort fra borehullet. Borhammeren kan sette seg fast i dype borehull. I så fall kan boret eller borhammeren bli skadet om vridningsmomentet er for høyt. Slipp strømbryteren umiddelbart om boret setter seg fast. Sett reguleringen på rotasjon mot klokken og løsne boret med et lavt turtall. BRUKE SOM SKRUTREKKER • Kontroller at bitsen er riktig festet før du bruker borhammeren som skrutrekker. • Se til at skruene ikke strammes for hardt. Skruehodet eller gjengene kan ta skade. Skru fast 1. Sett rotasjonsretningen i stillingen for rotasjon med klokken. 2. Sett bitsen på skruehodet. 3. Trykk bitsen mot skruen med konstant kraft og skru skruen inn. 4. Når skruen er skrudd inn, må du holde borhammeren stille mens du slipper strømbryteren, ellers kan du skade skruen eller skruehodet. Skru ut 1. Sett rotasjonsretningen i stillingen for rotasjon mot klokken. 2. Sett bitsen på skruehodet. 3. Trykk bitsen mot skruen med konstant kraft og skru skruen ut. 21 NO VEDLIKEHOLD OBS! Ta alltid ut batteriet før du utfører arbeid på el-verktøyet. • Rengjør el-verktøyets ventilasjonsåpninger regelmessig. • Rengjør el-verktøyet med en lett fuktet klut. Tørk nøye av etterpå. OBS! Mange rengjøringsmidler inneholder kjemikalier som kan angripe el-verktøyets plastdeler. Bruk aldri bensin, terpentin, fortynning eller lignende produkter. • Hold verktøyene skarpe og rene, så blir arbeidet bedre og sikrere. • Hvis det har oppstått feil eller funksjonsforstyrrelser, skal el-verktøyet kontrolleres av et autorisert serviceverksted. • Ikke åpne el-verktøyet. OPPBEVARING • Når el-verktøyet ikke er i bruk, skal det oppbevares på et tørt og trygt sted med temperatur på maks. 40 °C, og utenfor rekkevidden til personer som ikke skal bruke det. • Ikke oppbevar batteriet og laderen på steder hvor temperaturer kan overskride 40 °C, f.eks. i en bil som står parkert i solen. • Ikke utsett el-verktøyet, laderen eller batteriet for fukt. 22 Instrukcja obsługi młotowiertarki POLSKI PL ZASADY BEZPIECZEŃSTWA OSTRZEŻENIE! Przeczytaj wszystkie przepisy bezpieczeństwa oraz instrukcje. Nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i instrukcji może doprowadzić do porażenia prądem, pożaru i/ lub ciężkich obrażeń ciała. Zachowaj wszystkie przepisy bezpieczeństwa oraz instrukcje do przyszłego użytku. Używane w przepisach bezpieczeństwa pojęcie „elektronarzędzie” oznacza stacjonarne elektronarzędzia zasilane przemiennym sieciowym prądem elektrycznym (wyposażone w przewód zasilający) lub akumulatorem (bezprzewodowe). Miejsce pracy • Zapewnij czystość i dobre oświetlenie w miejscu pracy. Przeładowane miejsce pracy i niedostateczne oświetlenie zwiększają ryzyko wystąpienia wypadków. • Nie używaj elektronarzędzi w otoczeniu zagrożonym wybuchem, np. w pobliżu łatwopalnych płynów, gazów lub pyłów. Elektronarzędzia wytwarzają iskry, które mogą spowodować zapłon pyłów lub oparów. • Dzieci i osoby przyglądające się pracy elektronarzędzia powinny przebywać w bezpiecznej odległości. Brak koncentracji może spowodować utratę kontroli nad narzędziem. Bezpieczeństwo elektryczne • Wtyk elektronarzędzia powinien pasować do gniazda elektrycznego. Nigdy nie dokonuj żadnych zmian we wtyku. Nigdy nie używaj przejściówek do uziemionych elektronarzędzi. Niemodyfikowane wtyki i dopasowane gniazda zmniejszają ryzyko porażenia prądem. • Unikaj bezpośredniego kontaktu z uziemionymi powierzchniami takimi jak rury, grzejniki, kuchenki i lodówki. Ryzyko porażenia prądem zwiększa się, jeśli ciało użytkownika jest uziemione. • Nie narażaj elektronarzędzia na działanie deszczu i wilgoci. Kontakt elektronarzędzia z wodą zwiększa ryzyko porażenia prądem. • Nigdy nie używaj przewodu do przenoszenia lub ciągnięcia narzędzia ani do wyjmowania wtyku z gniazda. Chroń przewód przed wysoką temperaturą, olejami, ostrymi krawędziami i ruchomymi częściami narzędzia. Uszkodzone lub splątane przewody zwiększają ryzyko porażenia prądem. • Jeżeli korzystasz z narzędzia na świeżym powietrzu, używaj wyłącznie przedłużacza przeznaczonego do użytku zewnętrznego. Przewód przeznaczony do użytku zewnętrznego zmniejsza ryzyko porażenia prądem. • Jeżeli konieczne jest używanie elektronarzędzia w wilgotnym otoczeniu, należy używać wyłącznika różnicowoprądowego. Wyłącznik różnicowoprądowy zmniejsza ryzyko porażenia prądem. 