şubat 2009

Transcript

advance Özel Sayı Şubat 1 / 2009 s Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Muhteşem Renkler Simatic PCS7 ile yapılan otomasyon, Hintli boya üretim tesisinde önemli iyileştirmeler sağlamaktadır Hareket Kontrol Sistemleri Türkiye’de Bir İlk: CNC Alüminyum Kompozit İşleme Makinesi Nata Makine’de Sinumerik CNC ile hassas ve seri işleme Bina Teknolojileri Bina Otomasyonunun Enerji Verimliliği Üzerine Etkisi Siemens Teknolojisiyle Donatılan Fatih, Sefere Hazır İçindekiler Haberler 6 Örnek Proje Siemens’in örnek üretim üssü Röportaj Bina Teknolojileri Siemens 2009 Yılına Yeni Hedefler ve Vizyonu ile Giriyor 4 Bina Otomasyonunun Enerji Verimliliği Üzerine Etkisi 28 Ürünler Haberler Örnek Proje Siemens’in örnek üretim üssü 6 Simatic ET 200S IM151-8F PN/DP F-CPU İkisi bir arada 30 EuroBLECH 2008 Fuarı 7 30 DMG-Havacılık’ta “Volumetric Compensation System” Demo Günleri 8 Mobil Radyo Yönlendirici MD741-1 Süper hızlı kablosuz haberleşme amaçlı 30 EN-VER Projesine Desteğimiz Sürüyor 9 IE Anahtarları Scalance XB-000 Yerden kazanım ve düşük maliyet Çimentocular EN-VER’i Siemens’ten Dinlediler 10 Endüstriyel Kablosuz LAN Kanal atlama özellikli IWLAN 30 Deniz Suyu Arıtımında %90 Oranında Enerji Tasarrufu 10 Simatic Basic Paneller Basit otomasyon uygulamaları için temel fonksiyonlar 31 Siemens Motorlu Fatih Vapuru, Törenle Hizmete Alındı 11 Simatic Dokunmatik Panel 177B 4” Geniş ekranlı panel 31 Siemens, 1. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu’ndaydı 12 Sitop UPS500S Bakımsız DC UPS (kesintisiz güç kaynağı) 31 İsdemir’de Siemens Teknolojisi 13 Basic Servo Drive Sinamics S110 Basit konumlama görevleri için 32 Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Muhteşem Renkler Simatic PCS7 ile yapılan otomasyon 14 1PH8 Kare Gövde Servomotorlar Çok yönlü kullanım 32 Verimli Yönetim Modeli Kontrol altındaki çeşitlilik 16 Su Soğutmalı Sinamics S120 Sert çevre koşullarında kullanım için 32 Manyetik Olmayan Sekonder Parçalı 1FN6 Lineer Motor Elektrikli kremayer 32 Su Teknolojileri Örnek Bir Arıtma Tesisi İnegöl OSB’nin atık su arıtma tesis modernizasyonu 18 Simotion C240 PN Hareket Kontrol Sistemi 33 Yüksek performanslı hareket kontrol uygulamaları için Hareket Kontrol Sistemleri 3WL/3VL Yapı Kütüphanesi PCS7’e entegrasyonu 33 3VL Kompakt Güç Şalterlerinde Yeni ETU’lar (Elektronik Trip Üniteleri) Kısa devreye karşı koruma 33 22 COM20 ve COM21 Modülleri Sınırsız haberleşme imkanı 33 24 Sık Sorulan Sorular 34 26 Eğitim 35 Taşlama Makinaları, Testere Bileme 20 Türkiye’de Bir İlk: CNC Alüminyum Kompozit İşleme Makinesi 21 Şalt ve Enstalasyon Tekniği Yenilikçi Enerji Çözümleri Enerji KIB-TEK’te Enerjinin Uzaktan Kontrolü Ürünler Yeni Modern Arayüz, Yeni Özellikler ve Yeni Olanaklar WinCC V7.0 advance | 1-2009 3 Röportaj Siemens 2009 Yılına Yeni Hedefler ve Vizyonu ile Giriyor Siemens A.Ş. Genel Müdürü Hüseyin Gelis Siemens olarak 2008 yılını nasıl geçirdiniz? 2009 yılı için ne düşünüyorsunuz? ortaklarımız ile birlikte -162 yıldır olduğu şekilde- hizmet vermeye devam edeceğiz. Siemens Türkiye olarak, 2008’de rekabetçi gücümüzü koruyabilmek için şirket genelinde bir çok değişim başlattık. Enerji, Endüstri, Sağlık ve IT sektörlerini kapsayan yeni organizasyonel yapımız, daha odaklı bir hizmet sunma imkanı yaratacak. Bunun yanı sıra maliyet azaltım projelerine de yatırım yaptık. Amacımız, bugünki iş süreçlerimizi gözden geçirmek ve gelecek yıllarda büyümemizi devam ettirebilmek için daha etkin süreçlere sahip olmak. 2009 yılında Siemens’i ve Türkiye’yi nasıl bir ortam bekliyor? Türkiye’nin çok büyük bir potansiyele sahip olduğuna inanıyorum. 2009’da ekonomik bir yavaşlamaya şahit olacağız ancak ülkemizin büyümesinin önüne geçecek bir engel görmüyorum. Siemens olarak iş 4 advance | 1-2009 2009, ülkemizi de etkileyen küresel ekonomik kriz sebebiyle hepimiz için zor bir yıl olacak. Ağırlıklı olarak ihracata dayalı olan otomotiv sektöründeki sipariş alımlarında, Kasım ve Aralık aylarında ciddi bir düşüş görüldü. Doğrudan ya da dolaylı, kısa veya uzun vadede hepimizi etkileyecek, zincirleme bir reaksiyona maruz kalacağız. Çünkü artık küresel zincirin bir halkasıyız. Önümüzdeki zorlu dönemde gerekli ihtiyaçları ve talepleri daha iyi anlayabilmek için, müşterilerimizle ve iş ortaklarımızla daha sıkı ve daha yakın çalışmamız gerekiyor. Çözüm ve önerilerimizin, müşterilerimizin maliyetlerini azaltmasına katkı sağlayacağından hiç kuşkum yok. Siemens’in otomasyon sektöründeki faaliyetleri önümüzdeki dönemde nasıl devam edecek? Siemens, örnek teşkil eden geniş ürün portföyü ile endüstriyel ve ev otomasyonu uygulamalarının her alanına katkıda bulunuyor. Etkin bir kontrol sistemine ihtiyaç duyulan her anda Siemens çözümleri, müşterilerimizin tercihi oluyor. Geçtiğimiz yıllarda sunduğumuz SIMATIC ve SINUMERIK gibi çözümlerimiz, müşterilerimizin üretim çıktılarını ve ürün kalitelerini geliştirme imkanı sunarken, pazarda daha rekabetçi olmalarına imkan tanıyor. RFID, Siemens A.Ş. Gebze Tesisleri temel atma töreni Dr. Siegfried Russwurm, Hüseyin Gelis, Martin Krauss enerji verimli çözümler, dijital fabrika simülasyon sistemleri gibi yeni alanlardaki çözümlerimiz ise lojistik zinciri ve üretim iş akışlarında etkinlik ve hız sağlayacak. Amacımız, her zaman yüksek kaliteli, güvenilir ve ihtiyaca özel mühendislik çözümleri sağlayarak müşterilerimizi daha da rekabetçi kılmaktır. Tabii ki tüm bunları tek başımıza başarmıyoruz. Bizi Siemens yapan ve başarımızı mümkün kılan, distribütörlerimizle sürdürdüğümüz mükemmel işbirliği, çözüm partnerleri ve servis işgücümüze güveniyoruz. 2008 yılında sağladıkları değerli katkıları için hepsine tekrar teşekkür etmek istiyorum. 2009 yılında da verimli işbirlikleri ile yolumuza devam edeceğiz. + Siemens Türkiye’ye güveniyor ve yatırımlarına devam ediyor “Türkiye’de uzun yıllardır Kartal’daki kampüsümüzde hizmet veriyoruz. Gelişme planlarımız çerçevesinde Gebze Organize Sanayi Bölgesi’ne taşınacağız. 2009 yılı ilk çeyreğinde birinci faz tamamlanmış olacak ve Enerji Sektörü ilk taşınmayı gerçekleştirecek. Bu tesisin en önemli özelliği, yüksek teknolojiye sahip olması ve yeşil bina özelliğini taşıması. Doğal enerji kaynaklarını verimli şekilde kullanacak ve çalışanlarına sağlıklı bir ortam sunacak olan Gebze tesislerimiz, bu alandaki uluslararası bir standart olan LEED sertifikasını Türkiye’de ilk defa almaya hak kazanacak. Dolayısıyla bina otomasyonundaki son teknolojiler, yine alternatif enerji kaynaklarının kullanımı, yağmur sularından faydalanan sistemler, çalışanların sağlığını ön planda tutan en yeni teknolojilerin hepsi bu tesisin Türkiye’deki ilklerinden olacak.” advance | 1-2009 5 Haberler Örnek Proje Siemens’in örnek üretim üssü Türkiye’de uzun yıllardır Kartal’daki kampüsünde hizmet veren Siemens, gelişme planları çerçevesinde Gebze Organize Sanayi Bölgesi’ne taşınmaya hazırlanıyor. 100 milyon Euro’luk yatırımla kurulacak yeni fabrika, enerji maliyetlerinde % 30’a varan tasarruf sağlayacak. İ stanbul Kartal’daki kampüsünde tam kapasite faaliyet gösteren Siemens, gelişme planları çerçevesinde büyümeye karar verince yerine sığamadı ve Gebze Organize Sanayi Bölgesi’ne taşınma kararı aldı. Yeni fabrikanın en önemli özelliği ise Türkiye’de ilk defa LEED Sertifikası alacak tesis olması. LEED Sertifikasyonu, bina bazındaki projelerin çevre üzerindeki etkilerini, enerji verimliliğini ve doğal kaynakları korumadaki duyarlılıklarını ortaya çıkarmada ölçülebilir bir referansın olmasına olanak sağlayan bir değerlendirme ve derecelendirme sistemidir. Siemens’in Kartal’daki 64 bin m2 alana kurulu olan tesisi yüzde 100 doluluk oranı ile çalışıyor. Şirketin büyüme ve gelişme Kaşif Yıldırım, Siemens Gayrimenkul Yönetim Direktörü 6 advance | 1-2009 stratejisi doğrultusunda Gebze Organize Sanayi Bölgesi’ndeki 150 bin metrekarelik alana yatırım yapma kararı alındı. Siemens’in, birinci fazı oluşturan 35 bin metrekarelik alandaki yatırımı bu yılın başında bitecek ve ilk önce enerji grubu buraya taşınacak. Yeni fabrikaya tesisin tamamen taşınması ise yaklaşık 4 yıl sürecek. Enerji kaynaklarını verimli bir biçimde kullanan, çevreye saygılı ve çalışanlarına sağlıklı bir ortam yaratan tesis, enerji maliyetlerinde %30’a varan tasarruf sağlayacak. Yeni teknolojilerin kullanıldığı ve toplam maliyeti 100 milyon Euro’yu bulacak olan yeni tesisin en büyük özelliği çevre dostu olması, enerjiyi tasarruflu kullanması ve iç mekanlarda yararlanılan malzemelerin insan sağlığı göz önünde bulundurularak seçilmesi. Enerjinin verimli kullanılması için bina otomasyonu sistemi devreye girecek. Aydınlatma, ısıtma, soğutma ve havalandırma otomasyonlarında hem yeni teknolojilerden hem de alternatif enerji kaynaklarından yararlanılacak. Tasarruf sağlamak amacıyla yapılması planlanan çalışmalardan bazıları da şöyle: Çatıdaki yağmur suları bir depoda toplanacak ve binada kullanım suyu olarak değerlendirilecek. Biyolojik arıtma sayesinde binada tüketilen su arıtılacak ve bahçe sulamasında kullanıla- cak. Açık alanlarda çim yerine yerel iklim koşullarına uyumlu bitkilerin seçilmesi, sprinkler sulama sistemi yerine damlama sisteminin kullanılması ile peyzaj sulamasında %50 su tasarrufu sağlanacak. Ayrıca, binada susuz pisuvarlar, düşük debili klozetler ve sensörlü bataryaların kullanılması ile de %40 su tasarrufu planlanmaktadır. Bina çalışanlara konfor sağladığı gibi sağlığa yönelik avantajlar da sunuyor. Örneğin, konvensiyonel binalarda kullanılan bazı malzemelerde bulunan formaldehyde (formaldehit) yada VOC (Volatile Organic Comporents) diye tabir edilen, insan sağlığına olumsuz etki eden uçucu parçacıklar mevcut. Yeni tesiste bunları mümkün olduğunca ihtiva etmeyen yada limitlerin altında kalacak malzemeler kullanılacak. Daha sağlıklı ofisler için % 30 daha fazla temiz hava sağlayan bir havalandırma sistemi de kurulacak. LEED sertifikalı binaların sayısı dünyada da fazla değil aslında. Çoğu ABD’de bulunmakla birlikte, Avrupa’da da yaygınlaşmaya başlıyor. Bu sistem yakın bir gelecekte o kadar gelişecek ki, LEED sertifikası olmayan binalar alım satım aşamasında değer kaybına uğrayacak. Kullanılan teknolojiler ve malzemeler nedeniyle bu tür binaların değeri yüzde 7,5 kadar yükseliyor. Enerji giderleri düşük olduğu için daha yüksek + fiyatla satılan değerli binalar oluyor. Haberler EuroBLECH 2008 Fuarı Katılımcılar tarafından son yılların en iyi fuar’ı olduğu belirtilen Hannover EuroBlech 2008 Fuarı, metrekare bazında %8 büyüme ile tüm katılımcı ve ziyaretçi rekorlarını yukarı taşıdı. Geçtiğimiz yıl sonu 20’cisi yapılan (iki yılda bir) dünyanın bu en önemli metal işleme teknolojileri fuarı, 38 ülkeden gelen 1520 katılımcı firma ve yaklaşık 70 ülkeden gelen 69.400 profesyonel ziyaretçi ile 31 Türk firmasının gövde gösterisine sahne oldu. “N ew beat for the servo press” sloganıyla yenilikçi ürün, çözüm ve servislerimizin tanıtıldığı Siemens standında Elektronik Transfer (SimoTrans), Servo Pres çözümleri (SimoPress Servo), Hidrolik Press çözümleri (SimoHyd) ve Abkant pres gibi metal işleme ve şekillendirmeye yönelik çözüm paketlerimiz tüm ziyaretçiler tarafından ilgi ile izlendi. Servo Motor ve Sinamics Drive ürünlerimize paralel, Servo Presler için mekatronik dizayn desteği, Sinamics Drive enerji yönetimi, Simotion IT ile teşhis ve uzaktan servis, Güvenlik ve SCOUT mühendislik sistemlerimizde gösterildi. Fuarın ana trendleri olarak enerji verimliliği, çevreye saygı gibi temaların sac işleme sektörü için de artık bir gereklilik olduğunu açıkça gözlemleme imkânı bulduk. Siemens olarak öncülük ettiğimiz Servo Motorlu Pres teknolojilerini, 2006 Euro Blech fuarında birkaç standda görebilirken, hidrolik yağ ihtiyacını tamamen ortadan kaldırarak sağladığı çevre duyarlılığı kadar, yüksek performansıyla dikkat çeken Servo Presler olarak daha çok sergilenmesi, lazer uygulamalarında dahi enerji verimliliğini dikkate alan çözümlerde katkımızın olması doğru yolda gittiğimizin kanıtlarıydı. Sac işleme makinalarının gösterisi Siemens standında sergilenen ürün ve sistemler, gerek katılımcı Türk firmalarının gerekse ziyaretçilerin ilgi odağı olurken, Siemens Almanya ve Türkiye Endüstri grubu Hareket Kontrol Sistemleri APC (Application Center) merkezlerinin ortak çalışması ile geliştirilen, Simotion D Bending, Abkant Pres Kontrol sistemimiz ise yoğun ilgi çekti. Böylelikle, CNC lazer, CNC Punch makinalarının ardından CNC Abkant makinaları içinde bir çözümümüz, üstelik CAD/CAM yazılımları embedded olarak pazarda görücüye çıkmış oldu. Fikir liderliği, kullanıcı araştırmaları, Software testleri ve uygulaması tamamen Siemens Türkiye tarafından yapılan Abkant Pres kontrol sistemi, İstanbul APC merkezimizin dünya pres sektörü için uzmanlığını tescillemekle kalmamış, saç işleme makinelerinin sergilendiği bu önemli fuarda da, Türkiye’nin liderlik pozisyonunu devam ettirdiğinin bir göstergesi olmuştur. Abkant Pres Kontrol sistemi, denizlerde yüzen transatlantiklerde veya devasa yapılarda kullanılan milimetreler, santimetreler kalınlığındaki demir-çelik plakaların, tonlarca kuvvet altında mikrometre mertebesinde bir hassasiyetle bükülmesi, kesilmesi için kullanılan sofistike bir teknolojiyi içerir. Son yılların trendi olan servo motor teknolojisinin kullanıldığı Abkant makinelerinde konvansiyonel hidrolik sistemlere göre %50 daha az enerji tüketimi, %10 daha fazla hız değerlerine erişmek mümkündür. Fakat bu çözümün beklentileri karşılamaktan uzak olduğu ve yaygın bir akseptans görmeyeceği fuar alanında da anlaşılmıştır. Sektörün ihtiyacı olan itici güç ise kendini kanıtlamış bir konsept olan hybrid servo press-brake teknolojisidir. Bu teknolojinin uygulanması içinde ideal platform olan Simotion D Bending kontrol sistemi Türkiye’nin metal işleme makinalarında pazar liderliğinin devamı için yapılan stratejik bir yatırımdır. Soldan; Can Tolga Bizel, May Thosten, Zeki Aydan Fuarın yıldızları Türk firmaları Fuarda yıldızları parlayan Türk firmaları Dünya metal işleme makineleri sektöründe üretim hacimleri kadar teknoloji derinliği ve ürün çeşitliliğiylede liderlik rollerinin bölgesel olmadığını göstermişlerdir. Türk Firmaları standlarında pazarın en hızlı vuran punch makinelerini, limitleri zorlayan kesme gücü (6kw) ve alanıyla (6mt), her kalınlıkta ve boyda malzemeleri FlyCut kesebilen, 3G ivmelenme kapasitesiyle linear motorlu, çok amaçlı yüksek verimlilikte lazer makinalarından, ısının stres yarattığı malzemeler içinse water-jet kesme makinelerine, hassas plazma makinelerinden, bir ilk olan servo silindir büküm makinelerine kadar sektörün en geniş makine portfoyünü sergilemişlerdir. Son kullanıcıların her gün artan, en güncel teknolojiyi kullanım esnekliği, sürdürülebilir yüksek enerji verimliliği, daha yüksek dinamizm ve hassasiyet, temelde bunların hepsinin çarpımı olan üretkenlik talebi, ölçeklenebilir üniversal konseptli, Sinumerik CNC, Simotion Hareket Kontrol ve Sinamics sürücü ailesinin harmonize teknolojisiyle tüm bu makinelerde hayat bulmaktadır. + advance | 1-2009 7 Haberler DMG-Havacılık’ta “Volumetric Compensation System” Demo Günleri 2005 yılından bu yana %100 Alman sermayeli olarak CNC makine satış, servis ve yedek parça konularında kaliteli hizmet anlayışı ile hizmet veren DMG Türkiye (DECKEL MAHO – GILDEMEISTER), seminer organizasyonlarına Siemens ile bir yenisini daha kattı. 