23 PL Bezpieczeństwo osobiste • Zachowuj czujność. Podczas pracy z elektronarzędziem przez cały czas zachowuj ostrożność i kieruj się zdrowym rozsądkiem. Nigdy nie używaj elektronarzędzia w stanie zmęczenia ani pod wpływem narkotyków, alkoholu lub leków. Chwila nieuwagi podczas pracy z elektronarzędziem może stać się przyczyną ciężkich obrażeń. • Używaj środków ochrony indywidualnej. Używaj okularów ochronnych. Przy użyciu środków ochrony indywidualnej takich jak maska przeciwpyłowa, obuwie antypoślizgowe, kask ochronny i środki ochrony słuchu (w zależności od sposobu użytkowania elektronarzędzia) zmniejsza się ryzyko obrażeń ciała. • Unikaj niezamierzonego uruchomienia narzędzia. Przed podłączeniem przewodu i/lub akumulatora, a także przed podnoszeniem/przenoszeniem narzędzia sprawdź, czy elektronarzędzie jest wyłączone. Ryzyko wystąpienia wypadku zwiększa się podczas przenoszenia elektronarzędzia z palcem na włączniku oraz podłączania narzędzia do prądu, gdy włącznik znajduje się w pozycji uruchomienia. • Przed włączeniem narzędzia zawsze sprawdzaj, czy zdjęto z niego klucze nastawne i podobne przedmioty. Klucz lub pozostałe narzędzia pozostawione na obracającej się części elektronarzędzia mogą spowodować obrażenia ciała. • Nie pochylaj się zbytnio do przodu. Przez cały czas utrzymuj stabilną postawę, aby nie stracić równowagi. Dzięki temu możesz lepiej kontrolować elektronarzędzie w nieoczekiwanych sytuacjach. • Noś odpowiednią odzież. Nie noś luźnych ubrań ani biżuterii. Trzymaj włosy, ubrania i rękawice z dala od ruchomych części urządzenia. Luźne ubrania, biżuteria i długie włosy mogą zostać wciągnięte przez ruchome części narzędzia. • Jeżeli na wyposażeniu jest sprzęt do odsysania i zbierania pyłu, należy go podłączyć i korzystać z niego w należyty sposób. Takie urządzenia minimalizują ryzyko powstawania problemów spowodowanych zapyleniem. Obsługa i czyszczenie elektronarzędzia • Nie przeciążaj elektronarzędzia. Używaj elektronarzędzia odpowiedniego do zaplanowanych prac. Narzędzie działa lepiej i bezpieczniej przy obciążeniu, które jest dla niego przewidziane. • Nie używaj narzędzia, którego nie można włączyć i wyłączyć włącznikiem. Elektronarzędzia, których nie można włączyć lub wyłączyć włącznikiem, są niebezpieczne i wymagają naprawy. • Przed regulacją elektronarzędzia, wymianą akcesoriów lub odłożeniem elektronarzędzia wyjmij akumulator i/lub wyciągnij wtyk z gniazda. Ten środek ostrożności zapobiega niezamierzonemu uruchomieniu elektronarzędzia. • Przechowuj elektronarzędzia, z których nie korzystasz, w miejscu niedostępnym dla dzieci. Nie pozwól, aby elektronarzędzia używały dzieci lub osoby, które go nie znają lub nie zapoznały się z zaleceniami dotyczącymi jego bezpiecznej obsługi. Elektronarzędzia w rękach osób niedoświadczonych mogą być niebezpieczne. 24 PL • Konserwuj elektronarzędzia. Upewnij się, czy części ruchome działają, jak powinny i się nie zacinają. Sprawdź, czy żadne części nie są zepsute lub uszkodzone w takim stopniu, że mają wpływ na działanie elektronarzędzia. W razie uszkodzenia elektronarzędzie należy naprawić przed ponownym użyciem. Niedostateczny poziom konserwacji elektronarzędzia jest przyczyną wielu wypadków. • Utrzymuj narzędzia tnące w czystości i dbaj o ich ostrość. Narzędzia tnące, które są prawidłowo konserwowane i mają zaostrzone krawędzie, rzadziej się zacinają i łatwiej się je kontroluje. • Używaj elektronarzędzia, akcesoriów, przystawek itp. zgodnie z niniejszymi wskazówkami. Weź pod uwagę warunki pracy i rodzaj czynności, która ma być wykonana. Zastosowanie elektronarzędzi do celów innych niż te, do których są przeznaczone, może być niebezpieczne. Obsługa i czyszczenie narzędzi bezprzewodowych • Ładuj akumulatory wyłącznie za pomocą ładowarek zalecanych przez producenta. Użycie ładowarki przeznaczonej do danego rodzaju akumulatora z innym akumulatorem może spowodować pożar. • Używaj elektronarzędzi wyłącznie z akumulatorami, które są do nich przeznaczone. Stosowanie innych akumulatorów grozi obrażeniami ciała i pożarem. • Przechowuj nieużywane akumulatory z dala od spinaczy, monet, kluczy, gwoździ, śrub, kluczy i innych drobnych metalowych przedmiotów, które mogą spowodować zwarcie. Zwarcie między stykami akumulatora może spowodować oparzenia lub pożar. • W przypadku niewłaściwego używania z akumulatora może wyciec płyn. Unikaj kontaktu z nim. Spłucz wodą w razie przypadkowego kontaktu. Zasięgnij porady lekarza, jeśli płyn dostanie się do oczu. Płyn wyciekający z akumulatora może powodować podrażnienie skóry lub oparzenia. Serwis • Elektronarzędzie może być serwisowane wyłącznie przez wykwalifikowany personel stosujący