2 7-28 Kasım 2008 tarihlerinde 2 gün boyunca 5 eksen teknolojileri ve Havacılık konulu seminer gerçekleştirilmiştir. DMG Türkiye İstanbul Merkez ofisinde yapılan seminer Siemens Türkiye, Kennametal ve Sabancı Üniversitesi Prof Dr. Erhan BUDAK işbirliği ile yaklaşık 45 firma ve 60 kişinin katılımı ile başarılıyla gerçekleştirildi. Seminerde, Sinumerik 840D sl kontrol üniteleri ile Sinamics S120 sürücülerinin Havacılık Teknolojisinde diğer ürünlere göre avantajlarının sunumu yapıldı. Sinumerik 840D sl kontrol ünitesinin en büyük avantajlarından biri olan ve diğer ürünlerin hiç birinde mevcut olmayan Volumetric Compensation System (Hacimsel Telafi Sistemi) özelliğinin üstünlükleri tanıtıldı. Seminerde 5 eksen teknolojileri, kullanıcıya sağladığı faydalar, 5 eksenin firma maliyetlerine olan etkisi, uygun kesme koşullarının belirlenebilmesi, 5 eksen ile talaşlı imalatta takım tutucu ve kesici ilişkisi, makine üzerinde oluşan hataların telafi edilmesi gibi konularının ziyaretçilere konunun uzmanları tarafından anlatılması sağlandı. Havacılık sektöründe, parçaların işleme toleranslarının giderek daraltılması, artan ticari rekabetin baskısıyla bunun beraberinde getireceği maliyet artışı ve üretim hızı azalması önemle üzerinde durulan ve geliştirilmesi gereken bir konu haline gelmiştir. Bu durum, uzmanları daha yüksek hassasiyeti daha düşük maliyette ve daha yüksek üretim hızında nasıl gerçekleştirilebileceği konusunda araştırmalara yöneltmiştir. Bu çalışmalarla tezgahlarda ek donanımlar kullanmaksızın ve imalat hızında düşüşe meydan vermeden boyutsal hassasiyette kayda değer bir iyileşme sağlanması hedeflenmektedir. Bir parçanın tezgahta işlenmesi için iş parçası boyutsal hatalarının sınıflandırması farklı şekillerde yapılmaktadır. Hatanın yapısına göre dinamik ve yarı-statik olarak ayrılan işleme hataları şu şekilde sınıflandırılabilir: Teorik olarak anlatımların yanı sıra, DMG Türkiye Showroom’unda DMU 60 monoBLOCK model makine üzerinde alüminyum uçak kanadı yapılanma parçası 5 eksen simule olarak, yine diğer bir model olan Sinumerik 840D-sl kontrol üniteli DMC 80FD duoBLOCK multitask palet değiştiricili tornalama-frezeleme 5 eksen makine üzerinde uçak motoru casing parçası ve CK 45 çelik üzerinde tornalama, frezeleme ve 5 eksen işleme performansı simule olarak katılımcılara gösterildi. + Kesme Kuvvetlerinden kaynaklanan hatalar, + Takım-tezgah sisteminin geometrik ve kinematik hataları, + Isıl hatalar, + Takım ve tezgah elemanlarının aşınmasından kaynaklanan hatalar + Cihaz-ekipman hataları + Diğer hatalar (parça bağlama, malzeme kusuru, titreşim vs.) 8 advance | 1-2009 Havacılık teknolojisinde de en önemli kriterlerden biri parçaların ölçü toleranslarının oldukça dar olmasıdır. Parçaların tezgahta işlenmesi esnasında oluşabilecek hacimsel geometrik hatalar, Volumetric Compensation System sayesinde telafi edilerek daha iyi ölçü hassasiyeti sağlanmaktadır. Bu da, tezgahlar da kullanılan kontrol sistemlerinin önemini oldukça arttırmaktadır. Bir tezgahın pozisyonlama hassasiyeti, düne kadar makine parçalarının mekaniksel ayarı büyük bir ustalık isteyen raspalama yöntemiyle ve el ile yapılarak sağlanıyordu. Bugün ise, Volumetric Compensation System sayesinde Sinumerik 840D sl kontrol ünitesi içerisine adapte edilmiş olan bir Cycle ile elektroniksel olarak sağlanıyor. Bu sistem aslında, Koordinat Ölçüm Cihazlarında 10 yıldan beri kullanılmaktadır. CNC İşleme Merkezi tezgahının sadece bir ekseninde 6 tane Geometrik hata ve 1 tanede diklik hatası oluşur. Bunun sonucunda standart 3-eksenli bir CNC işleme merkezinde kesici takım ucuna (18+3) 21 tane geometrik hata etki eder. Bu hata miktarları tezgah üzerinde Lazer Ölçüm Cihazları ile tespit edilir. Bu tespit işlemi, tezgahın her bir ekseni küçük aralıklara bölünerek hareket ettirilir ve bu aralıklarda oluşan hatalar mikron derecesinde ölçülür. Bu 21 tane geometrik hatanın tespit işlemi 1 gün sürebilir. Tespit edilen hatalar kontrol sistemi içindeki datalara kaydedilir. Sonuç olarak, bir tezgahtaki geometrik hataların tespit edilmesi ve 840D sl kontrol ünitesi adaptasyonu ile yüksek hassasiyetli parçaların üretimi sağlanmış olur. Türkiye’de kurulduğundan bu yana 4’üncü seminer organizasyonunu gerçekleştiren DMG Türkiye ile Siemens önümüzdeki günlerde diğer konularda müşterileri ile buluşmaya devam edecek. + Haberler EN-VER Projesine Desteğimiz Sürüyor Siemens A.Ş, OSB yöneticileri bilgilendirme toplantısına katıldı Emre Gören, Siemens Endüstri Sektörü OSB Üst Kuruluşu OSB Yöneticileri Bilgilendirme Toplantısı 18 Aralık 2008 tarihinde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin Ankara’daki Genel Merkezinde 218 OSB Başkan ve Temsilcileri ile OSBÜK Yönetim Kurulu Üyelerinin katılımı ile gerçekleştirildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Mehmet Hilmi Güler’in de katılımıyla yapılan oturumun konu başlığı En-Ver Motor Hareketi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Hilmi Güler O gerçekleştirdiler. Siemens’in sunduğu çözümler ve örnek uygulamalar hakkında OSB Yöneticilerine bilgi verdiler. SBÜK Başkanı Mahmut Yılmaz’ın açılış konuşmasıyla başlayan toplantıda, Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdür Yardımcısı Erdal Çalıkoğlu Enerji Verimliliği ve Elektrik Motor Sistemlerinde Verimlilik konulu bir sunum gerçekleştirdi ve Enerji Verimliliği yasası kapsamında sanayideki motor ve tahrik uygulamalarında verimliliği artırıcı projeleri desteklemek için verilecek teşviklerden bahsetti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Mehmet Hilmi Güler ise, Türkiye’de kul- lanılan enerjinin %40’dan fazlasının sanayide tüketildiğini, sanayi elektriğinin ise %70’inin Elektrik Motorları tarafından tüketildiğine değindi. Mevcut durumda enerji kullanımında verimliliğimizin çok düşük olduğuna değinen Güler, enerjimizi OECD ülkelerine göre 2 misli, Japonya’ya göre 4 misli daha verimsiz kullandığımızı belirtti. Siemens, enerji verimliliği ve tasarruf uygulamaları hakkındaki geniş bilgiye www.siemens.com/energysaving adresinden ulaşılabilirsiniz. + Siemens A.Ş.’yi temsilen Endüstri Sektörü Motor ve Sürücüler bölümünden Emre Gören ve Sinan Altındağ da birer sunum advance | 1-2009 9 Haberler Deniz Suyu Arıtımında %90 Oranında Enerji Tasarrufu Çimentocular EN-VER’i Siemens’ten Dinlediler Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Enerji Alt Komitesi Toplantısı 19 Aralık Cuma günü TÇMB’nin Ankara Genel Merkezi’nde yapıldı. Toplantı’nın başkanlığı Sabancı Holding’ten Hayrettin Şener ve Adana Çimento’dan Mahmut Selekoğlu tarafından, organizasyon ise TÇMB’den Sabit Uslu tarafından yapıldı. S ektörü, 16 adet çimento fabrikası yetkililerinin temsil ettiği toplantıda Elektrik İşleri Etüd İdaresi Genel Müdür Yardımcısı Erdal Çalıkoğlu ve Elektrik Mühendisi Bora Omurtay, Enver Motor Hareketi ve Çimento sektörü 2008 yılı Benchmarking çalışmaları hakkında bilgi verdi. Siemens A.Ş. adına toplantıya katılan Endüstri bölümünden ürün yöneticileri Emre Gören ve Sinan Altındağ ile bölüm müdürü Mehmet Kocaoğlu, gerçekleştirdiği sunumlarda Siemens’in her türlü uygulamada motor, hız kontrol cihazı, kaplin ve redüktörden oluşan bir tahrik sistemini tamamen kapsayan bir ürün portföyü olduğunun altı çizilerek En-Ver motor hareketinin detayları ve bu kapsamda Siemens’in sunduğu çözümler anlatıldı. + 10 advance | 1-2009 Siemens, Singapur’da deniz suyu arıtma işleminde bugüne kadar kullanılan mevcut sistemlerden en az %50 daha az enerji tüketen yeni bir teknoloji geliştiriyor. D ünya yüzeyinin %71’i suyla kaplı olsa da mevcut suyun % 97’den fazlası deniz suyu olduğundan içilemiyor. Bu nedenle Birleşik Arap Emirlikleri ve Singapur gibi ülkeler içme suyu üretmek için tuz arındırma tesisleri kuruyor. Bu tesisler ya suyu buharlaşmasına neden olacak şekilde ısıtıyor, ya da suyu filtreden iterek metreküp başına 3 KWh civarında enerji tüketen bir ters ozmoz süreci kullanıyor. Deniz suyu arıtma işleminde kullanılan enerji miktarını azaltmak için Singapur hükümeti bir araştırma ağı oluşturarak, su teknolojisi üreticilerine son teknoloji laboratuarları sağlayan Su Merkezi’ni kurdu. Söz konusu merkezde, Siemens araştırma ekibi bir elektrik alan aracılığıyla deniz suyundan tuzu ayıran ve enerji tasarrufu sağlayan bir ‘tuz arıtma teknolojisi’ konseptini hayata geçiriyor. Siemens ekibinin geliştirdiği bu konseptte süreç elektrodiyaliz, yumuşatma ve deiyonizasyona dayalı sürekli elektro tuz ayırımı işlemini içeriyor. Bu işlem sırasında sistem, metreküp başına 1.5 kWh tüketiyor ve bu sayede en az %50 enerji tasarrufu sağlanıyor. Deniz suyu arıtma işleminde bugüne kadar kullanılan buharlaştırma yöntemi ile kıyaslandığında ise sistemin sağladığı enerji tasarrufu %90’a varıyor. Siemens’in geliştirdiği bu sistem, Singapur hükümetinin düzenlediği ve 35 katılımcının yer aldığı yarışmada birinci geldi. Siemens, projeye 3 milyon dolar yatırım yapan Singapur hükümeti için 2011’e kadar bir demo tesisi kuracak. + Siemens Motorlu Fatih Vapuru, Törenle Hizmete Alındı Halkın oylarıyla seçilen yeni Şehir Hatları vapurlarının ilki olan “Fatih”, 31 Ocak’ta Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla düzenlenen törenle hizmete alındı. 1 9 yıl aradan sonra yaptırılan ilk şehir hatları vapuru Fatih, günümüzün en ileri teknolojisi olan ve büyük oranda enerji tasarrufu sağlayan dizel elektrik tahrik sistemi ile donatıldı. Vapur, çevreci, sessiz ve güvenli olması gibi özellikleriyle de dikkat çekiyor. vanenin hareketini, Siemens’in Yüksek Verimli AC Motorları ve Sinamics serisi hız kontrol cihazları sağlıyor. Enerjisini ise, yedekli çalışan 4 ana jeneratörden alıyor. Elektrik tahrik sisteminin sağladığı avantajla, sistem yüksek oranda yakıt tasarrufu sağlıyor. Yolcu iniş binişleri, insan hatalarına mahal vermeyecek şekilde güvenli kapılar ve tam otomatik rampalarla sağlanıyor. Seyir özelikleri bakımından ise tam yedeklemeli güvenli sistemler tercih ediliyor. Dört yeni vapur daha yolda Siemens motor ve hız kontrol cihazları ile enerji tasarrufu Gemilerde klasik İstanbul şehir hatları vapurlarının çizgileri korunurken, teknoloji olarak öncü sistemlerin kullanılmasına özen gösterildi. Gemide kullanılan her biri 520 kW gücünde olan bu 2 adet ana per- İDO’nun Şehirhatları filosuna beş yeni vapur kazandırmak amacıyla açıtığı ihaleyi Çeliktrans-Düzgit iş ortaklığı kazanmış, gemilerin tasarımı geniş katılımlı bir halk oylaması ile belirlenmişti. Çeliktrans-Düzgit İş Ortaklığı’nın Tuzla’daki tesislerinde inşaası tamamlanan ve 1.800 yolcu kapasiteli ve 14 deniz mili hız yapabilen “Fatih” vapurunun boyu 68 metre ve eni 13 metre uzunluğunda. Fatih’in ardından üçer ay ara ile diğer vapurlar hiz- mete girecek. Vapurların her birinin maliyeti 9,3 milyon dolar olarak açıklandı. Türk Denizcilik Sektörü, dizel elektrik tahrik sistemi ile ilk defa yine Siemens Endüstri Bölümü’nün 2007 yılında gerçekleştirdiği projelerle tanışmıştı. + advance | 1-2009 11 Haberler Çevreci Teknolojide Dünya Lideri Siemens, 1.Ulusal Enerji Verimliliği Forumu’ndaydı teknolojiler sunabilen dünyadaki tek şirket konumunda bulunuyor. Şirket, enerjinin üretiminden nakline, dağıtımından IT teknolojileri sayesinde yönetimine kadar tüm süreçlerde enerji tasarrufu sağlayan tek+ nolojiler geliştiriyor. Enerjide verimliliğin sağlanması ve iklim değişikliğine neden olan karbon emisyonlarının azaltılması yönünde uzun yıllardır gerçekleştirdiği çalışmalarla en yenilikçi teknolojileri aralıksız bir şekilde geliştirmeye devam eden Siemens, 15-16 Ocak tarihleri arasında WOW Convention Center’da düzenlenen 1. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu’na katıldı. F orumun sponsorları arasında yer alan Siemens, etkinliğin ikinci gününde dört ayrı oturumda yer aldı. OSRAM “Aydınlatma Sistemleri” oturumunda, Siemens Ev Aletleri “Elektrikli Ev Aletleri” başlıklı seminerde, “Elektrikli Motor Sistemleri” başlığı altında düzenlenen oturumda “Elektrik Motoru ve Hız Kontrol Sistemleri ile Enerji Verimliliği”; “Enerji Teknolojileri” başlığı altında düzenlenen oturumda ise “Akıllı Dağıtım Şebekeleri”nin enerji iletiminde nasıl verimlilik sağladığı” konuları işlendi. Çevreci portföyde hedef 5 yıl içinde %10 büyüme Demografik değişim ve hızla artan şehirleşmenin enerji maliyetlerini de artırması, su dahil doğal kaynaklarda kıtlığa sebep olması nedeniyle çevreci teknolojiler konusunda çalışmalarına hız veren Siemens, bu forumda enerji üretimi ve dağıtımının yanı sıra ulaşım, bina teknolojileri, aydınlatma, ev aletleri ve sağlık gibi pek çok alanda enerji verimliliğini öne çıkaran ürün ve çözümler sundu. 12 advance | 1-2009 Siemens, sadece 2007’de yakaladığı 17 milyar Euro’luk satış hacmiyle müşterilerinin karbondioksit emisyonlarını 114 milyon ton gibi devasa bir hacimde azaltmalarına yardımcı olan lider şirket konumunda bulunuyor. Tasarruf miktarlarının hesaplanmasında kullanılan yöntemler, bağımsız bir denetleme şirketi olan Pricewaterhouse Coopers tarafından onaylanıyor. Şirket önümüzdeki 5 yıl içinde sadece organik büyüme kapsamında çevreci portföyünde yılda %10 büyüme gerçekleştirmeyi, 2011 yılına kadar ise 25 milyar Euro değerinde bir portföye ulaşmayı hedefliyor. Siemens’in çevreci portföyündeki müşterileri enerji harcamalarını azaltarak, üretkenliklerini artırıp, işlerini daha kârlı hale getirebiliyor. Türkiye, motor ve hız kontrol sistemleriyle yapılabilecek verimlilik çalışmalarıyla 2 ila 6 Keban Barajı kadar bir tasarruf potansiyeline sahip. Siemens, değer zincirinin tamamında verimlilik arttırıcı ürünler, çözümler ve yeşil Şirketin çevreci portföyünün içinde yer alan bazı bileşenler: + Kombine çevrimli enerji tesisleri, enerji tasarruflu ampuller ve akıllı bina teknolojileri gibi enerji verimliliği sağlayan ürün ve çözümler + Rüzgar enerjisi tesisleri ve güneş enerjisiyle çalışan buhar türbinleri ve elektrik şebekesi bağlantıları gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasına olanak sağlayan tüm cihaz ve bileşenler + Yüksek verimli elektrik motorları + Su arıtımı ve hava kalitesinin yükseltilmesinde kullanılan teknolojiler + Enerji verimliliğine yönelik verilen danışmanlık hizmetleri + %70’e varan oranda tasarruf sağlayan motor hız kontrol sistemleri + Minimum enerji tüketimi yaparak A ve A Plus seviyesine ulaşan ev aletleri İsdemir’de Siemens Teknolojisi Montaj ve testlerini tamamlayarak deneme üretimine geçen İskenderun Demir ve Çelik Fabrikaları’nın 3,5 milyon ton/yıl kapasiteli Sıcak Haddehane Tesisi için Marubeni/Mitsubishi-Hitachi/ Siemens konsorsiyumu ile yapılan sözleşme kapsamında yüksek kalitenin temini için en son teknolojiler uygulandı. 700 ila 2050 mm arasındaki genişliklerde ve 1,2 ila 22 mm arasındaki kalınlıklarda sac üretme imkanı sağlayan Sıcak Haddehane Tesisi, benzerlerine kıyasla dünyanın en modern tesislerinden biri. Tesiste, 2 adet 400 ton/saat kapasiteli yürüyen tabanlı Slab ısıtma fırını, 1 adet kaba hadde, bobin kutusu, 6 ayaklı şerit hadde ve 2 adet bobin sarıcı ile bu tesisin tamamen otomatik ve bilgisayar kontrolünde çalışmasını sağlayacak elektrik-otomasyon sistemleri bulunuyor. 9 Mart 2007’de imzalanan sözleşme ile, Sıcak Haddehane ve Slab Döküm Fırınları Tesislerinin ihtiyacı olan, 34.5/ 12/ 0.42 kV, Enerji Besleme Panelleri ve Ekipmanları, Orta Gerilim Grubumuzca 23 Kasım 2008’de tamamlanarak devreye alındı. Proje kapsamında 36 adet 36 kV 8BT2, 105 adet 12 kV 8BK20, 144 adet 8PT (SIVACON) panoları, Kartal fabrikamızda imal edilerek, İsdemir’e teslim edildi. Tüm orta gerilim panolarında, Enerji Otomasyonu Grubumuz tarafından koordine edilen, geniş kapsamlı SCADA sistemiyle uyumlu, çok fonksiyonlu röle sistemleri, kullanıldı. Ayrıca tesisin güç ihtiyacı, Yüksek Gerilim grubumuzun temin ettiği, 380/154/33 kV Gas İzoleli Şalt Tesisi (GIS) üzerinden sağlandı. Sıcak Haddehane ve Slab Fırınları tesisine ait Orta Gerilim Kuplaj otomasyonu, enerji dağıtım sisteminin yük analizi ve kısa devre hesapları, röle koordinasyon çalışmaları, Mühendislik grubumuzca tamamlandı. Proje kapsamındaki tüm ürünlerin, Erenco proje yönetiminin özel talebi üzerine, sözleşmedeki teslim tarihinden çok önce teslim edilmesiyle birlikte, projelendirme, devreye alma işlerinde görev alan mühendis ve teknisyenlerimizin gece-gündüz demeden özverili çalışmaları, Haddehaneler Grup Müdürlüğü tarafından takdirle karşılandı. Projenin Türk ekonomisine olan katma değerine inanmamız, koordineli ve yoğun takım çalışmalarımız, müşterimizin güvenini ve memnuniyetini kazanmamıza + yardımcı oldu. advance | 1-2009 13 Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Muhteşem Renkler Simatic PCS7 ile yapılan otomasyon, Hintli boya üretim tesisinde önemli iyileştirmeler sağlamaktadır Siemens, Asian Paints’in Hindistan’ın Chennai kentinde bulunan fabrikasında, mevcut Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) sistemini yeni kurulan Batch ve Proses Kontrol sistemiyle entegre ederek, üstün kaliteyi rekabetçi maliyetle sağlayan gelişmiş bir mühendislik çözümü ve otomasyon sistemi sağlamıştır. A sian Paints Hindistan’ın en büyük boya şirketi olarak, 28 adet boya üretim tesisi ile 20 farklı ülkedeki müşterilerine hizmet etmektedir. Şirket, 2003 yılında Chennai yakınlarında en geniş su bazlı boya üretim tesisini kurmaya karar verdi. Tesis, yılda 100,000 kilolitre üretecek şekilde dizayn edildi. Asian Paints’in proje yönetim şefi Sameer Salvi’nin de açıkladığı gibi, geniş ölçekli boya üretimi paralel ekipmanlar kullanılarak elde edilen birçok ürün çeşidini kapsayan karmaşık bir Batch Prosesidir. Sameer Salvi “Esneklik, özellikle kullanıcıların yeni reçeteleri eklemesinin mümkün olması, bu proje için otomasyon sistemini seçmede en önemli faktördü. Sistemin modülerliği ve sürekli destek de diğer önemli kriterlerdi. Asian Paints ayrıca, SAP tarafından sağlanan mevcut ERP sistemi ile üretim otomasyonunu entegre etmek istemekteydi.” diyor. Asian Paints uzun ve kapsamlı araştırmalardan sonra, Siemens’i proje partneri olarak seçmiştir. “Siemens tarafından sunulan otomasyon sisteminin bütünü, teknik açıdan diğerlerinden üstündür. Otomasyon projesinde yer alan tüm donanımlar Siemens tarafından üretilmektedir. Bu durum, Siemens’e özellikle maliyet açısından doğal bir avantaj sağlamaktadır. Belki de en önemlisi, Siemens Hindistan’a, SAP ERP sistemi ile bağlantılı PCS 7 sisteminin kurulmasında önemli rol oynayan Almanya Siemens’in desteğidir.” diyor Sameer Salvi. 14 advance | 1-2009 Göze Çarpan Özellikler: ET200, I/O’lar, AS-interface ve Profibus DP/PA’ya dayalı tamamen dağıtılmış mimari Simatic Batch ile karmaşık batch proseslerinin esnek konfigürasyonu Batch planlama ve üretimi ile bakım verileri için SAP arayüzü PLC’ler ile entegrasyon Simatic S7-300 ve WinCC kullanan enerji yönetim sistemi Proje başlangıcında Siemens, Simatic PCS 7 proses kontrol sistemine dayalı bir otomasyon çözümü belirledi. Simatic Batch opsiyonu ise, karmaşık batch fonksiyonlarının yerine getirilmesi ve günlük operasyonlarda yüksek esneklik sağlanması açısından önerildi. Siemens ayrıca ERP sisteminin, PCS 7 ve Simatic Batch ile entegre edilmesini de önerdi. Su bazlı boya tesisinde otomasyon ve polimer kısmı Sistemin kurulumu, Asian Paints, SISL (Siemens Bilişim Sistemleri) ve Siemens Almanya’dan oluşan bir grup tarafından gerçekleştirilmiştir. Su bazlı boya tesisindeki otomasyon sisteminde 4.000 I/O (gelecekte 8.000 I/O’ya çıkarılacak) ve 3 adet PCS 7 kontrolörü (gelecekte 6 adet olacak) bulunmaktadır. Kontrolörlerden biri sıvı hammadeleri (tank çiftliği), ikincisi katı hammaddeleri (toz katkı maddeleri) işletmekte, üçüncüsü ise boya kısımlarını düzenlemektedir. Tüm kontrolörler redundant (yedekli) operatör istasyonu sunucularına ve redundant (yedekli) batch sunucularına bağlanmıştır. Yedekli sunuculara bağlı altı adet PC-tabanlı client (istemci) operatör istasyonu tesisin tamamında farklı noktalara yerleştirilmiştir ve operatör arayüzü ve proses kontrolünü sağlamaktadır. Tank çiftliği ve silo alanlarındaki Ethernet ve Profibus haberleşmesi fiber-optik ring (halka) hatlarla sağlanmaktadır. Tesiste bulunan tüm yardımcı sistemler ve ma- Tesisteki operatör panelleri, izleme ve operasyonun lokal olarak yapılmasını sağlamaktadır. kineler üretim ve bakım raporlarını oluşturmak üzere ana kontrol sistemine (DCS) entegre edilmiştir. Sistem, ayrıca enerji dağıtım alyapısındaki ölçüm cihazlarına bağlanarak enerji tüketimi ile ilgili raporlar için de bilgi almaktadır. Otomasyon sistemi ile ERP sistemi arasındaki arayüz Simatic Batch’te bulunan API fonksiyonları ve SAP’nin webMethods fonksiyonu ile sağlanmıştır. Tipik bir iş akışı, otomasyon sistemine bir SAP arayüz istasyonu ile gönderilen üretim siparişinin SAP’de oluşturulmasını içerir. ERP sisteminde seçilen parametreler kullanılarak, bir batch paketi otomatik olarak oluşturulur ve uygulanır. Aynı anda raporlama amaçlı olarak önemli batch verileri SAP’ye gönderilir. Yeni kurulmakta olan polimer tesis otomasyon sistemi, 1500 I/O, bir PCS 7 kontrolörü, operatör istasyonları ve batch sunucularından oluşmaktadır. Kablajı azaltmak üzere, Zone 1 sınıfı patlama riski bulunan alanlarda kullanıma uygun olan Simatic ET 200iSP uzak I/O istasyonları kullanılmaktadır. İki sistem, tesisteki tüm istemcilerin her iki sunucunun (boya kısmı, polimer kısmı) verilerini kullanmayı mümkün kılan PCS7 multiclient konsepti ile Ethernet üzerinden bağlanmıştır. Chennai diğer tesisler için bir örnek oluşturuyor Sameer Salvi her iki tesisten ve otomasyon sisteminin performansından oldukça memnun. “Siemens çözümleri güvenilirli- ği yüksek donanım bileşenleri sunuyor” diyor. “Şimdiye kadar hiçbir donanım hatası ile karşılaşmadık. Oluşturulan çözüme güvenimiz tam. Ayrıca, herhangi bir zorlukla karşılaşırsak, üstün tasarım, tecrübeli mühendislik ve devreye alma ekibiyle sorunu çözebileceğimizi biliyoruz.” diye ekliyor. Asian Paints’in Mumbai, Ankleshwar, Hyderabad ve Delhi’deki tesisleri de Siemens otomasyon çözümlerini kullanmaktadır. + DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: + İletişim: [email protected] [email protected] advance | 1-2009 15 Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Verimli Yönetim Modeli Kontrol altındaki çeşitlilik Bette, yüksek kaliteli duş ve küvet üretiminde modern RFID teknolojisinden yararlanmaktadır. Bette GmbH & Co. KG, yüksek kaliteli çelik ve emaye duş ve küvet üretiminde uzmanlaşmış bir şirkettir. Şirketin etkileyici ürün portföyünde, geniş bir model gamı ve pazara yönelik ürün yenilikleri bulunmaktadır. B ugün bu Alman şirketi, 1,000 renkte yaklaşık 500 modeli, opsiyonel kişisel ekipmanlarla üretmektedir. Bette Teknoloji ve Veri Değerlendirme Bölümü Başkanı Johannes Hils şöyle diyor: “Böylesine geniş bir ürün portföyünü yönetmek isteyen herkes, üretim aşamalarında ürünü takip edebilmek için her bir ürün üzerinde tanıma ihtiyaç duyar.” Şirket 1996 yılında, Moby L’li Radyo Frekans Tanıma Teknolojisi’ni (RFID) kullanmayı tercih etti. On yıl sonra ise Bette, üretim sürecindeki çalışmaları takip edebilmek ve müşteri siparişinin zamanında üretilebilmesini sağlamak amacıyla Simatic RF300 kullanmayı tercih etti. Güvenilir veri okuma ve kaydetme Güvenilir veri okuma ve kaydetme için en önemli cihazlar mobil veri cihazları ve etiketlerdir. Geleneksel barkodlara karşı bir çok avantaj sunmaktadırlar: çok daha fazla bilgi saklayabilir ve üretim süresince geliştirilip güncellenebilirler. Bette, bunun için, sadece kredi kartı boyutunda ve içinde üretim yönü, iş no’su, madde no’su ve işle alakalı bit katarını ikili (binary) sayı sisteminde barındıran RF360T’ye ihtiyaç duymaktadır. Bilgi, entegre antene sahip Simatic RF 340R yazıcı/okuyucularıyla bu etiketlerden radyo frekansıyla, temassız olarak okunur. Bette şu anda, iki üretim alanında çalışan toplam 45 okuyucuya sahiptir. Cihazların kurulumu, veri iletimi ve güç tedarikinin aynı kablo üzerinden yapılmasıyla çok daha kolay hale getirilmiştir. 16 advance | 1-2009 Bette, şirket ağına ve üretimden gelen bilginin değerlendirilip üretim veritabanına kaydedildiği bir merkezi üniteye CP 443-1 IT modülüyle bağlı Simatic S7-400 üretim kontrolörüne bağlanmak için her biri iki okuyucu destekli ASM456 Profibus modüllerini kullanmaktadır. İzlenebilirlik, yüksek kaliteyi garanti eder Etiketler, manyetik tutucularla çelik plakalara sabitlenmiştir, ancak üstün kaliteli kaplama işleminin amaçlandığı ve astar, yüksek emaye, cam tozu ve suyun 850 derece ısıda kaynatıldığı Bette kaplama işleminden önce kolayca yerinden çıkartılabilir. Bu işlem süresince, bilgi geçici bir yazılım tampon belleğinde saklanır; güncel- lenen bilgi manuel bir yazdırma istasyonu aracılığıyla diğer bir veri etiketinin üzerine yazdırılır. Üretim sürecinin sonunda, etiketler okunur, girişleri yapılır ve yeniden üretim süreci beslemesine gönderilir. Paketleme holünde, her bir nihai ürün dağıtıma teslim edilmeden önce tüm üretim sürecinin gözlenebileceği özel bir etiket ve seri numarasıyla işaretlenir. Hils, RFID sisteminin kalite politikaları için gerçek bir ödül olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Çok nadir olarak da olsa şikayet aldığımız zaman, ürünün nasıl bir üretim sürecinden geçtiğini anında söyleyebiliyoruz”. Tek bir sistemle gelecek garantisi Bette, bu yeni sisteme geçişini üretim sürecindeki ve ürün kalitesindeki önemli bir gelişimin sadece bir başlangıcı olarak görüyor. Şu anda Bette, RF310M mobil okuyucu için bir pilot kullanıcı konumunda ve gelecekte bu sistemin kendilerine faydalar sağlamaya devam edeceğini tahmin ediyor. Bu cihaz, Industrial Wireless LAN (IWLAN) (Endüstriyel Kablosuz Yerel Ağ) aracılığıyla 500’den fazla modelde: Kaplama öncesi ara depoda çelik titanyumdan üretilmiş banyo küvetleri Endüstriyel Üretim için Simatic RF300 13.56 MHz radyo frekanslı Simatic RF300 RFID sistemi; montaj hatları, konveyör sistemleri ve üretim hatlarında kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Yazma/okuma cihazları ile entegrasyonu ve birlikte çalışması son derece kolay mobil veri depolama ünitelerinden (etiketleri) oluşmaktadır. Tüm bileşenler, son derece güvenilir (IP67/IIP68) ve en zorlu koşullarda çalışmak üzere tasarlanmıştır. Bileşenlerinin ametal nesnelerce kirlenip engellendiği zamanlarda bile yüksek veri güvenliğinde hatasız iletim sağlar. + Düşük hız ve veri hacmi gereksinimleri: Simatic S7-300 veya ET200M ile IQSense modüllerini kullanarak yazma/okuma cihazlarına doğrudan bağlantı. + Yükleme konteynerlerine veya farklı çalışma ortamlarına bağlanabilmek için akü ve bakım gerektirmeyen mobil veri depolama üniteleri (etiket, tag). + Merkezi ve merkezi olmayan tanımla- Etiketler, manyetik tutucular vasıtasıyla çelik plakalara sabitlenmiştir. şirket ağı içindeki diğer kullanıcılarla veri değişimi yapılabilmesini sağlıyor. Örneğin, bir sonraki üretim aşaması hakkındaki bilgiyi anında el bilgisayarı ünitesinde görüntüleyebiliyor. Bette ayrıca, yakın bir zamandaki üretim kapasitesi artışı için Simatic RF300 sistemine güveniyor. + Kurulum ve arıza giderme için kapsamlı “Böylesine geniş bir ürün portföyünü yönetmek isteyen herkes, üretim aşamalarında ürünü takip edebilmek için her bir ürün üzerinde tanıma ihtiyaç duyar” + Totally Integrated Automation (TIA) (Ta- Johannes Hils, Bette Teknoloji ve Veri + İşleme Bölümü Başkanı ma çözümleri için, 64 KB’ye varan depolama kapasitesi. hata bulma seçenekleri mamen Entegre Otomasyon)’un bir parçası + M12 soket tasarımı ve geniş haberleşme modülleri, fonksiyon blokları + Okuyucu ve etiket arasında daha yük- + Simatic sek miktarda ve daha yüksek hızda veri aktarımı için yüksek performanslı versiyon. + 3 KB/saniye veri aktarım hızıyla şu an piyasadaki en hızlı endüktif RFID sistemi. RF310M el terminalleri IP54 güvenlik kategorisinde olup, Simatic RF 300 mobil veri toplama özelliği için son derece verimli bir el bilgisayarı ve okuyucudan oluşmaktadır. DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: + İletişim: [email protected] advance | 1-2009 17 Su Teknolojileri Örnek Bir Arıtma Tesisi İnegöl OSB’nin atık su arıtma tesis modernizasyonu Siemens ve Alke şirketinin oluşturduğu konsorsiyum, İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’ndeki ortak atık su arıtma tesisinin kapasite artışı ve modernizasyon projesini üstlendi. Proje tamamlandığında İnegöl’de evsel ve endüstriyel atıkların toplandığı mevcut tesiste arıtılan su, DSİ’nin barajlarında toplanarak tarım sulamasında kullanılacak. S iemens ve Alke konsorsiyumu, 2007’nin Eylül ayında sözleşmesini imzaladığı İnegöl Organize Sanayi Bölgesi’ndeki ortak atık su arıtma tesisinin kapasite artışı ve modernizasyonunu üstlendi. Yüzde 55’ lik oranla konsorsiyum lideri olduğu projede Siemens, atık su arıtma tesisinin proses tasarımı, gerekli mekanik ekipman temini, elektrik ve otomasyon işlerini gerçekleştiriyor olacak. Alke ise, tüm inşaat işlerini ve mekanik montajı üstleniyor. 