identyczne części zamienne. Gwarantuje to bezpieczną pracę elektronarzędzia. Szczególne zasady bezpieczeństwa dla wiertarek udarowych • Stosuj środki ochrony słuchu. Wysoki poziom hałasu może prowadzić do uszkodzenia słuchu. • Używaj zawsze dołączonego uchwytu pomocniczego. Utrata kontroli nad elektronarzędziem stwarza zagrożenie obrażeń ciała. • Trzymaj urządzenie za izolowane uchwyty, jeśli podczas pracy narzędzie tnące może uszkodzić niewidoczne przewody elektryczne lub przewód sieciowy elektronarzędzia. Gdy dojdzie do kontaktu narzędzia tnącego z przewodem pod napięciem, na metalowych częściach elektronarzędzia pojawi się napięcie, a użytkownik zostanie porażony prądem. 25 PL • Przed rozpoczęciem pracy w ścianach, podłodze lub drzwiach sprawdź, czy prąd jest wyłączony za pomocą bezpiecznika głównego. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy w miejscu wiercenia nie jest pociągnięty przewód instalacji gazowej, elektrycznej lub wodnej. Użyj wykrywacza przewodów elektrycznych, wykrywacza metalu lub innych odpowiednich narzędzi. W razie wątpliwości poradź się uprawnionego elektryka. • Samo elektronarzędzie i wiertło mogą wytwarzać duże ilości ciepła podczas użytkowania. Odłóż elektronarzędzie i wiertło do ostygnięcia. • Używaj rękawic ochronnych. Zasady bezpieczeństwa dotyczące akumulatora i ładowarki • Używaj wyłącznie akumulatora i ładowarki przeznaczonych do danego urządzenia. • Podłącz ładowarkę do gniazda sieciowego o napięciu 230 V. • Chroń akumulator i ładowarkę przed działaniem wilgoci. Nie używaj ładowarki na zewnątrz. Sprawdź, czy ładowarka nie jest podłączona do sieci elektrycznej, przed jej wyczyszczeniem lub inną czynnością. • Zachowaj szczególną ostrożność podczas obsługi akumulatora. Chroń akumulator przed upadkiem i nie narażaj go na obciążenia mechaniczne. • Nie narażaj akumulatora na zbyt wysokie lub zbyt niskie temperatury. • Nie próbuj naprawiać akumulatora ani ładowarki. • Ładuj akumulator wyłącznie w temperaturze otoczenia 10–40°C. • Naładowany akumulator może być używany w temperaturze otoczenia 0–50°C. • Gdy akumulator nie jest używany, należy go przechowywać w temperaturze 10–30°C. Ważne! • Nie należy nigdy powodować zwarcia akumulatora ani narażać na wilgoć. Nie przechowuj akumulatora z metalowymi częściami, które mogą spowodować zwarcie. Akumulator może się przegrzać, zapalić lub wybuchnąć. • W razie kontaktu z kwasem akumulatorowym lub podobnym płynem, narażone miejsce należy natychmiast przemyć. W przypadku dostania się płynu do oczu – spłucz je natychmiast wodą i skontaktuj się z lekarzem. • Nie wrzucaj akumulatora do ognia ani wody. Wrzucony do ognia akumulator może wybuchnąć. Akumulatora nie można wrzucać do odpadów domowych, niezależnie od tego, czy jest nowy, czy używany. Zostaw akumulator w punkcie zbiórki odpadów niebezpiecznych. Pozostałe czynniki ryzyka Nawet jeżeli używasz elektronarzędzia zgodnie ze wskazówkami, nadal może zajść pewne ryzyko. Ze względu na konstrukcję i wykonanie elektronarzędzia mogą wystąpić następujące zagrożenia: –– uszkodzenie płuc w przypadku niestosowania odpowiedniej maski przeciwpyłowej, 26 PL –– uszkodzenie słuchu w przypadku niestosowania odpowiedniej ochrony słuchu, –– szkody na zdrowiu spowodowane narażeniem dłoni i ramienia na drgania w przypadku długotrwałego używania elektronarzędzia albo nieprawidłowego użycia lub konserwacji. Ostrzeżenie! Podczas pracy narzędzie wytwarza pole elektromagnetyczne. Pole to w niektórych okolicznościach może wpłynąć na aktywne i pasywne implanty medyczne. Przed rozpoczęciem pracy z narzędziem osoby z implantem powinny skonsultować się z lekarzem lub producentem implantu w celu zmniejszenia ryzyka ciężkich obrażeń i śmierci. Symbol Przed użyciem przeczytaj instrukcję obsługi. DANE TECHNICZNE Napięcie znamionowe 18 V DC Prędkość obrotowa 0–300 / 0–1000 obr./min Liczba skoków 0–5000 skoków/min Długość skoku 26 mm Wydajność Beton: 20 mm Stal: 10 mm Drewno: 20 mm Uchwyt szczękowy SDS+ Siła uderzenia 1,2 J Poziom ciśnienia akustycznego, LpA 81 dB(A), K = 3 dB Poziom mocy akustycznej, LwA 92 dB(A), K = 3 dB Drgania 4,978 m/s², K = 1,5 m/s² Masa 1,7 kg Zawsze stosuj środki ochrony słuchu! Deklarowaną wartość drgań zmierzoną zgodnie ze standardową metodą testową można wykorzystać do porównania różnych narzędzi oraz dokonania wstępnej oceny narażenia na działanie drgań. OSTRZEŻENIE! W zależności od sposobu korzystania z elektronarzędzia rzeczywisty poziom drgań podczas pracy może różnić się od podanej wartości całkowitej. Dlatego na podstawie oceny narażenia na oddziaływanie szkodliwych czynników w warunkach rzeczywistych (biorąc pod uwagę wszystkie etapy cyklu roboczego, jak również czas, w którym narzędzie jest wyłączone lub pracuje na biegu jałowym, poza czasem rozruchu) należy zidentyfikować środki ostrożności wymagane do ochrony użytkownika. 