2007 yılında başlanan proje 2009 Mayıs ayında tamamlanacak. İnegöl’de evsel ve endüstriyel atıkların toplandığı mevcut tesiste arıtılan su, Kalburt çayına yönlendirilerek DSİ’nin barajlarında toplanıyor. Kapasite artışı ve modernizasyon çalışmaları tamamlandığında barajda toplanan su, tarım sulamasında kullanılabilecek. sarrufu ve proses sonucu oluşan çamurun azaltılmasını sağlayacak. Birincisi, bu ileri teknoloji ürünü çözümleri sadece yeni kurulan tesislerde değil, modernize edilen tesislerde de uygulayarak son kullanıcıya önemli ölçüde avantaj sunuyor. Yatırım maliyetini azaltırken kullanılan alanı da küçültmek büyük önem taşıyor. Siemens bu noktada ilk olarak, tesislerin mevcut yapılarından mümkün olduğu kadar faydalanmayı hedefliyor. İkincisi işletme maliyetlerini düşürücü teknolojiler kullanıyor. Üçüncüsü de önemli ve zor bir çıktı olan çamur miktarını azaltıyor. İnegöl Organize Sanayi Bölgesi atık su arıtma tesisi projesi bu 3 unsuru da bir arada barındırıyor. Fark yaratan 3 özellik Siemens bu projeye büyük önem veriyor. Çünkü, İnegöl projesi bu bölgede tüm bu teknolojileri kullanan ilk arıtma tesisi olacak. Böyle bir tesisi kurabilmek, önemli bir başarı olarak değerlendiriliyor. Siemens’in temelde odaklandığı nokta, tesisin kapasi- Siemens’in oldukça yenilikçi ve patentli teknolojileri mevcut. Siemens bu projede fark yaratan çözümlerinden üçünü bir arada kullanarak, enerji verimliliği, alan ta18 advance | 1-2009 Örnek bir arıtma tesisi tesinin artırılmasıydı. Mevcut durumda 55 bin m3/gün’e göre tasarlanmış bir tesisin, 130 bin m3/gün’e göre yeniden uyarlanması söz konusuydu. Burada hem belediyelerin hem sanayicilerin atık su üretimlerinin nasıl gelişeceğine göre öngörüleri vardı ve 130 bin m3/gün’lük bir kapasitenin gerekli olduğuna karar verildi. Tasarım da bu öngörüye göre yapıldı. Diğer yandan böyle bir tesis konvansiyonel metotlarla yapılırsa, hemen hemen mevcut tesisin aynısını yanına kurmak gerekecekti. Siemens ise, neredeyse hiçbir ilave yapmadan, mevcut tesis yapılarından çoğunu kullanarak ve bu yapılarda teknolojik bazı değişiklikler yaparak kapasiteyi artırdı. Bu işin inşaat tarafında yatırım anlamında büyük tasarruf sağladı. Projede, ayrıca büyük oranda enerji tasarrufu da elde edildi. Önerilen Siemens çözümüyle arıtma tesisinin elektrik enerjisi kullanımında yüzde 30’a varan bir tasarruf sağlıyor. Ayrıca, bu tür tesislerde proses sonucu çıkan çamurun bileşenlerinin belirli bir şekilde olması gerekiyor. İnegöl’de İnegöl’de hangi teknolojiler kullanıldı? bu açıdan uygun bir ortam vardı. Çıkan çamuru neredeyse yarı yarıya azaltan bir teknoloji kullanıldı. İnegöl’de sadece kurulan sistem değil, profesyonel bir şekilde yapılan işletme de önemli bir avantaj sağladı. Yenilikçi tasarım 55 bin m3 / günlük bir biyolojik arıtma tesisine sahip olan İnegöl’ün diğer organize sanayi bölgelerinden bir farklılığı var. Burada atık suyun yaklaşık yarısı İnegöl şehrinden geliyor. Diğer yarısı ise, organize sanayi bölgesinden kaynaklanıyor. Yani aslında ortak bir arıtma tesisi ve bu nedenle diğer OSB arıtma tesislerinden farklı olarak, İnegöl’de bir kimyasal arıtma süreci yok. Bütün atık sular sadece biyolojik bir yöntem ile arıtılıp istenilen koşullara getirilebiliyor. + VertiCel® gerek karbonlu maddelerin (KOI, BOI5) gerekse nütrientlerin (N,P) giderimi için askıda gelişen kültürlerin kullanıldığı biyolojik bir süreç olup, bu süreçte konvansiyonel biyolojik süreçlere göre (aktif çamur, uzun havalandırmalı aktif çamur vb) harcanan enerjinin Havalandırmalı Anoksik Reaktör kavramıyla yüzde 25–30 oranında azaltıldığı bir uygulama. + TowBro® kullanıcısına, klasik çöktürme tanklarının boyutlandırılmasında kullanılan “yüzey yüklemesi ve katı madde yüklemesi’’ parametrelerinde önemli artışlar sağlıyor. Böylece aynı verimliliği daha küçük tank çaplarında sağlayarak yatırım maliyetlerinde büyük avantaj sunuyor. + Cannibal® SWT tarafından geliştirilen Cannibal® sistemi, düşük enerji ihtiyacı gösteren, nispeten düşük yatırım gereksinimi olan ve kolay işletilen bir süreç. Uygulandığı sistemlerde oluşan fazla çamur miktarını konvansiyonel aktif çamur sistemlerine göre dörtbeş kat azaltıyor. Bu da gerek yeni yapılacak tesisler gerekse mevcut arıtma tesisleri için çamur stabilizasyon, susuzlaştırma ve kurutma yatırımlarında büyük bir azalma anlamına geliyor. Çevre mühendisliğinin esası ve yapmaya çalıştığı şey, mümkünse kirliliği kaynağında bulup orada buna bir çözüm üretmek. Bu kirli atık veya çamur, daha büyük miktardaki sularla karıştığı zaman bu kirliliğin hacmi çok büyüyor. Dolayısıyla bu yaklaşım, aslında İnegöl’de çok doğru bir biçimde uygulandı. Buradaki önemli atık kaynaklarının biri de tesiste oluşan çamurdu. Bunu kaynağında yakalayıp tesis içinde minimize ettiğiniz zaman, uzaklaştırılması için gerekli olan ikinci adım (kurutma) için ihtiyaç çok küçülüyor. Ortada oldukça büyük rakamlar var: 1 kg suyu buharlaştırmak için gerekli olan enerji yaklaşık 800 kilo kaloridir. Çamur miktarınızı yarı yarıya azalttığınız zaman bu çamurun içinden buharlaştırılması gereken su da aynı oranda azalıyor. Buna karşılık kurulması gereken çamur kurutma tesisi küçülüyor ama hepsinden önemlisi kurutma süreci için gerekli enerjiyi sağlamak için yakılacak doğalgaz miktarı azalıyor. Bu tablo yenilikçi bir tasarımın çok boyutlu değerlendirilmesinin önemini ortaya koyuyor. İnegöl OSB’de artan atıksu debisi paralelinde 90 tonluk bir çamur kurutma tesisi yapılması planlanıyordu. Bugün o tesisin kapasitesi yaklaşık 2 kat artmasına rağmen sadece 75 tonla sınırlandırıldı. Planlanandan daha küçük bir kurutma tesisi yapılması ve daha az enerji harcanması amaçlandı. Konvansiyonel teknolojiler kullanılarak bu tesisin kapasitesi 55 binden 130 bin m3/gün’e çıksaydı, tesisten kaynaklanacak olan çamur miktarı yaklaşık 130 ton olacaktı. Bugün ise arıtma tesisinin kapasitesinin yaklaşık iki kat artmasına rağmen sadece 75 tonluk bir çamur kurutma tesisine ihtiyaç olacaktır. Enerji ile ilgili rakamlar da şöyle özetlenebilir: Mevcut tesiste enerjinin en yoğun kullanıldığı biyolojik arıtma adımında 900 kW’lık bir kurulu güç ile 55 bin m3/ gün su arıtılabiliyor. 55 bin m3/gün’den 130 bin m3/gün’e aynı teknolojiyi kullanarak büyüdüğünüz zaman, yaklaşık 2.1002.200 kW’lık bir kurulu güce çıkmanız gerekiyor. Oysa Siemens’in getirdiği çözümle aynı kapasite artışında 1.600 kW’lık bir kurulu güce gelindi. Yani 600 kW’lık avantaj yaratıldı. Örnekleri artıyor Siemens, kendi teknolojisiyle konstrüktif bir avantaj da sağladı. Mevcut tesiste 4 tane 44 metre çapında dairesel son çöktürme havuzu vardı. Kapasite artışını yine bu konvansiyonel mevcut teknolojiyi koruyarak yaptığınızda en iyimser yaklaşım ile mevcut 4 adet havuzu 6’ya çıkarmak gerekiyordu. Önerilen Siemens çözümü ile artan debide mevcut 4 tane havuzun kullanılması yeterli olacaktır. Yani sadece çöktürme havuzlarının içindeki ekipmanın modifikasyonu ile ilave çöktürme havuzu yapılması önlenmiş oldu. Mevcut ekipman çıkartılıp Siemens’in ekipmanları buraya konulacak ve böylece 44 metre çapındaki 4 havuzda başka bir tadilat yapmadan, ilave bir havuz inşa etmeden yine kapasite 130 bin m3/gün’e çekilebilecek. Eğer bu tesis yeni kuruluyor olsaydı daha az yer kullanarak düşük bir inşaat maliyetiyle, daha az enerji kullanan ve daha az çamur üreten bir tesis kurulabilirdi. İnegöl OSB’de gerçekleştirilen çalışma, benzer başka çalışmalara da şimdiden önayak oldu. Siemens şu anda iki farklı platformda daha benzer çalışmalar yürütüyor. Bu tür kapasite artışlarına yönelik çeşitli talepler alıyor. İnegöl uzun zamandır bu işleri uygulayan örnek bir OSB. Kapasite artışının bu kadar hızlı, kolay ve verimli olması, başka yerler için de örnek teşkil etti. + DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: + İletişim: [email protected] advance | 1-2009 19 Hareket Kontrol Sistemleri Taşlama Makinaları Testere Bileme Artı Bileme, yeni teknolojilerle rekabetçi makinalar üretmekte Scout yazılımı ile kolayca programlama Makine bileyeceği testerenin dişlerini makinanın geometrik uzayında kendi ölçüm kolu (touch probe) ile ölçmekte ve bileme taşını da aşınmaya göre kompanze edecek şekilde koordinat sisteminde kaydırmalar yapabilmektedir. Artı Bileme, 1965 yılından beri, dünyanın en gelişmiş teknolojileri ile bileme, kaynak ve çapraz makinaları üreterek tüm kullanıcılarına hizmet vermektedir. A rtı Bileme, Günümüzde bileme ve kereste atölyelerinin kârlı hale gelmelerine yardımcı olmak için rahat, kullanışlı, her yönden en rekabetçi ürünleri, yeni teknolojileri titiz ve dikkatli araştırmalar ile ekonomik fiyatlara dünya pazarlarına sunmaktadır. Daire Testere, Şerit Testere, Takım Bileme ve Planya Bıçağı grubunda ürettiği makinaları ile güvenilirlik, verimlilik ve ekonomik olarak bir bütün oluşturan ve müşterilerinin hizmetine sunan Artı Bileme, günümüz teknolojisinde de kullanılmaya başlayan yeni diş formlarını güncellemek suretiyle, makine başında bulunan operatörler için zorlu bileme ortamlarını da artık oldukça kolaylaştırmıştır. Aslında, daha önce ağaç işleme makinalarında kullanılan testerelerin bile evimizdeki bıçaklar gibi bilenmesi gerektiğini düşünmemiştik. Hem de, bu işin milimetrenin yüzde biri hassasiyetle yapılması, gerektiği kadar lineer olmayan geometrik bombeler içerdiğini de hiç tahmin etmemiştik. Fakat, Simotion Hareket Kontrol Sistemi müşterimizin yıllar içinde oluşan çok kıymetli bilgi birikimini ifade etmekte uygun bir temel oluşturdu. Simotion sisteminin başarısı Sinamics sürücü ailemizin Drive-Cliq haberleşme yapılanması, Simotion D platfor20 advance | 1-2009 Projelendirme safhasında Scout Mühendislik yazılımı sayesinde eksen tanımlamaları grafiksel bir ortamda yapılarak makinanın mekanik eksenel yapısının tarifi interaktif olarak istenilen her safhada değiştirilebilmiştir. munun OPC platformu ile Virtual Basic ve müşterimize özel CAD/CAM programı ile çok hızlı bir şekilde makinaya uygun hale gelecek şekilde devreye alma işleminin bitirilmesini sağladı. Üstelik, tüm bu devreye alma işlemleri Artı Bileme proje ekibinin İzmir’de bulunan üretim tesislerinde, müşterimizin yerinde hiçbir Siemens Uygulama Merkezi Personel desteği olmadan, sadece Siemens Kartal kampüsümüz de alınan Simotion Sistem Eğitiminden sonra gerçekleştirildi. Bu da, kolayca uygulanabilen ve kullanıcı dostu Simotion Sisteminin başarısının bir göstergesidir. Artı Bileme, kendi CAD/CAM yazılımın Simotion’un açık yapılanma mimarisi sayesinde OPC platformunu kullanarak makinaya aktarmayı başarmış ve böylelikle uluslararası pazarda kendi know-how’unu Siemens gibi global bir partner ile ifade etmiştir. Makinanın algoritması Scout MCC programlama seçeneği sayesinde akış diagramı şeklinde yapıldığından hem programların anlaşılması, hem de servis sırasında makinanın çalışma lojiği ile çok kolay eşleştirilebilmesini sağlamaktadır. + DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: + İletişim: [email protected] Nata Makine’de Sinumerik CNC ile hassas ve seri işleme Hareket Kontrol Sistemleri Türkiye’de Bir İlk: CNC Alüminyum Kompozit İşleme Makinesi Hassas ve seri işleme Uygulama kriterleri olarak, değişik kalınlık ve ebatta, alüminyum veya paslanmaz çelik kompozit panellerin yüksek kesim hızlarında (24.000rpm), hassas ve seri olarak işlenmesi/kesilmesi gerekliliği birinci dereceden öncelikle saptanmıştır. Böyle yüksek hızlarda, makinede parçanın üretim süresinin kısalığı ve ayrıca ölçü hassasiyetin korunması garantiye alınmalıdır. Kullanıcı makine üzerinde, yapının mimari dizayn dosyalarından gelen yüzlerce parçanın çizimlerini görebilmeli, CAD programıyla modifye edebilmeli, iş programlarını kolayca üretmeli ve hatta makineye USB stick veya Ethernet ile bu programları kolayca transfer edebilmeliydi. Nata Makine’ye bölgesel pazarlardaki rekabette avantaj sağlayacak olan kullanım kolaylığı, uygun maliyet seviyesi ve son kullanıcı açısından yatırımı garantiye alacak global servis ağının varlığı projenin uzun dönemli başarısının olmazsa olmazlarıdır. Uçak üretiminde gövde malzemesi olarakta kullanılan alüminyum kompozit panellerin ölçülerine göre işlenmesi Sinumerik CNC uygulamalarına güzel bir örnektir. B u paneller sandviç kesitli olarak yüksek mukavemetli malzemelerden üretilir. İki alüminyum levha arasına polietilen yapıştırılarak üretilmekte, yapışan bu tabakaları sonradan ayırmak pratik olarak imkansızdır. Bu malzemenin teknik özellikleri ve uygulama kolaylığı değişik fikirlerle birleşerek her tür farklı yüzeyleri kolaylıkla kaplayabilme imkanı sunmaktadır. Alüminyum kompozitin herhangi bir Abkant prese ihtiyaç duymadan kolayca katlanabilir olması, bu katlamalı levhaların yapılarda oldukça popüler uygulama alanları bulmasına sebep olmuştur. Basit- çe şekillendirilebilir ve hafifliği ile kolayca monte edilebilir özellikte olmasıyla; işaret levhalarından, fasya panellerine, sütun ve cephe kaplamalarına kadar pek çok yerde tercih sebebi olmaktadır. Hafif ve sağlam özellikli Diğer metal ve plastik panellerden çok daha hafif olması nedeniyle mimari uygulamalarda ağırlıkça hafif fakat dayanıklı yapıların üretilmesine imkan verir. Plastik ve metalden üretilen bu malzemenin kullanımı kolay tezgahlarda işlenmesi ise basittir. Günümüzün modern yapılarında oldukça ön plana çıkan estetik değerler; çevreye saygı, yapıların ses ve ısı yalıtımları kadar uzun ömür kriterleri bu panelleri Türkiye’de popüler yapmaya başlamıştır. Binalarda alüminyum cephe uygulaması NURBS tabanlı interpolasyonu, CAD Compressor ve çift işmili senkronize kontrol fonksiyonları ile kompakt Sinumerik 810D CNC ünitesi hız ve hassasiyet, 1FK7 servo motorlar eksenel dinamizm, Sinamics sürücüler ise spindle motorlarının performanslı kontrolü için seçilmiştir. Projenin devreye alınması ise Endüstri grubu Hareket Kontrol bölümü Competence Center İstanbul (CCI) tarafından yapılmıştır. Konvansiyonel dikey kesim makinelerinin bu talebe kapasite ve teknoloji olarak artık cevap verememeleri Nata Makine ile Siemens’i çözüm üretilmesi noktasında buluşturmuştur. Nata Makine uygulaması, düşünceden projeye, projeden ihracata kadar geçen 6 ay gibi kısa bir sürede ortaya çıkarılmıştır. Projedeki zorlayıcı hedeflere rağmen uzmanların işbirliği, artan müşteri memnuniyeti ile yaratıcı çözümlere kısa sürede ulaşmanın güncel bir örneği olmuş+ tur. DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: + İletişim: [email protected] advance | 1-2009 21 Şalt ve Enstalasyon Tekniği Yenilikçi Enerji Çözümleri VW-Fabrika’sında 3WL Sentron güç şalterleri ile donatılmış merkezi istasyonlar Volkswagen firması üretim tesislerinde, enerji dağıtımına yönelik olarak endüstri merkez istasyonlarını uygulamaya koymuştur. Bu endüstri merkez istasyonlarında 3WL Sentron güç şalteri ve LDA busbar dağıtım sistemleri üretim için gerekli olan enerjinin bel kemiğini meydana getirmektedir. Bununla birlikte üretim için gerekli enerji en güvenilir, uygun ve esnek bir şekilde sağlanmaktadır. V W firması S- İstasyonları olarak adlandırdığı dünya çapında yaklaşık 2.000 adet merkezi istasyonlardan, üretim tesislerinin enerji dağıtımını organize etmektedir. Bu S-İstasyonlarının tümü standardize edilmiştir ve içerisinde güç şalterleri, kablo dağıtım sistemleri, busbar dağıtım sistemler, kompanzasyon panosu ve transformatör gövdesini içermektedir. Kalitesi onaylanmış güç şalterleri Bu enerji besleme tesisleri n-1 prensibine göre anlık bir yedek güce sahiptir. Yani 1dereceden bir arıza durumunda enerji kesintisi meydana gelmemektedir. Verimliliği artırmak için çoğu kez üç adet S-İstasyonu paralel olarak işletilmektedir. Bu durumda her bir güç şalteri tek başına 22 advance | 1-2009 yüksek veya alçak değerde bir kısa devre akımını, kısa bir tepki süresinde, emniyetli bir şekilde açması gerektiği anlamına gelmektedir. İnsan hayatını koruma maksadıyla ark kaynağı arızalarında, çok yüksek değerde kısa devre akımları, gecikmesiz olarak kesilmelidir. Bunun yanı sıra küçük değerli kısa devre akımları emniyetli bir şekilde fark edilmeli, fakat buna karşın kısa süreli pik akımlar kısa süre şalterin açmasına sebep olmamalıdır. güç şalteri 80kA/sn değerinde bir kısa süreli kısa devre dayanımına ve 690V’da 176 kA darbe akım dayanımına sahip olduğundan, gerekli olan şartları problemsiz olarak sağlamaktadır. Bu sebeple de VW firması tarafından tip testli şalt tesislerinde kullanılmak üzere onaylanmıştır” demektedir. Volkswagen firması güç şalterlerini kaynak tesislerinde olduğu kadar üretim tesislerinde de kullanmaktadır. Bu sebeple de Volkswagen firması Siemens’in Sentrongüç şalterlerinde karar kılmıştır. Hannover’de bulunan Brink Şalt tesisleri GmbH & Co KG elektroteknik-tedarikcisinin genel müdürü Hartwig Kaczor; “Sentron 3WL S- İstasyonları aynı zamanda ark kaynağı şartları altında da tip testli olduğundan (IEC 1614), ve alçak gerilim güç şalterinin bulunduğu panolarda kısa devre akımı 110kA/0,3sn olarak hesaplandığından, şalt dolabı havalandırma için delikleri olmadan tasarlanabilmiştir. Düşük kayıp ısısı ve hassas ayarlanabilir selektivite Merkezi olmayan S-İstasyonlarında 3WL güç şalterleri + Yüksek güvenirlik + Kolay işletme + Yüksek bakım kolaylığı + Kaynak tesislerinde ve üretim tesislerinde kullanılabilme imkanı + Çok düşük kayıp güç, bu sayede pano havalandırılmasına ihtiyaç yoktur + Çok hassas ayarlanabilen selektivite Motor ile yayı kurulmuş güç şalterleri çok hızlı bir şekilde açmaktadır. + Yüksek derecede haberleşme imkanı + Yüksek bakım kolaylığı ve enerji besleme emniyeti için çekmeceli tip şalter teknolojisi Üretim tesislerinde LDA busbar dağıtım sistemleri + Konvansiyonel kablolu sistemlere göre daha düşük yangın yükü + Montaj esnasında daha yüksek esneklik VW firması modern üretim tesisleri için yenilikçi enerji dağıtım çözümlerine ihtiyaç duymaktadır. Yeni güç şalterlerinin diğer bir özelliği de, hassas olarak ayarlanabilen selektivite ayarlarıdır. ETU45B elektronik aşırı akım açtırıcısı; kısa devre veya ani kısa devre durumlarında her an için mükemmel bir ayarlama (parametreleme) imkanı sunmaktadır. Farklı anahtarlanabilen dağıtım şebekelerine sahip alçak gerilim dağıtım şebekelerinde opsiyonel olarak sunulan Niletkeni koruması güç şalterini favori haline getirmektedir. Hata hassasiyeti yüksek ve haberleşebilir elektronik aşırı akım açtırıcısı Eski trip ünitelerine göre şimdi ki ETU45B trip üniteleri hatalara karşı çok daha fazla hassastır.: örneğin, şalterin çıkış devresinde yaklaşık olarak 100msn’lik bir süre boyunca bir kısa devre akımı akması durumunda, 3WL şalterinin açtırma süresi, şebeke hasarlarını önlemek için yeterlidir. İstasyonların tamamında; ETU45B trip ünitesinin haberleşmesi özelliği, ölçüm değerlerinin tespiti ve arıza ihbarı için, enformasyon tekniği bakımından haberleşme ağının oluşturulmasına imkan tanımaktadır. Wolfsburg’daki, Volkswagen AG’nin planlama bölümünde elektro enerji teda- Sivacon LD busbar dağıtım sistemi bir adaptör üzerinden güç şalteriyle irtibatlanmıştır. rik biriminde çalışan Yüksek Mühendis Andreas Küstermann, “Şu anda 3WL-şalterlerde/ETU45B trip ünitelerine haberleşme modülleri ilave edilmesi imkanını test etmekteyiz. Bu sayede, şalt tesislerini doğrudan Profibus-şebekesine bağlanabilir ve verilerin enerji yönetim sistemine iletilmesi mümkün olacak” Şeklinde açıklamada bulundu. Aynı zamanda, otomobil üreticisinde, bakım işlerini kolaylaştırılması amacıyla, çekmeceli tip güç şalterlerinin kullanılması konusu da araştırılmaktadır. Bu durumda, arızalı veya bakıma alınacak olan bir güç şalterin değiştirilmesi 4 saatlik bir süre yerine sadece yarım saatlik bir süre gerektirecektir. Fonksiyon ve gözle yapılacak olan kontroller, bağlı bulunan enerji sistemlerinde fonksiyon kayıplarına ve boşta çalışma sürelerine sebebiyet vermeden mümkün olacaktır. Bunun için S-istasyonlarında çekmeceli tip güç şalterlerinin tip testleri hali hazırda tamamlanmıştır. re enerji verilmektedir. Her bir üretim holünde standart olarak 2500A’lik bir busbar dağıtım sistemi kullanılmaktadır. Çok büyük olan üretim hollerinde ilaveten çapraz kollar oluşturulmuştur. VW firmasında LDA busbar dağıtım sistemi en mükemmel çözüm olarak kendini kanıtlamıştır. Burada kullanılmakta olan dört iletkenli sistem, ayrı bir yüzde 100’lük bir PEN barasına sahip olduğundan, yükseltilmiş olan kesiti sayesinde arıza esnasında düşük bir empedansın oluşmasını emniyet altına almaktadır. Baraların, S-İstasyonlarının ilgili bölümüne tip testli olarak busbar bağlantısı görevini özel olarak tasarlanmış adaptörler üstlenmektedir. 3WL şalterine yapılan bağlantılar da tip testlerine tabii tutulmuştur. Bir tesiste baştan sona busbar sistemle gerçekleştirilen çözüm, konvansiyonel kablolu sistemlerle karşılaştırıldığında, kolay ve daha ucuz montaj, yangın riski düşük ve yüksek esneklik gibi avantajları sunmaktadır. + Tip testli bağlantıya sahip busbar dağıtım sistemleri Busbar dağıtım sisteminde en çok üç Sİstasyonu bir bölümü beslemektedir. Bu bölümler üzerinden üretimdeki tüketicile- DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: + İletişim: [email protected] advance | 1-2009 23 Enerji KIB-TEK’te Enerjinin Uzaktan Kontrolü SCADA sistemi ile 11 adet trafo merkezi uzaktan izlenmekte KKTC Elektrik Kurumu (KIB-TEK) için yapılan demo SCADA sistemi projesinin devreye alma çalışmaları ve tüm testleri tamamlanarak, sistem Temmuz 2008’de teslim edildi. Bu sistemle artık KKTC elektrik iletim sistemi uzaktan kontrol edilebiliyor ve oluşan arızalar anında kontrol merkezinde görüntülenip daha hızlı müdahale edilebiliyor. 11 adet trafo merkezinin uzaktan izlenip kontrol edilmesine olanak tanıyan sistemde, Siprotec koruma röleleri, Sicam AK1703 ACP RTU ve Sinaut Spectrum izleme sistemi kullanıldı. Ayrıca sistemin sağlıklı çalışabilmesi için eski sistemde karşılaşılan birçok sorun da giderildi ve ekipmanlar SCADA üzerinden kumanda edilebilir hale getirildi. T rafo merkezlerinde bulunan RTU’lar ile koruma röleleri arası haberleşme IEC61850 protokolü ile sağlandı. Yeni bir protokol olan IEC61850 bu proje ile ülkemizde ilk defa uygulanmış oldu. Lefkoşa’da KIB-TEK merkez binası kontrol odasına kurulan Sinaut Spectrum izleme sistemi ile trafo merkezlerinden bilgileri toplayıp buraya gönderen RTU’lar arası haberleşme ise IEC101 protokolü ile kablosuz olarak sağlandı. Bunun için RTU panolarında ve kontrol merkezinde RF modemler kullanıldı. Ayrıca, Beşparmak Dağları’nın iki yüksek noktası olan Selvilitepe ve Kantara tepelerinde iki adet Repeater Modem ve 12 metre yüksekliğinde anten direkleri kullanıldı. Kontrol merkezi-trafo merkezleri arası haberleşme yapısı Kontrol edilen 11 adet trafo merkezinden, adanın batısında bulunan sekizi Selvilitepe Repeater’ı aracılığıyla, doğu tarafında kalan üçü de Kantara Repeater’ı aracılığıyla kontrol merkezi ile haberleşmektedir. Şekilde görüldüğü gibi haberleşme yapısı star topolojisi şeklindedir. Tek bir master cihazın (Sinaut Spectrum) 11 adet Slave cihazı (RTU’lar) sırayla sorguladığı bu yapı, Unbalanced Multimode olarak adlandırılır. Sistemde, RTU sahadan I/O kartlarıyla ve rölelerden haberleşme vasıtasıyla aldığı bilgileri modem vasıtasıyla IEC101 protokolü kullanarak merkez bilgisayara gönderir. Burada modemler RTU’dan aldıkları ve24 advance | 1-2009 rileri herhangi bir değişiklik yapmadan (transparan) anten vasıtasıyla 443 MHz frekanslı RF sinyali olarak yayımlarlar. Bu sinyaller Repeater’lar tarafından alınır ve oradan da Lefkoşa merkez kontrol odasındaki modemlere gönderilirler. Bu modemlere gelen bilgiler SCADA bilgisayarları tarafından işlenerek anlamlı görüntülere dönüştürülürler. TM’lerdeki alarmlar, kesici- ayırıcı pozisyon bilgileri ve ölçüm değerleri gibi bilgiler bu şekilde canlı olarak takip edilebilir. SCADA ekranında TM’ler harita üzerindeki gerçek yerlerinde bulunmaktadır. Buradan istenilen merkeze zum yapılarak o merkezin detaylı görüntüsüne erişilebilir. Resimde görüldüğü gibi SCADA sistemi, F1 F1 Çamlıbel 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı yagi anten ODTÜ 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı yagi anten F1 Alsancak 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı yagi anten Repeater 1 Selvitepe 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı ofset pattern colinear anten F1 F1 Güneşköy 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı yagi anten Girne 1 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı yagi anten Teknecik 10 W çıkış gücü F2 Girne 2 10 dB 10 W çıkış gücü kazançlı F2 yagi anten 10 dB kazançlı Repeater 2 yagi anten Kantara Kalecik Bafra 10 W çıkış gücü 10 W çıkış 10 W çıkış 10 dB kazançlı F2 gücü gücü ofset pattern 10 dB kazançlı 10 dB kazançlı colinear anten yagi anten yagi anten F1 Lefkoşa 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı yagi anten KIB-TEK Genel RF Haberleşme Yapısı F2 Geçitkale 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı yagi anten F1 Lefkoşa Merkez 10 W çıkış gücü 10 dB kazançlı yagi antenler F2 Genel Haberleşme Yapısı birleştirilmiş 2 bilgisayar monitöründe ve üstteki büyük LCD ekranda birbirinden bağımsız olarak görüntülenebilir. Koruma Röleleri arası haberleşme yapısı rek Network tamamlanmıştır. Bu şekilde RTU IEC61850 protokolü üstünden tüm rölelerle haberleşebilmektedir. IEC61850, trafo merkezinde bulunan cihazlar arası haberleşme sağlayan yeni bir uluslararası haberleşme standardıdır. IEC 61850 tra- fo merkezi koruma ve kontrol mühendisliğinde, devreye almasında, işletmesinde ve bakımında kolaylık sağlar. Mevcut Ethernet altyapısını kullanabilen IEC61850, tüm enerji otomasyonu fonksiyonlarını (izleme, koruma, kumanda) destekler ve yüksek mesaj transfer hızıyla da SCADA uygulamalarında büyük kolaylık sağlar. Ayrıca, RTU üzerinde analog giriş ve dijital girişçıkış kartları mevcuttur. Bu kartlar vasıtasıyla RTU her istasyonda, istasyon genel sinyalleri olarak adlandırılan bazı bilgileri toplamakta ve kontrol merkezine göndermektedir. Bu şekilde kontrol merkezi, istasyonların AC-DC beslemelerinde oluşan arızaları da anında görebilmektedir. + DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: + İletişim: [email protected] Sistemde SICAM 1703 ACP serisi AK1703 RTU’lar kullanılmıştır. Bu RTU’ların konfigürasyonu ve yazılımı SAT ToolboxII program paketi ile yapılır. Bu pakette farklı işlevleri yerine getiren pek çok yazılım vardır. Bunlardan OPM II ile sinyallerin tanımlanması, parametrelendirilmesi işlemleri yapılır. Bu program, güçlü nesne yönelimli yapısı sayesinde sinyal sayısının çok büyük olduğu sistemlerde bile güvenli parametreleme imkanı sağlar. CAEx Plus yazılımı ile de lojik kontrol işlemleri yapılabilir. Bu yazılım IEC61131-3 kütüphanesini tümüyle destekler ve bu sayede RTU aynı