27 PL OPIS 1. 2. 3. Przełącznik funkcji udaru Przełącznik kierunków w prawo/w lewo Włącznik 4. 5. 6. 7. Komora akumulatora Uchwyt pomocniczy Uchwyt szczękowy SDS+ Przełącznik funkcji wiertła/dłuta OBSŁUGA Ładowanie akumulatora • Całkowicie naładuj akumulator przed pierwszym użyciem. W przeciwnym wypadku akumulator nie osiągnie swojej pełnej wydajności. • Upewnij się, czy akumulator jest skierowany we właściwą stronę, gdy podłączasz go do ładowarki. Nie dociskaj zbyt mocno podczas podłączania do ładowarki. • Po godzinie wyjmij akumulator z ładowarki. Odłącz ładowarkę od zasilania, zanim wyciągniesz akumulator z ładowarki. Wkładanie i wyjmowanie akumulatora 1. Akumulator wkłada się do narzędzia przez wsunięcie do wgłębienia w komorze akumulatora. Blokada akumulatora ma się zatrzasnąć w położeniu, w którym będzie stabilnie umieszczony. 28 PL 2. Wyjmij akumulator, naciskając blokadę i go wysuwając. Uruchamianie/wyłączanie 1. Aby uruchomić elektronarzędzie wciśnij włącznik i trzymaj go w tej pozycji, aby pozostawało włączone. 2. Zwiększaj prędkość obrotową, naciskając włącznik. Im bardziej wciskasz włącznik, tym wyższe obroty uzyskuje urządzenie. 3. Aby wyłączyć urządzenie, zwolnij włącznik. Wiercenie i wkręcanie Umieść przełącznik na symbolu „Wiercenie i wkręcanie”. Wiercenie udarowe Umieść przełącznik funkcji udaru na symbolu „Wiercenie udarowe”. Przełącznik klika we właściwym położeniu. Przełącznika funkcji udaru można użyć również wtedy, gdy silnik jest włączony. Obroty w prawo/lewo UWAGA! Urządzenie musi być zatrzymane, zanim zostanie użyty przełącznik kierunków w prawo/w lewo. W przeciwnym razie urządzenie może zostać uszkodzone. Używaj przełącznika, aby przełączyć pomiędzy kierunkami obrotu w prawo/w lewo. Kiedy przełącznik jest umieszczony w pozycji środkowej, włącznik blokuje się i nie można go wcisnąć. Aby urządzenie nie zostało uruchomione przez pomyłkę, zanim je odłożysz, należy zawsze umieścić przełącznik w pozycji środkowej. WIERCENIE UWAGA! • Używaj wyłącznie wiertła przeznaczonego do aktualnego zadania. • Zanim uruchomisz urządzenie, upewnij się, czy wiertło jest właściwie zamocowane i solidnie dokręcone. • Używaj odpowiednich i naostrzonych wierteł. Nie używaj zużytych wierteł. • Zacznij wiercenie na niskich obrotach. Kiedy masz do wykonania duże otwory, najpierw nawierć otwór za pomocą małego wiertła, a następnie wierć za pomocą większego. Wiercenie w drewnie 1. Do wiercenia w drewnie używaj wierteł do drewna. 2. Przymocuj obrabiany przedmiot w odpowiedni sposób. 3. Zaznacz położenie otworów. 4. Wierć, uważając, by nie dociskać urządzenia zbyt mocno. Wiercenie w metalu 1. Do wiercenia w metalu używaj wierteł do stali. Dopilnuj, aby wiertło zawsze wystarczająco wystygło dzięki zastosowaniu niepalnej cieczy chłodzącej. 29 PL 2. Przymocuj obrabiany przedmiot. Obrabiany przedmiot powinien leżeć płasko na blacie roboczym. 3. Zaznacz położenie otworów za pomocą punktaka. 4. Wierć, uważając, by nie dociskać urządzenia zbyt mocno. Wierć przy normalnej roboczej prędkości obrotowej. UWAGA! Zacznij wiercenie na niskich obrotach, aby wiertło nie ześliznęło się z wierconego otworu. Młotowiertarka może się zablokować w głębokich otworach. W takim wypadku, jeśli moment obrotowy jest zbyt wysoki, wiertło lub młotowiertarka może ulec uszkodzeniu. Jeśli wiertło się zablokuje, natychmiast zwolnij włącznik. Ustaw regulator na obroty w lewo i uwolnij wiertło za pomocą niskich obrotów. Wiercenie w tworzywie 1. Do wiercenia w tworzywie używaj wiertła ze stali. 2. Przymocuj obrabiany przedmiot w odpowiedni sposób. 3. Zaznacz położenie otworów. 4. Wierć, uważając, by nie dociskać urządzenia zbyt mocno. Wiercenie w kamieniu, cegle i murze 1. Używaj wiertła do muru do wiercenia w kamieniu, cegle i murze. Podczas wiercenia nie dociskaj urządzenia zbyt mocno. 2. Zaznacz położenie otworów. 