zamanda güçlü bir PLC niteliği kazanır. Proje kapsamında, eski koruma röleleri, IEC61850 protokolünü destekleyen Siemens Siprotec serisi 7SJ64, 7SJ62, 7UT61 ve 7SA61 röleleriyle değiştirilmiştir. Koruma röleleri arasında fiber optik ring kurulmuş ve RTU panosundaki switch’ler vasıtasıyla RTU da bu ringe dahil edileadvance | 1-2009 25 Ürünler Yeni Modern Arayüz, Yeni Özellikler ve Yeni Olanaklar WinCC V7.0 Siemens, Simatic WinCC 7.0 versiyonu ile bir çok yeni özellik ve yeni olanaklar sunuyor. Ölçeklenebilir SCADA sisteminin yeni versiyonu Windows Vista işletim sistemini destekliyor ve farklı dillerde konfigürasyonu kolaylaştırıyor. MS SQL server veritabanı kullanan arşivleme sistemi yeni analiz fonksiyonlarını müşterinin kullanımına sunuyor. Yeni versiyonda aynı fiyata 256 yerine 512, 1024 yerine 2048 Power Tag (PLC ile haberleştirilen değişkenler) lisansı temin edilebiliyor. W inCC versiyon 7.0 ile ilgili en belirgin yenilik Windows Vista “look & feel” özelliğidir. Versiyon 7’nin geliştirilmesindeki amaçlardan birisi de ergonomi ve işletim güvenliği konusunda etkin iyileştirmeyi sağlamak için en yeni Windows işletim sisteminin olanaklarını kullanmak olmuştur. Windows Vista tasarımına uyarlanmış yeni WinCC objeleri operatöre gerek duyulan müdahaleleri daha hızlı ve etkin şekilde yapmasına izin verecek şekilde görsel uyarılarda bulunur. Bu objelere örnek olarak hareketli GIF objeleri, Vista hover ve cam efektine sahip ekranlar, saydam objeler, gölgeler sayılabilir. Aynı Vista işletim sistemindeki gibi hover etkisi ile çalıştırılabilen objelerin imleçle dokunulduğunda renk değiştirmesi, cam efekti ile de objelerin yarı şeffaf gösterilmesi anlaşılmaktadır. Merkezi olarak değiştirilebilen tasarım şablonları yardımı ile tüm SCADA sayfalarında aynı “look & feel” elde edilebilir. İstenirse bütün objelerin tasarımı runtime’da iken ilgili şablon seçilerek değiştirilebilir. Objelerin renklerinin atanmasında merkezi olarak değiştirilebilen renk paleti kullanılırsa, daha sonra yapılacak renk değişikliği için tek bir tıklama yeterli olmaktadır. Bununla birlikte, WinCC version 7.0, Windows XP Professional SP 2 ve Windows Server 2003 işletim sistemleri altında da çalışır. trend, table, f(x) ve user archive kontrol) baştan aşağı yenilenmiştir. Eski kontrol objeleri de eski versiyona uyumlu bir sistem tasarımı isteyen kullanıcılar tarafından halen kullanılabilir. Yeni kontrol objelerinin araç çubuğuna istenilen fonksiyonlar yeni butonlar şeklinde eklenebilir. Artık kullanıcı, alarm kontrol objesinde Excel’deki gibi karmaşık filtreler oluşturabilir. Önceki versiyonlarda da mümkün olan analiz fonksiyonları geliştirilmiştir. Artık istenilen trend eğrisi için integral fonksiyonu kullanılıp belirli zaman aralığında tüketim miktarını online hesaplamak ve bu verileri export etmek mümkündür. En sık gelen alarm, alarmların süreleri vb. kriterlerle alarmları analiz etmenin yanında, çıkan sonuçları export etmek artık mümkün hale gelmiştir. Bunun yanında kullanıcı ihtiyacına göre programladığı Net kontrol ve XAML objelerini runtime ekranlarında kullanabilir. 26 advance | 1-2009 Excel Workbooks ile proses değer arşivleri, alarmlar ve aktuel verileri kullanılarak Excelde raporlar hazırlanabilmekte, bu raporlar web sayfalarında yayınlanabilmektedir. Trends&Alarms ile proses değer arşivleri ve alarmlar analiz edilebilmektedir. Alarm kontrol objesi WinCC 7.0 ile bütün WinCC kontrol objeleri yeni “look & feel” ile uyumlu ve ortak bir ara yüzü destekleyecek şekilde (Alarm, WinCC verilerine internet üzerinden erişimi sağlayan WinCC DataMonitor araçları ve fonksiyonları aşağıdaki gibi özetlenebilir. Process Screens ile yayınlanan WinCC proses sayfaları görüntülenebilmektedir. Trend kontrol ve istatiksel analiz WinCC Vista grafik etkileri WinCC Web Viewer uygulaması WinCC Web client olarak kullanılabilir. Bu sayede istenmeyen web sayfalarının açılması engellenip, trojanların potansiyel riskinden kaçınılmış ve dışarıdan gelecek risklere karşı daha güvenli bir sistem kurulmuş olur. WinCC Web Viewer uygulaması ile standart client uygulamalarında ihtiyaç duyulan, Windows tuş kombinasyonlarının kilitlenmesi ve belirli bir süre runtime’ın kullanılmaması durumunda otomatik olarak oturumun kapanması gibi fonksiyonlar mevcuttur. WinCC/Web Navigator ve WinCC/Data Monitor opsiyonunun yeni sürümleri Web tabanlı HMI uygulamaları için daha fazla işletim kolaylığı, işlevsellik ve güvenlik sunar. Örneğin Internet Explorer 7.0 ile çoklu sekmelerde farklı web sayfaları açılabilir. Ayrıca Internet Explorer kullanmaksızın Ayrıca Published Reports aracı ile, zamana ve olaya bağlı Excel workbooks raporları ve pdf formatında WinCC Report Designer raporları oluşturulabilmekte, bu raporlar e-mail ile kullanıcılara gönderilebilmektedir. WebCenter aracı, kişiye özel web sayfaları tasarımını mümkün kılmaktadır. Bu sayfalarda pie grafiği, bar grafiği, trend grafiği, trend istatistik analizi, alarm tablosu, proses veri tabloları, alarmlar, alarm istatistik analiz gibi objeler kullanılabilmektedir. Kişiye özel sayfalarla kullanıcı WinCC verilerini görüntüleyip, analiz edip, export edebilmektedir. Operatörler sıcaklık grafiklerine bakarken, yöneticiler pie grafikte üretim verilerini izleyebilmektedir. DataMonitor Webcenter sayfası Simatic Maintenance Station pencereleri WinCC Datamonitor 7.0 ile WebCenter aracında farklı kullanıcı grupları yaratılıp, kullanıcıların sadece yetkileri olduğu sayfayı izlemeleri veya sayfa dizaynını değiştirmeleri sağlanabilir. WinCC ekranları için geliştirilen web part ve Vista gadget ile proses ekranının görüntüsü WebCenter ve Windows masaüstü üzerinden görüntülenebilir. + Ethernet IP protokolü üzerinden AllenBradley PLC’ler + TCP/IP haberleşmesi üzerinden Modbus protokolü WinCC SCADA Sistemi, her bir otomasyon komponentinin mevcut sisteme komple entegrasyonuna izin vererek mühendislik maliyetlerinin düşmesini garanti altına alan TIA’nın (Totally Integrated Automation) bir parçasıdır. Bu kapsamda, WinCC’den PLC sembol listesine ulaşılıp, bu sembole karşılık gelen bir değişken yaratılması mümkündür. Simatic PLC’lerin haberleşme parametreleri, Step7 programlama yazılımı üzerinden otomatik olarak alınabilir. Bu sayede, en başından birçok hataya sebep olan yanlış veya mükerrer girişlerden kaçınılmış olur. Windows Vista gadget Yeni Text Distributor uygulaması çoklu dilli konfigürasyonları kolaylaştırır. Runtime’da farklı dillerde kullanılan bütün metinler, Text Distributor uygulaması ile tek bir uygulama üzerinden değiştirilebilir. Sistemde kullanılan metinler istenilen dilde konfigüre edildikten sonra farklı filtreleme kriterlerine göre export edilip, Excel gibi bir metin editör uygulaması ile yeni dillere karşılık gelen metinler eklenip sisteme import edilebilir. Runtime’da dil değişimi için tek bir sistem fonksiyonunu kullanmak yeterlidir. Runtime dil değiştirildiğinde online olarak arşivlenen mesajların metinlerini de değiştirmek mümkündür. Text Distributor SIMATIC WinCC V7.0 diğer üreticilerin PLC’lerine bağlantı için iki yeni sürücü barındırır. TIA’nın diğer bir önemli özelliği ise entegre diyagnostik fonksiyonudur. WinCC’de, SIMATIC hardware konfigürasyonundaki komponentler için diyagnostik mesajları otomatik olarak oluşturulabilir. Arıza durumunda, WinCC runtime sayfalarından ilgili S7 program bloğuna veya sistemin hardware diyagnostiğine ulaşmak mümkündür. WinCC SIMATIC Maintenance opsiyonu ile SIMATIC cihazlarının bakımı etkin bir şekilde gerçekleştirilebilir. Kullanıcı bu opsiyon ile otomasyon komponentlerinin bilgi ve bakım bilgilerine, WinCC SCADA sistemi üzerinden online olarak ulaşabilir. WinCC sayfalarında bakımla ilgili otomasyon sisteminin yapısı, Step7 PLC programındaki hardware konfigürasyonundan otomatik olarak oluşturulur. Maintenance Station, bağlı bulunan kontrol cihazlarının (PLC, dağıtılmış giriş çıkış üniteleri, operator paneller), sürücülerin, haberleşme ünitelerinin (Profibus, Profinet), Simatic Endüstriyel PC’lerin vb. durumunu gösterir. Program, bağlı bulunan komponentlerde, arıza durumunda otomatik olarak arıza mesajı vermek yanında, komponentlerde önleyici bakımla ilgili yapılan ayarlara göre uyarı mesajları verebilir. WinCC modern bir SCADA yazılımda ihtiyaç duyulan Plant Intelligence fonksiyonlarını da barındırır. Plant Intelligence, kullanıcıların gerçek zamanda önemli üretim parametrelerine ulaşmalarını sağlar, böy- lece makine ve proseslere daha hızlı müdahale etme imkânı sağlar, maliyetleri düşürür, hurdaları azaltır, üretim tesislerinin verimliliğini arttırıp, firmanın verimliliğini ve karlılığını artırır. Bu kapsamda WinCC üretim prosesinde Plant Intelligence uygulanması için kullanılabilir. WinCC proses değerlerinin, alarmların ve reçete verilerinin arşivlenmesi için SQL Server 2005 veritabanını kullanır. İstenirse WinCC Central Archive Server opsiyonu ile 120.000 değişkene kadar proses değerleri ve alarmlar merkezi bir server’da saklanabilir. Bu Historian veritabanı çok miktardaki veriyi yüksek performansta saklayabilir. Bu veritabanı, Plant Intelligence uygulaması için merkezi bir bilgi alışveriş noktası olarak kullanılabilir. Kontrol objelerindeki istatistiksel fonksiyonlar ile bu verilerin analizi, WinCC/DataMonitor, Web Center ve Published Reports araçları ile bilginin dağıtılması ve web üzerinden analizi mümkündür. WinCC/DowntimeMonitor ile makine duruş ve verimlilik tespiti ve analizi, WinCC/ProcessMonitor ile üretim optimizasyonu ve müşteriye özel KPI değerlerinin (Anahtar Performans Göstergeleri - Key Performance Indicator) hesaplanmasıyla kalite analizleri yapmak mümkündür. İstenirse SCADA seviyesindeki bilgi MES veya ERP sistemlerine aktarılabilir. + DowntimeMonitor KPI Pareto diyagram DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: + İletişim: [email protected] advance | 1-2009 27 Bina Teknolojileri Bina Otomasyonunun Enerji Verimliliği Üzerine Etkisi Küresel enerji tüketiminin %40’ını binalar gerçekleştiriyor. Avrupa Birliği’nin 2002 tarihli Binaların Enerji Performansı Yönergesi bu olguyu hesaba katmakta ve tasarruf hedeflerini formüle etmektedir. Sonuç olarak ortaya konulan Avrupa standardı ve bütün Avrupa çapında uygulanabilir tek tip belgelendirme ile 2007 Temmuz ayından beri gerekli önlemlerin somut uygulaması için bir zemin oluşturulmaktadır. Siemens Bina Teknolojileri bu faaliyetlerde öncü bir rol üstlenmekte, ürünleri ve sistemleriyle yüksek düzeyde bir kalitenin gereklerini karşılamaktadır. Gereği gibi tasarlanmış bina otomasyonu ve aynı esaslara dayanan kontrol ve teknik bina yönetimi 2020 yılına kadar AB tasarruf hedeflerine %20 oranında kanıtlanabilir bir katkı sağlayabilir. dartları ve yöntemleri formüle etmek amacıyla Avrupa Standardizasyon Komitesi’ni (CEN) görevlendirmiştir. Öncelikle, ayrı konular olarak aydınlatma, havalandırma, ısıtma ve yapısal unsurların termal davranışları üzerinde önemle duruldu. CEN, itici güç olarak Siemens Bina Teknolojileri’nin başı çektiği bina otomasyon endüstrisinin inisiyatifinde, bir bütün olarak bina otomasyonu ve teknik bina yönetimi için hazırlanmış bir standart düzenledi. Bu tebliğin hazırlayan kişinin başkanlığı altındaki Teknik Komite 247 (CEN/TC 247) bu görevi üstlendi. 2007 Temmuz ayında kabul edilen Standart EN15232 “Binaların enerji performansı - bina otomasyonu ve bina yönetimine etkisi”, bina otomasyonu ve teknik bina yönetiminin binaların enerji tüketimi üzerindeki etkisinin değerlendirilmesine yönelik yöntemleri belirlemektedir. Bunun sonucunda Bina Otomasyon ve Kontrol Sistemleri BACS için dört farklı enerji performans sınıfı ortaya çıktı: + D Sınıfı, enerji verimliliğine sahip olmayan sistemleri içermektedir. Bu sistemlere sahip olan binalar modernize edilmeli ve yeni binalar artık bu sistemle donatılmamalıdır + C Sınıfı, standarta karşılık gelmektedir A vrupa Yönergesi 2002/91/EC’nin binaların toplam enerji verimliliği (Binaların Enerji Performansı Yönergesi, EPBD) ile ilgili hedefi binaların enerji verimliliğini artırmaktır. Bir binanın toplam enerji verimliliği “binanın standartlaştırılmış kullanımına nazaran çeşitli ihtiyaçları gidermek için tüketilen gerçek veya tahmini enerji miktarı” olarak tanımlanır. Enerji tüketicilerinden kasıt ısınma, su ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma ile ilgili tüketimdir ve ayrıca bu 28 advance | 1-2009 sistemleri işletmek için gereken yardımcı elektrik gücü de dahil edilmektedir. EPBD’nin temel koşullarından biri binaların entegre enerji performansının hesaplanmasıyla ilgili bir metodolojidir. Yeni standart, enerji performans derecelendirmesi ve sertifikasyonu AB binaların enerji verimliliğini hesaplamak ve bunun çevre üzerindeki etkisi hakkında bir tahmin geliştirmek için stan- +B Sınıfı, ileri sistemler standartıdır + A Sınıfı, yüksek verimliliğe sahip sistemleri içermektedir. Standart, ayrıca değişiklik gösteren karmaşık bina tipleri için kullanıcı profillerini de hesaba katarak enerji verimliliğini hesaplamak için süreçler içermektedir: ofisler, oteller, sınıflar, oditoryumlar, restoranlar, toptancı merkezleri ve hastaneler. Standartdaki bu unsurların kombinasyonu, ve- rilen bir performans sınıfına ulaşmak için açık koşullar oluşturmaktadır. Örneğin: Bina otomasyon sistemi bir otelde belirlenen ısıtmanın ısı düzeyini sürekli olarak 22.5°C noktasında kontrol ediyorsa bu olgu D sınıfı sonucunu verir. Bununla birlikte, eğer sıcaklık seviyesi müşterinin otelde bulunduğu dönemde 21°C ve geri kalan zamanda 15°C olarak değişken bir şekilde düzenlenirse bu en yüksek sınıf olan A Sınıfı sonucunu verecektir. Bina otomasyon işlevleriyle ilgili enerji sınıflamasına dayanan standart, BACS verimlilik faktörlerini kullanan C Sınıfı’na nazaran bireysel enerji performans sınıfları için enerji tasarruf yüzdelerini doğrulamaktadır. Bu nedenle, bir ofis binasında A Sınıfı işlevlere sahip sistem, C sınıfı sisteme nazaran %30 tasarruf sağlayabilir. Standart, yönergenin yürütülmesinden sorumlu makamlar ve yeni binalar tasarlayan veya varolan binaların yenilenme veya yeniden dekore edilme işini yapan bina sahipleri, mimarlar, planlamacılar veya mühendisler için tasarlanmıştır. Avrupa çapında geçerli tek tip sertifikasyon EPBD’nin binaların enerji performansını geliştirme gibi zorlu bir görevde tamamen etkin olması halinde çok büyük öneme sahip olur. Ulusal sertifikasyon sistemlerinin çoğu EPBD’nin uygulanmasını tehlikeye düşürmektedir. Bu sorunun kavranmasıyla 2003 yılında kurulmuş Avrupa Bina Otomasyon ve Kontrol Kurumu (eu.bac), ürün sertifikasyonu konusunda liderliği ele almıştır. Sonuç olarak ortaya eu.bac ile çeşitli Avrupa sertifikasyon kurumları ve test laboratuvarlarının, EN 45000 standartları doğrultusunda gerçekleştirdikleri ortak bir çalışma olan eu.bac Cert çıkmıştır. Siemens en yüksek düzeydeki koşulları karşılar ve hatta aşar Siemens Bina Teknolojileri, çeşitli HVAC uygulamalarının yanında ürünleri ve sistemlerinin en yüksek kalite olan A Sınıfı verimlilik tarafından talep edilen işlevleri karşılayan bina otomasyonu ve kontrolü için kontrol teknolojileri üzerinde geniş know-how ve on yıllara dayanan bir deneyime sahiptir. Varolan bir binanın enerji verimliliğinin büyük ölçüde odayı kullananların ihtiyaçları ve odada ortaya çıkan enerji kayıp ve kazanımları tarafından belirlenmesinden dolayı entegre oda otomasyonu verimli bina otomasyon ve kontrolünün odak noktasıdır. Sonuç olarak, değişen kullanımlı odalar; odadaki tüketicinin talebe bağlı kapalı döngü kontrolü (örneğin bir CO2 sensörü kullanan) ve açık döngü kontrolünü (örneğin kişi dedektörü yoluyla) ve verimliliğe ulaşmak için bindirmeli bir bina otomasyon ve kontrol sisteminde entegrasyon gerektirmektedir. Bireysel bina kumandaları için yüksek seviyeli bir kontrol hassasiyeti gereklidir, böylece oda kullanıcısı sistemin önceden tanımlı uyarlanmış sıcaklık ayar noktasını olabildiğince küçük olarak ayarlar. Eu.bac bu kontrol hassasiyetini test eder ve onaylar. Siemens onaylı bireysel oda kumandaları kontrol hassasiyeti konusunda sürekli ve mükemmel test sonuçlarına ulaşmıştır (örneğin motor eyleyicili fanlı ısıtıcılı Soğutma için CA=0.1K; ısıtma için CA=0.2K). Bu ürün nitelikllerinin üstünde ve ötesinde, Siemens Bina Teknolojileri EN 15232’nin belirlediği koşulları aşan yenilikçi otomasyon ve enerji yönetim işlevleri sunmaktadır. Aşağıda belirtilen işlevlere burada özel önem taşımaktadır: + Gerçek enerji talebi ve enerji maliye- tini (ısıtma ve soğutma, nemlendirme ve nem alma) dikkate alan h,x yönlendirilmiş kontrolü + Tahmine dayalı ısıtma kumandası + Termal olarak harekete geçen bina sistemi (TABS) Siemens HVAC laboratuvarında enerji tüketimini en aza indirgeme ve yardım ile ilgili faydalar için ve sayısız saha test projelerinin bir parçası olarak özenli testlere “kanıtlanmış çözümleri” uygular. Kanıtlanmış çözümler, belli bir binada özelleştirilmiş ve sonraki işlemin daha derin izlenmesine olanak veren tüm parametre ayarlarının anlaşılması kolay düzenlenmesini sağlayan yönetim istasyonunda belirli operasyon pencereleri de sağlar. Siemens bir binanın mühendislik aşamalarında, özellikle bina otomasyon ve kontrolü safhasındaki tüm katılımcılar için bir kullanıcı kılavuzu geliştirmiştir. Kılavuzda genel olarak EN 15232’nin nasıl ele alınacağına yönelik genel bir açıklama verilmekte ve özellikle enerji tüketiminin optimizasyonu üzerinde çok büyük etkisi bulunan işlevler resimlerle gösterilmektedir. Bina otomasyon endüstrisi BACS’ın değerini kanıtlayabilir Avrupa’daki bina otomasyon endüstrisi uzmanları geçtiğimiz birkaç yılda yoğun bir işbirliğinin parçası olarak uyumlu bir standartlar çerçevesi geliştirmiştir. Standartlar daha şeffaf ve daha somut proje özelliklerini mümkün kılmaktadır. Enerji verimlilik kriterini (örneğin EN 15500 “Havalandırma, iklimlendirme ve ısıtma kontrolü - Elektronik bireysel bölge kontrol ekipmanı”) tesis eden ürün standartları gereken işlevsellik ve kalitenin asgarisini sağlamaktadır. Buna ilaveten, genel olarak ve özellikle enerji verimlilik kriterinde kalite eu.bac tarafından test edilmekte ve onaylanmaktadır. ISO 16484 küresel standartı sistem mimarisi ve tüm önemli bina otomasyonu ve kontrol fonksiyonları için 2. ve 3. bölümlerde tek tip standartları tanımlamakta ve işlev listesini kullanarak, keşif özetini de içeren şeffaf ve işlevsel ihalelere olanak sağlamaktadır. Standartlaştırılmış, test edilmiş ve onaylanmış iletişim porotokolleri çoklu sistem unsurlarını entegre eden sistem çaplı işlevler için mutlak bir gerekliliktir. Bu tip bir birlikte çalışabilirlik, özellikle birkaç önemli enerji işlevi gerektirmektedir. Bina otomasyon ve kontrolü için BACnet, KNX ve LonWorks iletişim protokoller tesis edilmiş uluslararası ve Avrupa standartlarıdır. Sonuçta, EN15232 “Binaların enerji performansı – bina otomasyonu ve bina yönetimi” daha yüksek düzeyde ve enerji verimliliği sınıflarında belirlenmiş bir enerji verimliliğine ulaşmak için gereken bina otomasyon ve kontrol işlevlerini tanımlamaktadır. Tüm elektrik ve mekanik kurulumlar için, enerji verimlilik sınıfları tarafından hedeflenen şekilde, otomasyon ve yönetim işlevlerini seçmek için bina sahipleri ve mühendislere basitleştirilmiş bir prosedür sağlar. Uzmanlar tarafından yerine getirilen iş ile birlikte kurulan bina otomasyon ve kontrol sistemlerinden elde edilen deneyim, bina otomasyon ve kontrolü ve teknik bina yönetiminin 2020 yılına kadar AB tasarruf hedeflerine %20 gibi önemli oranda bir katkı yapabileceğini güvenle teyit etmemize olanak vermektedir. + DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN: İletişim: [email protected] + advance | 1-2009 29 + Mobil Radyo Yönlendirici Ürünler MD741-1 Süper hızlı kablosuz haberleşme amaçlı EGPRS (Gelişmiş Genel Paket Radyo Servisi) Yönlendirici MD741-1, bir GPRS yönlendiriciyi dört veya beş kat daha hızlı hale getirerek gelişmiş GPRS’i destekler Yaygın istasyonlar merkezi bir istasyona hızlı şekilde ve düşük maliyetle bağlanabilir veya istasyonun sabit bir telefon veya internet bağlantısı ihtiyacı olmaksızın teleservis yoluyla bağlantı sağlanabilir. MD741-1 uzak istasyona entegre ethernet arayüzü ile bağlanır ve mobil radyo sağlayıcısı aracılığıyla merkezi istasyonla bağlantı kurar. + + Simatic ET 200S IM151-8F PN/DP F-CPU İkisi bir arada + Dağıtık Simatic ET 200S I/O sistemine yönelik ve F-CPU işlevselliğine sahip IM 151-8F PN/DP arayüz modülü, bir emniyet sistem programı ile standart programı aynı anda yönetebilen hata emniyetli bir I/O kontrolörüdür. Modül bir Profinet haberleşme arayüzüne (doğrusal yapı için 3 adet RJ45 portu ve PG bağlantısı) sahiptir ve bir Profibus DP ana modül ile genişletilebilir. Hiyerarşik ağ topolojileri ve doğrusal yapılar bu yolla kurulabilir. IM151-8F PN/DP F-CPU; IRT’ye sahip Profinet’i destekler. CPU ve hata emniyetli modüller Profisafe üzerinden haberleşir. + + + e-mail: + + + + + + + e-mail: [email protected] Kablosuz bağlantıya sahip uzak istasyonların izlenmesi ve kontrolünde düşük yatırım ve işletim maliyetleri EGPRS ile daha yüksek hız sayesinde uygun arıza teşhis ve kısa yükleme süreleri IPSec tabanlı VPN işlevselliği ve Güvenlik Duvarı sayesinde yüksek güvenlik Dörtlü bant (quadband) teknolojisi sayesinde dünyanın her tarafında kullanılabilir [email protected] Tek bir cihazda hata emniyetli I/O ve Profinet ve Profibus üzerinde arıza emniyetli kontrol EN 62061’e uygun olarak SIL 3 uygulamaları için, EN ISO 13849-1’e göre PL e için, IEC 61508’e göre SIL 3 uygulamaları için SIL 3 sertifikalıdır PROFINET I/O, hata emniyetlidir ve standart I/O cihazları bağlanabilir 192 KB RAM + IE Anahtarları Scalance XB-000 Yerden kazanım ve düşük maliyet Scalance XB-000 Endüstriyel Ethernet Anahtarları küçük endüstriyel ethernet hattı ve yıldız yapıların çok zorlayıcı olmayan endüstriyel ortamlarda düşük maliyetle uygulanması için uygundur. Yeni Simatic Modüler Kontrolör büyüklüğündeki kompakt kutu biçimleri (tasarım B), asgari yer kaplayacakları şalt panosuna monte edilmelerine imkan sağlar. XB005, XB008, XB004-1 ve XB004-1LD seçeneklerinde azami sekiz adet RJ 45 portu veya dört adet RJ 45 portu ve SC bağlantılı bir adet fiber optik portu bulunur. + +e-mail: [email protected] + + + 30 Düşük maliyetli, azami sekiz adet elektrik portuna sahip yönetilemeyen endüstriyel ethernet anahtarı Cam optik kablolar için bağlantı imkanı sayesinde esneklik (çok modlu fiber veya tek modlu fiber) Yerden kazandıran, kompakt tasarım advance | 1-2009 + Endüstriyel Kablosuz LAN Kanal atlama özellikli IWLAN Scalance W yeni bir iFeature (akıllı özellik) sunuyor: iHOP. Bu terim radyo kanalları arasında “atlama” olanağını ifade eder. Scalance W Erişim Noktaları ve Ethernet İstemci modülleri, endüstriyel kapasitelerini, iPCF (endüstriyel Nokta Koordinasyonu İşlevi) ve radyo hücreleri arasında etkin hızlı geçiş (Hızlı Dolaşım) gibi endüstriye özgü sayısız özellik ile kanıtlıyor. Bununla birlikte bir radyo alanının özenli planına rağmen bazen düzensiz parazit ortaya çıkar, örneğin yakınlardaki yerleşim bölgelerindeki evlerde akşamları WLAN kullanımı nedeniyle. iHOP böyle durumlarda Scalance Erişim Noktası ile en kısa sürede daha iyi bir kanal arayıp IWLAN istemcisiyle oraya geçerek güvenilir ve sağlam bir WLAN haberleşmesi sağlar. + + e-mail: [email protected] + Simatic Dokunmatik Panel 177B 4” Geniş ekranlı panel TP177B 4”, 16:9 formatta geniş ekranı ve gelişmiş TFT teknolojisi sayesinde parlak, net bir görüntü ve piyasadaki diğer panellere göre %35 daha fazla görüntüleme alanı sunmaktadır. Dokunmatik ekran ve dört fonksiyon tuşu ile kullanım kolaylığı sağlar. TP 177B panellerle ortak fonksiyonlara sahip TP177B 4”, WinCC flexible 2008 ile projelendirilir. + + Simatic Basic Paneller + e-mail: [email protected] Basit otomasyon uygulamaları için temel fonksiyonlar Küçük makinalar ve basit uygulamalar için yeni düşük maliyetli Simatic Basic Paneller operatör panel ürün gamına eklenmiştir. Panellerde görüntüleme ve kontrol için ihtiyaç duyulan temel fonksiyonlar, alarmlar, trend ve basit reçete fonksiyonları, Profinet veya Profibus haberleşme arayüzü mevcuttur. 4”, 6” ve 10 inç panellerde serbestçe programlanabilen tuşlar vardır. Eğer daha geniş bir ekrana ihtiyaç duyulursa 15” panel kullanılabilir. 6”, 10” ve 15” renkli operatör paneller TFT 256 renk ekrana sahiptir. Projelendirme esneklik ve kullanım kolaylığı sunan WinCC flexible 2008 ile gerçekleştirilebilir. + + e-mail: + [email protected] + Basit görüntüleme uygulamaları için başlangıç seviyesinde ürün serisi Dokunmatik ekran ve serbestçe programlanabilen tuşlar ile kolay kullanım Profinet veya Profibus/RS 485 arayüzlü modeller Simatic Paneller veya Multi Paneller ile uyumlu montaj boyutu CE, UL, Nema standardında ve Siemens kalitesinde + Sitop UPS500S + + + + + + + + Gelişmiş görüntüleme performansı için 16:9 geniş ekran formatında 4.3 inç TFT göstergeli tam grafik kullanıcı arayüzü Dokunmatik ekran ve tuşların kombinasyonu Profinet ve Profibus arayüzleri %20 azaltılabilen ve ekran koruyucuyla tamamen kapatılabilen arkadan aydınlatma USB stick, MMC kart, SD karta projenin ve reçete verilerinin yedeklenmesi Bakımsız DC UPS (kesintisiz güç kaynağı) 24 V DC beslemeli sistemler için kesintisiz güç kaynağı olan Sitop UPS500S, 2.5 veya 5 kW gücünde enerji depolayabilen yüksek kapasiteli, çift katmanlı, uzun ömürlü kondansatörlerle donatılmıştır. 15 A’e kadar akım çeken cihazların, endüstriyel bilgisayarların enerji kesintisi sırasında emniyetle çalışmasını ve güvenli bir şekilde kapatılmasını sağlar. Yedekleme süresi, 5 kW’lık genişletme modülleri ile birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar uzatılabilir. + + + + + + + + + e-mail: [email protected] Çalışma ortam sıcaklığı 0 ile +60°C arasındadır Tamamen bakımsız, ekonomik ve uzun ömürlüdür 50°C ortam sıcaklığında enerji yedekleme ömrü minimum 8 yıldır Şarj süreleri kısadır USB arayüzü vardır IP65 korumalıdır Kullanıldığı elektrik panosunda ilave havalandırma gerektirmez advance | 1-2009 31 Ürünler + Basic Servo Drive Sinamics S110 + Çok yönlü kullanım Basit Konumlama Görevleri İçin 1PH8 motor serisi çeşitli hareket kontrol uygulamalarında kullanılmak üzere geliştirilmiş yeni nesil bir motordur. Esnek yapı kasası prensibi temelinde, motorlar hem asenkron hem de kompakt senkron versiyonda isteğe bağlı olarak dış havalandırma veya su soğutmalı olarak üretilebilmektedir. Farklı yataklama tipleri gibi kapsamlı fonksiyon geliştirmeleri, kullanım alanlarını genişletmektedir. Basic Servo Drive Sinamics S110 tek eksen bir servo sürücü sistemidir ve senkron ile asenkron motorlarla yapılacak basit konumlama uygulamaları için özel olarak geliştirilmiştir. Temel pozisyonlama görevini, sistemdeki ana kontrolörden ayırmak istiyorsanız kullanacağınız sürücü bu özelliğe sahip olmak zorundadır. İşte bu, sahip olduğu pozisyonlama özelliği (EPos) ile birlikte tam olarak Sinamics S110’nun işidir. Eğer, Sinamics S110’u hız kontrol uygulamanızda kullanmak istiyorsanız referans sinyallerinizi göndermek için, analog sinyal ya da Profibus, CAN, Profinet haberleşme protokollerinden birisini kullanabilirsiniz. + Motorun tipik kullanım alanları, pres uygulamaları ve kaplama işlemlerinde ana tahrik motoru olarak; dönüştürme uygulamalarında, kağıt ve baskı endüstrisindeki rotatif kesim uygulamaları ve vinç sistemleridir. + + e-mail: [email protected] + + 0,12 ila 90 kW güç ile senkron ve asenkron motorlar için tek eksenli pozisyonlama Kapsamlı konumlama fonksiyonları, entegre emniyet fonksiyonları Pofibus, CANopen ve Profinet arayüzleri ile + Su Soğutmalı Sinamics S120 + Sert çevre koşullarında kullanım için + + + + + 32 advance | 1-2009 + Daha güçlü tasarım + Etkili ısı yayma özelliği + Kompakt yapı formu e-mail: [email protected] 2,8 kW ila 1,340 kW güçte ana tahrik için Senkron ve asenkron versiyonları Dış havalandırma ve su soğutması Sinamics S120 sürücü sistemleri optimum adaptasyon Manyetik Olmayan Sekonder Parçalı 1FN6 Lineer Motor Elektrikli kremayer Yeni 1 FN6 doğrusal motor, manyetik olmayan sekonder parça yoluna sahiptir ve uzun yollar ile yüksek dinamik özellikli uygulamalar için veya kullanım koşulları nedeniyle manyetik olmayan sekonder parça yolunun tercih edildiği kullanımlar için üretilmiştir. Böylece, asenkron doğrusal motorlara veya uzun işletim yollarında titreşime yatkın konvensiyonel pinyon/kremayer kombinasyonu için bir alternatif olmaktadır. Tipik kullanım, su püskürtmeli/lazerli kesme makineleri, uygulama ve montaj düzenekleri, zincirli makinelerdir. + + e-mail: [email protected] S120 tahrik sisteminde sıvı soğutmalı cihaz versiyonu + Tozlu, tuzlu veya aşındırıcı ortamlar kendinden soğutmalı tahrik cihazları yerine, sıvı soğutmalı daha güçlü tahrik cihazlarının kullanımı uygun olacaktır. Hareket kontrol tahrik sistemi Sinamics S120 ile şimdi blok yapı formundaki bu soğutma versiyonu 18,5 ila 90 kW performans ve 38 ila 178 A motor akımı için kullanıma sunulmuştur. Böylece, yeni cihazlar önceden kullanılan 110 ila 1200 kW güce sahip sıvı soğutmalı Chassis + cihazları geride bırakmıştır. +18,5 ila 90 kW güçte Sinamics 1PH8 Kare Gövde Servomotorlar + + + e-mail: [email protected] güçte + Dış havalandırma ve su soğutması + Sinamics S120 sürücü sistemleri 2,8 kW ila 1,340 kW ana tahrik için Senkron ve asenkron versiyonları optimum adaptasyon + Simotion C240 PN Hareket Kontrol Sistemi Yüksek performanslı hareket kontrol uygulamaları için Yeni C240 PN Simotion ailesinin, Profinet arayüzü ve S7-300 yapı formunu bir araya getiren kontrolör tabanlı yeni üyesidir. Simotion C240PN toplamda 32 eksene kadar yüksek performanslı hareket kontrol uygulamalarında kullanılabilmektedir. 