3. Wierć, uważając, by nie dociskać urządzenia zbyt mocno. Wierć przy normalnej roboczej prędkości obrotowej. UWAGA! Zacznij wiercenie na niskich obrotach, aby wiertło nie ześliznęło się z wierconego otworu. Młotowiertarka może się zablokować w głębokich otworach. W takim wypadku, jeśli moment obrotowy jest zbyt wysoki, wiertło lub młotowiertarka może ulec uszkodzeniu. Jeśli wiertło się zablokuje, natychmiast zwolnij włącznik. Ustaw regulator na obroty w lewo i uwolnij wiertło za pomocą niskich obrotów. UŻYWANIE FUNKCJI WKRĘTARKI • Upewnij się, czy końcówka jest właściwie zamocowana, zanim użyjesz młotowiertarki jako wkrętarki. • Dopilnuj, by wkręty nie zostały dokręcone zbyt mocno. W takim wypadku łeb wkrętu lub gwint mogą ulec uszkodzeniu. Wkręcanie 1. Ustaw kierunek obrotów na prawy. 30 2. Przyłóż końcówkę do łba wkrętu. 3. Ze stałą siłą dociskaj końcówkę do wkrętu i go wkręcaj. 4. Trzymaj mocno młotowiertarkę i zwolnij włącznik, gdy wkręt zostanie wkręcony. W przeciwnym razie wkręt albo łeb wkrętu zostaną uszkodzone. PL Wykręcanie 1. Ustaw kierunek obrotów na lewy. 2. Przyłóż końcówkę do łba wkrętu. 3. Ze stałą siłą dociskaj końcówkę do wkrętu i go wykręcaj. KONSERWACJA UWAGA! Zanim rozpoczniesz konserwację elektronarzędzia, wyciągnij z niego akumulator. • Regularnie czyść otwory wentylacyjne elektronarzędzia. • Czyść elektronarzędzie lekko zwilżoną szmatką. Następnie dokładnie wysusz. UWAGA! Wiele środków czystości zawiera chemikalia, które mogą uszkodzić części elektronarzędzia wykonane z tworzywa. Nigdy nie używaj benzyny, terpentyny, rozcieńczalnika ani podobnych produktów. • W celu zapewnienia lepszej i bezpieczniejszej pracy dbaj o ostrość i czystość narzędzi. • W razie wystąpienia usterki lub zakłóceń działania elektronarzędzie powinno być sprawdzone w autoryzowanym warsztacie serwisowym. • Nigdy nie otwieraj elektronarzędzia. PRZECHOWYWANIE • Gdy elektronarzędzie nie jest używane, powinno być przechowywane w suchym, bezpiecznym miejscu o maksymalnej temperaturze 40°C i niedostępnym dla nieupoważnionych osób. • Nie przechowuj akumulatora ani ładowarki w miejscach, w których temperatura może osiągnąć ponad 40°C, np. w samochodzie zaparkowanym na słońcu. • Nie narażaj elektronarzędzia, ładowarki ani akumulatora na działanie wilgoci. 31 EN Operating instructions for hammer drill ENGLISH SAFETY INSTRUCTIONS WARNING: Read all safety regulations and all instructions. Failure to follow safety regulations and instructions can lead to electrocution, fire and/or serious personal injury. Save all the safety regulations and instructions for future reference. The term "power tool" in the safety instructions refers to your mains-powered (corded) or battery-powered (cordless) power tool. Work area • Keep the work area clean and well lit. Dark and cluttered work areas increase the risk of accidents and injuries. • Do not use power tools in explosive environments, such as in the vicinity of flammable liquids, gases or dust. Power tools produce sparks that can ignite dust and fumes. • Keep children and onlookers at a safe distance when using power tools. You can easily lose control of the tool if you are distracted. Electrical safety • The plug on the power tool must match the power point. Never modify the plug in any way. Never use an adapter with earthed power tools. Unmodified plugs and matching outlets reduce the risk of electric shock. • Avoid body contact with earthed surfaces such as pipes, radiators, cookers and refrigerators. There is an increased risk of electric shock if your body is earthed. • Do not expose power tools to rain or moisture. There is a greater risk of electric shock if water gets into a power tool. • Never use the power cord to carry or pull the tool, or to pull out the plug from the mains socket. Keep the power cord away from heat, oil, sharp edges and moving parts. Damaged or tangled power cords increase the risk of electric shock. • If using the tool outdoors, only use an extension cord approved for outdoor use. Cords intended for outdoor use reduce the risk of electric shock. • If it is absolutely necessary to use the power tool in damp conditions, use a residual current device RDC. Using an RCD reduces the risk of electric shock. Personal safety • Stay alert. Pay attention to what you are doing, and use your common sense when working with power tools. Never use power tools if you are tired or under the influence of drugs, alcohol or medication. A moment of inattention when using a power tool can result in serious personal injury. 32 EN • Use personal safety equipment. Wear safety glasses. Using personal safety equipment such as a dust filter mask, non-slip safety shoes, safety helmet or ear protection (depending on how the power tool is used), reduces the risk of personal injury. • Avoid accidental starting. Check that the power tool is switched off before connecting the power cord and/or battery, or lifting/carrying the tool. Carrying a power tool with your finger on the switch, or connecting a tool to the mains when the switch is in the ON position, increases the risk of accidents and injuries. • Always check that Allan keys/spanners etc. have been removed from the tool before switching it on. Allen keys, or the like, left in a rotating part of a power tool can cause personal injury. • Do not overreach. Always maintain a firm footing and good balance. This will ensure you have better control over the tool in unexpected situations. • Wear suitable clothing. Do not wear loose-fitting clothing or jewellery. Keep your hair, clothing and gloves away from moving parts. Loose-fitting clothing, jewellery and long hair can get caught in moving parts. • If dust extraction and dust collection equipment is available, this should be connected and used correctly. The use of such equipment can reduce the risk of dust-related problems. Using and looking after power tools • Do not force the power tool. Use the correct power tool for the planned work. The tool does the job better and safer when used at the rate for which it was designed. • Do not use the power tool if it cannot be switched on and off with the power switch. Power tools that cannot be switched on or off with the power switch are dangerous and must be repaired. • Unplug the power cord and/or remove the battery before making any adjustments, changing accessories or putting the power tool away. This precaution prevents accidently starting the power tool. • Store power tools out of the reach of children when not in use. Never allow children, or anyone who is unfamiliar with the power tool and these instructions, to use the tool. Power tools are dangerous if used by inexperienced persons. • Keep the power tool properly maintained. Check that moving parts function perfectly and do not jam. Check that no parts are so defective or damaged that they affect functionality. If the power tool is damaged, it must be repaired before being used again. Many accidents are caused by poorly maintained power tools. • Keep cutting tools sharp and clean. Properly maintained cutting tools with sharp cutting edges are less likely to jam and are easier to control. • Use the power tool, accessories and tool inserts etc. in accordance with these instructions. Pay attention to the actual working conditions and the job to be done. It can be dangerous to use power tools for purposes other than those they are intended to be used for. 33 EN Using and looking after cordless tools • Charge the batteries only with the charger recommended by the manufacturer. A charger that is intended for one type of battery can result in a fire risk if used with other types of batteries. • Only use power tools with the batteries intended for them. The use of other batteries can result in the risk of personal injury and fire. • When not in use keep the battery away from paper clips, coins, keys, nails, screws and other metal objects that can short circuit the terminals. A short circuit between the battery terminals can result in burn injuries or fire. • Incorrect use can cause liquid to leak from the battery. Avoid contact with this liquid. Rinse with water after temporary contact. Seek medical attention if you splash your eyes. Leaking battery fluid can cause skin irritation or burn injuries. Service • The power tool must only be serviced by qualified service personnel using identical spare parts. This will ensure that the power tool remains safe to use. Special safety instructions for percussion drills • Wear ear protection. High noise levels can cause hearing impairment. • Always use the supplied support handle. Losing control of the power tool can result in personal injury. • Hold the machine in the insulated grips when working where the tool can come into contact with concealed electric cables or the power cord on the tool. Contact with live cables supplies voltage to the metal parts on the tool and can cause the user to suffer an electric shock. • Check that the power is disconnected with the main fuse before working on walls, floors or doors. Check before drilling that there are no gas pipes, power cables or water pipes in the vicinity. Use a current detector, metal detector or other suitable instrument. Consult an authorised electrician if in doubt. • The power tool and drill can produce heat when in use. Allow the power tool and drill to cool. • Wear safety gloves. Safety instructions for the battery and charger • Only use the intended battery and charger. • Connect the charger to a 230 V power point. • Protect the battery and charger from moisture. Do not work with the charger outdoors. Check that the charger is not connected to the power point before cleaning it or otherwise working on it. • Handle the battery with care. Do not drop the battery or expose it to mechanical stress. 