35 MB hafıza daha karmaşık makine tiplerinde de etkili makine kumandası olarak C240 PN kullanımına olanak sağlamaktadır. Yüksek hızlı “Profinet ET 200S High Speed” giriş-çıkış modülleri ile birlikte, hidrolik eksen kontrol uygulamalarında da kullanılabilmektedir. + + + + + e-mail: [email protected] + 32 eksene kadar yüksek performansta hareket kontrol uygulamaları için 35 MB çalışma hafızası ile karmaşık makineler için de kontrolör olarak kullanılabilme “ET 200S High Speed” yüksek hızlı giriş-çıkış modülleri ile bağlantılı olarak hidrolik eksen kullanımları için uygundur 3WL/3VL Yapı kütüphanesi PCS7’e entegrasyonu Sentron 3WL açık tip güç şalterlerinin ve 3VL kompakt güç şalterlerinin PCS7’e entegrasyonu gerçekleştirilmiştir. Simatic PCS7, Process veya hibrid Sanayi tesislerinin üretim veya process üretim adımlarında olduğu kadar tüm branşlar için kapsamlı ve homojen otomasyon çözümünü sunmaktadır. + + + + + e-mail: [email protected] Sentron güç şalterlerinin Simatic PCS7’e kolay eklenmesi Sentron güç şalterlerinin basit bir şekilde PCS7 basic programlarına eklenmesi, örneğin Powerrate gibi Seritifikalı ve kontrol edilmiş + COM20 ve COM21 Modülleri Sınırsız haberleşme imkanı Enerji dağıtımda ekonomik ve emniyetli işletme şartlarını sağlamak için şeffaflık vazgeçilmez bir unsurdur. Yeni geliştirilmiş olan COM20/21 modülleri gereksinimleri mükemmel bir şekilde karşılamaktadır. Bu modüllerin sisteme eklenmesiyle tüm ETUversiyonları baştan sona haberleşme imkanına kavuşmuştur. İster şalter kontak konumu, açtırma sebebi, ikaz bildirimleri, akım ölçümü, arıza kaydı, açma kapama sayısı isterse de cihaz yönetimi gibi bilgiler olsun, fiyat ve fonksiyon açısından optimize edilmiş olan COM20/21 modülleri güvenilir biçimde önemli olan tüm bilgileri sisteme iletebilmektedir. Bu sayede tesisin durumu hakkında sürekli şeffaflık sağlanabilmektedir. + + e-mail: [email protected] + 3VL Kompakt Güç Şalterlerinde Yeni ETU’lar (Elektronik Trip Üniteleri) Kısa devreye karşı koruma Yeni Sentron akıllı kompakt güç şalterlerinin 3VL ETU’ları elektronik aşırı akım açtırıcısı sayesinde aşırı akım ve kısa devreye karşı koruma sağlamaktadır. Bu ETU’lar dört adet kodlamalı döner switch ile geliştirilmiş ayar imkanı sunmaktadır. ETU’nun açtırıcı bobini, yani Maglatch şimdi güç şalterlerinin tüm boyları için ETU’nun içerisine entegre edildiğinden, şalterde yardımcı kontak ve alarm kontak elamanları için daha fazla yer sağlanmıştır. Yeni COM20 ve COM21 haberleşme modüllerinin eklenmesiyle tüm ETU versiyonları baştan sona Profibus/Modbus üzerinden haberleşebilmektedir. Sentron güç şalterleri modüler yapısı ve geniş kapsamlı aksesuar seçenekleri sayesinde, farklı gereksinimler ve şartları sağlamak üzere bir araya getirilebilmektedir. + + + + + + + e-mail: [email protected] 3VL2 ve 3VL3’de açtırıcı bobin ETU içerisine entegre edilmiştir Nötr iletkeni koruması 50%/100% olarak ayarlanabilmektedir Tüm ETU Versiyonları baştan sona haberleşebilmektedir Profibus/Modbus bağlantısı için yeni COM20/COM21- Modülleri Ayarlanabilir toprak kaçağı koruması ve nötr iletkeni koruması + COM10 + + + + çözümüne göre 50% daha ucuz olduğundan, daha ekonomik En uygun fiyatlı ETU ile bile baştan sona haberleşme imkanı mümkündür Optimize edilmiş ETU-bağlantısı ile basit montaj imkanı Şalt panosunda yerden tasarruf için, küçük yapı şekli sayesinde yüksek derecede esneklik sağlamaktadır Yardımcı ve alarm kontak elamanı bağlantı kablolarının haberleşme modülüne bağlantısı gerekmediğinden devreye alınması önemli ölçüde kolaylaştırılmıştır advance | 1-2009 33 Sık Sorulan Sorular TSE Belgelerinize internette ulaşabilir miyim? Simotion ile ısı kontrolü uygulaması yapmak mümkün müdür? www.siemens.com.tr/kalitebelgeleri link’inden güncel kalite belgelerini indirebilirsiniz. Simotion, hareket kontrolü ve lojik işlemlerin yanısıra ısı kontrolü içinde hazır fonksiyon bloklarına sahiptir. Birçok makina LOGO! modüllerine analog değer taşımak mümkün mü? 0BA2’dan itibaren 12/24VDC besleme gerilimine sahip bütün uygulamasına esnek bir çözüm sunmaktadır. Micromaster’larda enerji tasarrufu olanağı var mıdır? LOGO modüllerde 2 adet Analog giriş mevcuttur. Analog giriş 0-10 V arası değer girişine sahiptir. 0BA3’den itibaren AM2 ve Evet. Micromaster’larda bulunan ECO algoritması, konvensiyo- AM2 PT100 ek modülleriyle ilave analog giriş kullanılabilinir. nel hız kontrol cihazlarına göre tipik %5 ilave tasarruf imkanı Her iki modülünde 2 analog kanalı var. AM2 ek modülü 0-10V, sağlar. 0-20MA ve 4-20MA aralıklarında parametrelendirilebilir. AM2 PT100 modülü ise -50…+200’C arasında parametrelendirilebilir. Hangi SM ve FM modüller IM365 ile Rack1’de de kullanılabilir? Micromaster’lar iki analog girişten referans alarak nasıl çalıştırılabilir? Aşağıdaki parametre ayarları sürücünün dijital giriş 3’ten gelecek olan sinyale bağlı olarak analog giriş 1 yada analog giriş 2’den referans almasını sağlar. Eğer, Rack 0 ve Rack 1 arasında IM 365 üzerinden bir bağlantı var ise, tüm SM modüller (örneğin SM321, SM322, SM323) P0809[2] = 1 P1000[0] = 2 kullanılabilir. FM modüllerden ise K bus’a sahip olanlar P0703[0] = 99 P1000[1] = 7 (örneğin FM350, FM351, FM352) hariç diğer FM modüller P0703[1] = 99 P0810 = 722.2 de kullanılabilir. Ayrıca SM modüllere ait diagnostic ve interruptlarda okunabilir. Eğer, IM 365’in özelliği yetersiz ise lütfen Yolvericilerin motor koruma özelliği var mı ? IM360 ve IM361 çiftini kullanınız. Sirius 3RW40 ve 3RW44 serisi yumuşak yolvericilerin termik Neden Simatic MMC kartlar standart MMC kart okuyucu cihazlarda okunamıyor? olarak koruma özelliği mevcuttur. Diğer yolvericilerde haricen termik röle ve sigorta ya da termik manyetik şalter (ya da motor koruma şalteri) kullanmak gerekir. Simatic S7-300’lerde kullanılan MMC’ler CPU üzerinde takılı değilken sadece özel cihazlar tarafından okunabilir. Ayrıca, MMC kartları Simatic cihazlar dışında kullanmayınız ve kartları Yumuşak yolvericilerin haberleşebilen tipleri mevcut mudur? standart kart okuyucu cihazlar ile formatlamayınız. Bu, MMC cihazın iç yapısının düzeltilemeyecek şekilde bozulmasına se- Sirius 3RW44 serisi ve üzerinde dijital ekranı olan yumuşak yol bep olacağından bu MMC kart simatic CPU’lar tarafından tanın- vericiye PROFIBUS haberleşme kartı takılarak PLC ile haberleşme mayacak yada kabul edilmeyecektir. imkânı sağlanmaktadır. Simotion nedir? Simotion; karmaşık, yüksek hızlı ve hassas hareket kontrolü içeren makina otomasyonunda kullanılmak üzere dizayn edilmiş, tek yapı içerisinde hareket kontrolü, lojik kontrol ve teknoloji fonksiyonlarını barındıran bir cihazdır. 34 advance | 1-2009 + ar rsl s lı ku ifika Eğitim Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Eğitim Bölümü SITRAIN sert 2009 Dönemi Kursları Advance 01-09 Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş. Adına Sahibi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Zafer İncecik Kurs Kodu Kurs Süresi Fiyatı Birim S5-TML SIMATIC S5 Temel Seviye 4 gün 1.840 YTL S5-İLR SIMATIC S5 İleri Seviye 4 gün 1.840 YTL S5-SRV SIMATIC S5 Servis ve Analog 3 gün 1.380 YTL S7-TML SIMATIC S7-200 Temel Seviye 2 gün 330 YTL S7-İLR SIMATIC S7-200 İleri Seviye 2 gün 330 YTL S7-PID SIMATIC S7-200 Analog ve PID 2 gün 920 YTL S7-NET SIMATIC S7-200 Networking 2 gün 920 YTL www.siemens.com.tr S7-DRV SIMATIC S7-200 Drive 2 gün 920 YTL S7-GRŞ SIMATIC S7-300/400 PLC’ye Giriş 2 gün 460 YTL Editör İriz Seryano S7-SYS1 SIMATIC S7-300/400 Sistem 1 5 gün 1.150 YTL Uygulama ve Basım S7-SYS2 SIMATIC S7-300/400 Sistem 2 5 gün 1.437 YTL S7-SYS3 SIMATIC S7-300/400 Sistem 3 5 gün 2.012 YTL S7-ANA SIMATIC S7-300/400 Analog ve PID 5 gün 2.300 YTL S7-SRV1 SIMATIC S7 TIA Servis 1 5 gün 2.300 YTL S7-SRV2 SIMATIC S7 TIA Servis 2 5 gün 2.300 YTL S7-SRV3 SIMATIC S7 TIA Servis 3 5 gün 2.300 YTL S7-GRP SIMATIC S7 Graph ile Proses Kontrolü 3 gün 1.380 YTL S7-CFC SIMATIC S7 300/400 CFC Programlama dili 3 gün 1.380 YTL S7-SFC SIMATIC S7 300/400 SFC Programlama dili 2 gün 920 YTL S7-SCL SIMATIC S7 300/400 SCL Programlama dili 3 gün 1.380 YTL S7-PROFI-DP SIMATIC S7 PROFIBUS-DP 3 gün 1.380 YTL S7-PROFI-FMS SIMATIC S7 PROFIBUS-FMS 2 gün 805 YTL AS-INT SIMATIC AS INTERFACE 2 gün 920 YTL S7 EETH SIMATIC S7 Endüstriyel Ethernet 4 gün 1.840 YTL S7-PROFI-PN SIMATIC S7 PROFINET 3 gün 1.380 YTL WINCC-S SIMATIC WinCC Sistem 5 gün 2.012 YTL WINCC-P SIMATIC WinCC Profesyonel 5 gün 2.012 YTL WINCC-F SIMATIC WinCC Flexible Operatör Paneli 3 gün 1.380 YTL OP-S7 SIMATIC Protool/Pro Operatör Paneli 3 gün 1.207 YTL NC-TML SINUMERIK Temel Seviye 2 gün 920 YTL NC-8x0D-PR SINUMERIK 810D/840D Programlama 3 gün 1.380 YTL NC-8x0D-SV SINUMERIK 810D/840D Bakım ve Servis 5 gün 2.300 YTL SD-611A SIMODRIVE 611A Servis ve Bakım 3 gün 1.380 YTL SD-611D SIMODRIVE 611D 5 gün 2.300 YTL MC-SMO-SYS1 SIMOTION Sistem 1 3 gün 1.380 YTL SD-611U SIMODRIVE 611U 5 gün 2.300 YTL YTL SNS-SI SINAMICS S120 4 gün 1.840 MD-VEC MASTERDRIVE SIMOVERT 6SE70 Vektör Kontrol 4 gün 1.840 YTL MD-GMP3 MASTERDRIVE SIMOREG K 6RA24 DC Master 4 gün 1.840 YTL MD-SRV MASTERDRIVE Servis 4 gün 1.840 YTL PCS7-S1 SIMATIC PCS7 Sistem 1 5 gün 2.300 YTL PCS7-S2 SIMATIC PCS7 Sistem 2 5 gün 2.300 YTL Genel Müdür Hüseyin Gelis Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş Yakacık Caddesi No:111 34870 Kartal, İstanbul - Türkiye Beyaz Fil Reklam İletişim ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. Eston Çamlı Evler Sitesi Ardıç Blok Daire 2 34752 İçerenköy - İstanbul Tel : 0216 577 20 83 Faks: 0216 577 20 82 www.beyazfil.com [email protected] Sayı: 1 Baskı Adeti: 5000 ©2003 by Siemens Aktiengeselleschaft Munich and Berlin. Tüm hakları yayıncıda saklıdır. Aşağıdaki ürünler Siemens AG’nin tescilli markalarıdır: Simatic PCS 7, Simatic S7, Simatic S7400, Simatic RF300, Simatic RF340R, Sinumerik 840D sl ,Simotion D, 1PH8, Sitop UPS 500S, 3 WL / 3VL, Basic Servo Drive Sinamics S110, Sinamics S120, Simatic Wincc flexible, 1FN6 Linear Motor, Profinet, Simotion C240 PN, COM20, COM21, Simatic Basic Panel , S7-300, Simatic Panel PC 677, Simatic ET 200S Eğer marka, teknik çözümler veya benzerleri listede belirtilmemişse, bu onların korunmadığı anlamına gelmez. Bu derginin içeriğindeki bilgiler sadece gerçek kullanımda her zaman belirtildiği gibi uygulanamayan veya ürünlerin gelişiminin bir sonucu olarak değişebilen genel tanımları veya performans karekteristiklerini içerir. ilgili karakteristikleri sağlama zorunluluğu, sadece sözleşme bazında anlaşma sağlandığı zaman ortaya çıkar. Derginin bütün yayın hakları Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş’ ye aittir. Bu dergi 4 ayda bir ücretsiz yayınlanır. Firmanıza özel mevcut indirimler veya toplu indirimli fiyatlarımız için bizi arayabilirsiniz. Fiyatlara KDV dahil değildir. Başvuru Telefon E-mail Web ISSN 1304 - 8309 Advance : 0 (216) 459 30 61 / Faks: 0 (216) 459 35 86 : [email protected] : www.siemens.com.tr/sitrain advance | 1-2009 35 s advance dergisine abone olmak istiyorum Adı - Soyadı : ........................................................................... Görevi : ................................................................................... Firma Adı : .............................................................................. Adres/Posta Kodu : .................................................................. ................................................................................................ Şehir : ..................................................................................... Tel : ......................................................................................... Faks : ...................................................................................... Cep Tel : .................................................................................. E-mail : ................................................................................... Vergi Dairesi : .......................................................................... Vergi No : ................................................................................ Sektörünüzü İşaretleyin Ağaç İşleme Makine İmalatı(OEM) Banka/Sigorta Metaller/Metal Olmayanlar Beyaz Eşya Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Bina Tekniği Otomotiv Cam/Seramik Petrokimya/Rafineri Çimento Petrol/Gaz/Boru Hatları Depo/Lojistik/Posta Sağlık Enerji Üretimi Savunma Gemi Su/Atık su Gıda (Yiyecek/İçecek/Tütün) Şeker İlaç Tekstil Kağıt Telekom Kimya Ulaşım Madencilik Vinç Diğer ...................................... advance dergisine abone seçenekleri 1 Tel: 444 0 747 2 Faks: (0216) 459 39 68 3 E-mail: [email protected] Lütfen bu kupondaki bilgileri eksiksiz doldurduktan sonra yukarıdaki seçeneklerden birine gönderiniz. Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yakacık Cad. No: 111 34870 Kartal, İstanbul - Türkiye www.siemens.com.tr/advanceturkiye