34 EN • • • • • Do not expose the battery to excessive high or low temperatures. Do not attempt to repair the battery or charger. Charge the battery only in ambient temperature of 10 – 40°C. The charged battery can be used in ambient temperatures of 0 – 50°C. When the battery is not in use it should be stored at a temperature of 10 – 30°C. Important: • Never short circuit the battery, or expose it to moisture. Do not store the battery with metal parts that can short circuit the battery. The battery can overheat, catch fire, or explode. • Wash the affected part immediately if you come into contact with battery acid or battery fluid. If you splash your eyes – rinse immediately with water and seek medical attention. • Do not discard batteries in a fire or water. The battery can explode in fire. Do not discard the battery in household waste, either when new or used. Hand the battery in to a recycling centre for hazardous waste. Other risks Even if the power tool is used in accordance with these instructions there are other potential risks. The following risks can occur as a result of the design and type of this power tool: –– Damage to lungs, if a suitable dust mask is not used. –– Hearing impairment if no suitable ear protection is used. –– Harmful effects as a result of vibrations in the hands and arms if the power tool is used for long periods, or is not used and maintained properly. Warning: The tool produces an electromagnetic field when in use. This field can in some circumstances affect active or passive medical implants. If you have a medical implant you should consult your doctor and/or the manufacturer of the medical implant before using the tool to reduce the risk of serious or fatal personal injury. Symbol Read the operating instructions before use 35 EN TECHNICAL DATA Rated voltage 18 VDC Speed 0–300 / 0–1000 rpm Stroke 0–5000 spm Stroke length 26 mm Capacity Concrete: 20 mm Steel: 10 mm Wood: 20 mm Chuck SDS+ Impact force 1.2 J Sound pressure level, LpA 81 dB(A), K = 3 dB Sound power level, LwA 92 dB(A), K = 3 dB Vibration 4.978 m/s², K=1.5 m/s² Weight 1.7 kg Always wear ear protection! The declared vibration value, which has been measured by a standardised test method, can be used to compare different tools with each other and for a preliminary assessment of exposure. WARNING: The actual vibration level when using power tools may differ from the specified maximum value, depending on how the tool is used. It is therefore necessary to determine which safety precautions are required to protect the user, based on an estimate of exposure in actual operating conditions (taking into account all stages of the work cycle, e.g. the time when the tool is switched off and when it is idling, in addition to the start-up time). 36 EN DESCRIPTION 1. 2. 3. 4. Percussion selector Right/left drive selector Power switch On/Off Battery compartment 5. 6. 7. Support handle Chuck SDS+ Drill/chisel selector USE Charging the battery • The battery must be fully charged before using it for the first time. Otherwise the battery will not achieve its full capacity. • Make sure that the battery is the right way round when putting it in the charger. Do not press too hard when inserting the battery. • Remove the battery from the charger after one hour. Disconnect the charger from the power point before removing the battery from the charger. Inserting/removing the battery 1. The battery is inserted in the tool by pushing it into the battery compartment slot. The battery should snap fully in place so that it locks. 37 EN 2. Remove the battery by pressing the catch and pulling out the battery. Switching On/Off 1. Use the power switch to start the power tool and keep it pressed to run the tool. 2. Increase the speed by pressing the power switch. The more the power switch is pressed, the faster the speed. 3. Switch off the machine by releasing the power switch. Drilling and screwing Set the switch to the symbol “Drilling and screwing”. Percussion drilling Set the percussion selector to the symbol ”Percussion drilling”. The switch snaps into position. The percussion selector can also be used when the motor is running. Right/left drive NOTE: The machine must have stopped before the switch for right/left drive can be used. Otherwise you could damage the machine. Use the switch to switch between right and left rotation. When the switch is in the middle position the power switch is locked and cannot be pressed. Before putting away the machine you should always set the switch in the middle position so that the machine cannot be started by mistake. DRILLING NOTE: • Only use drills intended for the actual job. • Check that the drill is correctly inserted and properly tightened before starting the machine. • Use suitable and sharp drills. Do not use worn drills. • Start drilling at low speed. If you are drilling large holes, predrill with a small drill and then finish off with a large drill. Drilling in wood 1. Use a wood drill when drilling in wood. 2. Fasten the workpiece in a suitable manner. 3. Mark out the position of the holes. 4. Drill without pressing too hard on the machine. Drilling in metal 1. Use a steel drill when drilling in metal. Make sure that the drill is always sufficiently cooled with a non-flammable liquid. 38 EN 2. Secure the workpiece. The workpiece should lie flat on the workbench. 3. Mark out the position of the holes with a punch. 4. Drill without pressing too hard on the machine. Drill at a normal speed. NOTE: Start drilling at low speed so that the drill does not slide away from the drill hole. The hammer drill can get blocked in deep drill holes. In which case the drill or hammer drill can be damaged if the torque is too high. Release the power switch immediately if the drill gets blocked. Set the control to anticlockwise rotation and release the drill at low speed. Drilling in plastic 1. Use a steel drill to drill in plastic. 2. Fasten the workpiece in a suitable manner. 3. Mark out the position of the holes. 4. Drill without pressing too hard on the machine. Drilling in stone, brick and masonry 1. Use a masonry drill when drilling in stone, brick and masonry. Do not press the machine too hard when drilling. 2. Mark out the position of the holes. 3. Drill without pressing too hard on the machine. Drill at a normal speed. NOTE: Start drilling at low speed so that the drill does not slide away from the drill hole. The hammer drill can get blocked in deep drill holes. In which case the drill or hammer drill can be damaged if the torque is too high. Release the power switch immediately if the drill gets blocked. Set the control to anticlockwise rotation and release the drill at low speed. USING THE TOOL AS A SCREWDRIVER • Check that the bit is correctly inserted before using the hammer drill as a screwdriver. • Make sure not to screw in the screws too hard. This can damage the screw heads or the thread. Screwing 1. Set the direction of rotation to clockwise. 2. Place the bit against the screw head. 3. Press the bit against the screw with a steady force and screw in the screw. 4. Hold the hammer drill firmly and release the power switch when the screw has screwed in, otherwise the screw or screw head can get damaged. Unscrewing 1. Set the direction of rotation to anticlockwise. 2. Place the bit against the screw head. 3. Press the bit against the screw with a steady force and unscrew the screw. 39 EN MAINTENANCE NOTE: Always remove the battery before doing any work on the power tool. • The ventilation openings on the power tool at regular intervals. • Clean the power toolwith a lightly moistened cloth. Wipe dry carefully afterwards. NOTE: Many detergents contain chemicals that can corrode the plastic parts on the power tool. Never use petrol, turps, thinner or other similar products. • Keep tools sharp and clean for better and safer work. • If a fault or malfunction occurs, have the power tool checked by an authorised service centre. • Never open the power tool. STORAGE • When the power toolis not in use store it in a dry and safe place with a temperature of no more than 40°C and out of reach of unauthorised persons. • Do not store the battery and charger in places where the temperature can reach over 40°C, for example, in a car parked in the sun. • Do not expose the power tool, charger or battery to moisture. 40